'İhmal trafoda değil, iptidai uyarı sisteminde!'

Soma’da bulunan Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Ulutaş, facianın trafo patlamasından kaynaklanma ihtimalinin düşük olduğunu söyledi. Ulutaş, maden ocağındaki “yangın algılama/erken uyarı” mekanizmasının otomatik olması gerekirken insan gücünün ağırlıklı olarak kullanıldığı bir sistem aracılığıyla yapılmasının “büyük bir ihmal” olduğunu söyledi. Ulutaş, “İnsana bağlı bir otomasyon sistemi olduğu için galerinin içine üflenen havanın tahliyesi 2,5 saat sürmüş. Aslında dakikalar mertebesinde yapılabilecek bir şey” dedi.  

238 kişinin hayatını kaybettiği maden faciasının trafo patlamasından kaynaklandığı söyleniyor. Ancak ilk açıklamalarda yer alan bu bilgi, süreç içinde sorgulanmaya başlandı.

Madendeki güvenlik kriterlerine göre trafolar, “alev sızdırmaz” maddeden yapılmak zorunda. Soma Holding’e ait maden ocağının Mart ayında yapılan denetimden “iş güvenliği” raporu aldığı belirtilirken faciaya başka bir ihmalin neden olup olmadığı tartışılıyor.

CNN Türk’e konuşan Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Ulutaş, bölgede yaptıkları incelemeler ve fikir paylaşımları ardından trafo patlamasının bu faciaya sebep olmasının “düşük bir ihtimal” olduğunu söyledi. Ulutaş, bu tezi “Maden içindeki bütün ekipmanlar, ex-proof dediğimiz yangına dayanıklı ekipmanlar. Dolayısıyla bunlar, kaza anında bile yangın üretmeyecek şekilde üretiliyorlar” diyerek savundu.  

Ulutaş, “facianın kaynağının büyük olasılıkla kullanılmış bir kömür damarının yanması olduğunu” söyledi. Mahir Ulutaş, yüksek ihtimalle “yanma sonucunda açığa çıkan karbonmonoksitin taze hava yükleyen fan hattının içine doğru gittiği” ve “bu fanın karbonmonoksiti madenin tüm kılcal damarlarına gönderdiğini” söyledi.   

Ulutaş, muhabirin “Bir ihmal gördünüz mü” sorusuna şöyle yanıt verdi:

“Kesinlikle var. Burada bizim yaptığımız en önemli tespit aslında şu oldu. Yangın algılama, zehirli gaz erken uyarı ve otomasyon sisteminin çok eksik, eski ve iptidai olduğunu gördük. Böylesi bir anda, bir kaza anında hızlı müdahale şansını engelleyen, manuel müdahale etmeyi gerektiren ve insana bağlı bir otomasyon sistemi olduğu için de galerinin içine doğru üflenen havanın geriye tahliyesi 2,5 saat sürmüş. Aslında dakikalar mertebesinde yapılabilecek bir şey. Sistem çok eski olduğu için 2,5 saat sürmüş. Bu da büyük bir ihmal.”