İki 'eski dost' : Türkiye ve Almanya

Alman Cumhurbaşkanı Gauck Nisan sonu gelmişti Türkiye’ye. Türkiye’de özellikle Twitter yasağının yarattığı eleştiri dalgası yükselirken, Gauck da “İfade ve basın özgürlüğü konularında ciddi endişelerimiz var. Türkiye’de demokrasi tehlikede” diyerek Türk hükümetini karşısına almıştı. Başbakan Tayyip Erdoğan da, “Daha kendisini rahip sanıyor” çıkışıyla karşılık vermişti Gauck’a. Sadece bu sözlü atışmalarda kalmamıştı gerginlik. İki ülkenin dışişleri bakanlıkları da birbirlerine eleştiri yüklü notlar iletmişlerdi. Sonrasında Erdoğan Almanya’yı ziyaret edip, gerilimin dozunu düşürmeye çalıştı ancak Almanya ve Türkiye’nin özellikle AB içindeki yakınlıklarının ‘ciddi zarar’ gördüğü yorumları halen yapılıyor.

Karşılıklı adımlar

Şimdi gözler Steinmeier’in ziyaretindeydi. Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, Türkiye-Almanya Stratejik Diyalog Mekanizması 2. Toplantısı için İstanbul’a geldi. Steinmeier ve Davutoğlu, iki ülke heyetlerine başkanlık ederken, temel hedeflerinin ‘karşılıklı güven’ konusunda hiçbir sorun olmamasıydı. Ve bunu da birbirlerine açıkça ilettiler. Özellikle Irak krizinin tırmandığı bir zamanda Steinmeier’in Türkiye’ye gelmesinin ve iki ülkenin ‘stratejik diyalog’ konulu bir toplantı yapmasının önemli olduğuna dikkat çeken Türk diplomatik yetkililer, basın toplantısında "Ortaklığa ve işbirliğine dayalı" mesajların verildiğini hatırlatıyor ve bu mesajlardan önce neler konuşulduğunu şöyle özetliyor:

* Taraflar, 250 yıllık bir geçmişi olan diplomatik ilişkilerin daha da geliştirilmesi için karşılıklı adımlar atma konusunda fikir birliğine vardı. Bu noktada; hükümetlere ‘siyasi kavga’lardan çok ‘ortak projelere’ odaklanılması konusunda çağrıda bulunulacak.

* Demokrasi ve özgürlükler konusunda Almanya’nın Türkiye’ye yönelttiği eleştiriler dün olduğu gibi bugün de ‘karşılıklı güven’ temelinde ciddiye alındı. Reformist adımlar ve iyileştirmeler için Alman hükümetinden öncelikle destek istendi.

* Almanya’da yaşayan ve sayıları 4 milyona ulaşan Türkler, iki ülkenin ‘gönülden bağlılığının’ en iyi göstergesi. Ticarette Türkiye’nin birinci partneri olan Almanya, Türk turizmine verdiği öneme de vurgu yaparak iki ülkenin bağlılığını güçlendirmek için yeni projeler geliştirecek.

Irak’ta ne olacak?

Steinmeier ve heyetinin Türk heyetleriyle yaptığı toplantılarda en önemli gündem maddesini Irak oluşturdu. Türkiye ve Almanya’nın NATO içindeki ‘güçlü birlikteliği’ne dikkat çeken Dışişleri Bakanlığı’nın, Steinmeier’e Irak konusunda uluslararası toplumdan ‘ortak bir stratejik karar’ bekledikleri mesajı verdiği belirtildi. Tük hükümetinin Suriye konusunda olduğu gibi Irak konusunda da uluslararası toplumun ‘hareket edememesi’ ihtimalinden endişe ettiğini de Steinmeier’e ilettiğini belirten Türk diplomatik kaynaklar Steinmeier’in bu endişe karşısında "Kimse sivillerin ölmesini istemiyor" yanıtı verdiğini belirtiyor. Irak-Şam İslam Devleti Örgütü’nün (IŞİD) Irak’taki ilerleyişinin ‘mutlaka durdurulması’ ve ‘daha fazla can kaybı yaşanmaması’ konusunda Steinmeier ile Davutoğlu’nun birleştiğini anlatan aynı yetkililer, bu konuda uluslararası diplomasi trafiğinin ‘daha yoğun’ yaşanacağı bir haftaya girildiğine vurgu yapıyorlar.