İkinci Bölüm: Neden futbol seçildi?

Spordaki kara para aklama olayı incelenmek istendiğinde,futbolun neden en güçlü aday olduğunu rakamlar belgeliyor.

Futbol 38 milyon kayıtlı futbolcusu, 5 milyon hakem ve yetkilisi ve 301 bin kulüp sayısıyla açık arayla dünyadaki en büyük spor.

Dünyadaki Futbola İlişkin Temel İstatistikler

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Toplam oyuncu sayısı 265 milyon

Kadın oyuncuların erkek nüfus yüzdesine oranı Yüzde 8

Kayıtlı oyuncular 38 milyon

Hakemler ve spor adamları 5 milyon

Kulüp sayısı 301 bin

2006’da en çok kayıtlı futbolcusu olan kulüpler:

Almanya - 6 milyon

ABD - 4 milyon

Brezilya - 2 milyon

Güney Afrika, Hollanda, Japonya - 1 milyon

Kanada, Rusya Federasyonu, Çin Halk Cumhuriyeti Ukrayna, Çek Cumhuriyeti, Polonya, İspanya, Avusturya, İsveç, Şili ve İran - 400 bin

Kaynak: FIFA 2007

Futbol kara para ve yolsuzlukla karşı karşıya

Futbol, 1990’larda başlayan ticarileşme ve ekonomideki artan büyük etkisi nedeniyle, popüler bir spordan küresel bir sanayiye dönüştü. Transfer piyasasındaki küreselleşme, şirket sponsorlukları ve televizyon hakları yoluyla futbola aktarılan büyük kaynaklar, tabloyu artık değiştirdi.

Öte yandan hükümet organlarının kontrolü dışına çıkan temel para akımlarından biri de “bahis”tir. Spor kulüplerinin finansman ihtiyacı dikkate alındığında, kaçak bahis faaliyetleri, özel yapısı nedeniyle ilginç bir platforma dönüştü.

Sonuç olarak sanayisindeki büyüme nedeniyle futbol kısmen artık kara parayı da içeren suç ve yolsuzluğun çeşitli biçimleriyle de karşı karşıya.

Futbolun finansmanı, dünyanın en zenginleri

Futbol sektörünün dünyadaki toplam hacmi konusunda kapsamlı rakamlar yok. Ancak, (denetim kuruluşu) Deloitte’ın, 2007 tarihli son “Futbol Finansmanının Yıllık Gözden Geçirmesi” raporuna göre, Avrupa futbol piyasası hacminin toplam 13.8 milyar euro civarında olduğu tahmin ediliyor.

Avrupa futbol piyasasının toplam hacmi tahmini olarak 13.8 milyar euro, bu tutarın 4.2 milyar euro’su, 98 kulüpten oluşan 5 büyük Avrupa liginin maaşlarına ilişkindir. Bu, futbol için akan toplam paranın üçte birinin, birkaç bin yıldız oyuncu ve onların menajerlerinin elinde olduğunu gösterir.

Toplam gelirlerin yarısından çoğunu, en büyük 5 Avrupa ligi, (İngiltere Prömiyer ligi, Almanya Bundesliga, La Liga İspanya, İtalya A serisi ve Fransa 1. Lig) çekiyor.

Profesyonel Avrupa Futbol Piyasasında Gelirlerin Dağılımı

% Milyar Euro

Beş Büyük Avrupa ligi 52 7.2

Beş büyük öteki ligler 16 2.2

Beş büyük dışındaki ligler

(diğer 48 UEFA ülkesi) 15 2.1

Beş büyük dışındaki diğer ligler 3 0.4

FIFA, UEFA ve milli

kuruluşlar 14 1.9

Toplam 100 13.8

Kaynak: Deloitte 2008, tablo 1.2

Batı Avrupa'da 5 temel gelir kaynağı

Batı Avrupa profesyonel futbolunun gelirleri dört temel kaynağa dayalı: Maç gelirleri (kapı satışları ve tüm sezon biletleri) TV hakları, sponsorluk (çadır, forma üstlerindeki, stadyum çevresindeki markalar) diğer ticari haklar (lisanslı satış, konferans ve ikram hizmetleri.

Tablo 3. Avrupa liglerindeki 10 en büyük kulübünün gelir dağılımı 2006-2007

Toplam Bilet Yayın Sponsorluk Diğer

(milyon euro) (%) (%) (%) (%)

İngiltere 2 273 35 39 26 -

Almanya 1 379 22 35 26 17

İspanya 1 326 26 42 32 -

İtalya 1 163 13 63 12 12

Fransa 972 14 58 18 10

Hollanda 398 30 17 40 13

İskoçya 259 50 21 29 -

Portekiz 239 33 19 13 35

Avusturya 151 13 9 60 18

İsvec 87 30 28 32 10

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kaynak: Deloitte 2008, tablo 1.3 ve 1.8