IKBY liderliğinden istifa eden Mesud Barzani kimdir?

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) lideri Mesud Barzani, Pazar günü parlamentoya sunduğu bir mektupla 1 Kasım itibariyle görevinden istifa edeceğini açıkladı.

Barzani'nin görevinden ayrılmasında 25 Eylül'de düzenlenen ve bölgedeki çoğu ülkenin tepkisini çeken bağımsızlık referandumunun ardından kendisi açısından yaşanan olumsuz sürecin rolü büyük.

Referandumdan 3 hafta sonra Irak ordusu ve Şii Haşdi Şabi milisleri Kerkük vilayetinde operasyon başlatmış, peşmerge güçleri geri çekilmişti.

Vilayette kontrolün Irak hükümetine geçmesinin ardından IKBY Başkanı Mesud Barzani özellikle muhalifler tarafından eleştirilmişti.

'Dağların hakimi' unvanıyla bilinen Barzani, Kuzey Irak'taki Kürtlerin yaşadığı özerk bölgenin liderliğini 2005 yılından beri yürütüyordu.

Barzani aynı zamanda Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) de 1979 yılından beri liderliğini yapmaktaydı.

Kürt lider Molla Mustafa'nın oğlu olarak 1946'da doğan Mesud Barzani, bağımsız bir Irak Kürdistanı için mücadele etmeye gençlik yıllarında başladı.

Babası Molla Mustafa, II. Dünya Savaşı'nın ardından İran'da yaşanan karışıklığı fırsat bilerek Barzani'nin doğduğu Mahabad şehrini başkent kıldığı bir Kürt cumhuriyeti kurmuştu.

Barzani, Kürdistan Demokrat Partisi'nin liderliğini ise babasından 1979 yılında aldı.

Ekim ayının başında hayatını kaybeden eski Irak cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin partisi Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile uzun bir süre boyunca rekabet içindeydi.

1980-1988 Irak-İran savaşında iki parti de İran ile taraf tuttu.

Iraklı lider Saddam Hüseyin'in 1987 yılı itibariyle güttüğü Araplaşma politikası 180 bin Kürt'ün hayatını kaybetmesine yol açtı.

Irak askerlerinin Kürtlerin yaşadığı Halepçe'de 1988 yılında kimyasal silah kullanması ise yaklaşık 5 bin kişinin ölmesine yol açtı.

1991'de Kuveyt ile yaşanan Körfez Savaşı'ndan sonra ise Batılı güçlerin müdahalesiyle Kürtler fiili bir özerklik elde etti.

ABD ve müttefikleri kuzey ve güney Irak'ta uçuşa yasak bölge kurdu.

1992 yılında Iraklı Kürtler bir parlamento seçti ve bir hükümet kurdu.

1994 yılında ise Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği partileri arasında bir iç savaş çıktı.

Barzani, Talabani güçlerini püskürtmek için yüzünü Saddam'a dönmek zorunda kaldı.

Ancak 2003 yılında iki rakip parti aralarındaki savaşı bir kenara bırakarak Saddam Hüseyin'i deviren ABD askeri güçleri ile ittifak kurdu.

Saddam Hüseyin'in devrilmesinin ardından Kürtler güçlerini birleştirerek Kuzey Irak'ta başkentin Erbil seçildiği bir özerk yönetim oluşturuldu.

Barzani 2005 yılında parlamento tarafından başkan seçildi.

2009'da düzenlenen seçimlerle ise yüzde 69.6 oy alarak IKBY'nin seçimle göreve gelen ilk lideri oldu.

Barzani'nin 2013'te biten görev süresi önce 2 yıl, ardından tekrar 2 yıl uzatıldı. Özellikle bu yıllarda Barzani'nin görev süresinin uzatılmasında IŞİD ile yapılan mücadele büyük rol oynadı.

Yıllarca peşmerge olarak mücadele ettikten sonra siyasetçi olarak geçirdiği yıllarda da peşmerge kıyafetleriyle görülen Barzani, dün parlamentoya yazdığı mektupta, "1 Kasım'dan itibaren görevlerimi yerine getirmeyeceğim. Görev süremin herhangi bir şekilde uzatılmasını reddediyorum. Ben Mesud Barzani, bundan böyle hayatıma peşmerge olarak devam edeceğim ve Kürt hakları için mücadele edeceğim" açıklamasında bulundu.

Bu ifadeden Barzani'nin emekliye ayrılmayacağı anlaşılıyor. Ancak mücadelesini hangi alanlarda, nasıl yürüteceği önümüzdeki dönemde netlik kazanacak.