Trakya Üniversitesi'nde gerçekleştirilen "Balkanlar’a ve Balkanlar’dan Göçler" konulu sempozyumda konuşan Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türkiye'nin sanayileşmesi ve gelişmesinde Balkanlar'dan gelen göçün büyük faydası olduğunu ifade etti. Tuna boyundan göç edenlerin, Türkiye’nin eğitim sistemine büyük katkı sağladığını kaydeden Ortaylı,"Türkiye’nin tarihinde hala tartışılan ama eğitimimizde büyük katkısı olan köy enstitülerinin kuruluşu bile, bugünkü Bulgaristan yani Tuna boyundan göç eden öğretmenlerin, en başında İsmail Hakkı Tonguç’un eseridir" dedi.
Trakya Üniversitesi ev sahipliğinde, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bosna Hersek Tuzla Üniversitesi, Hırvatistan J. J. Strossmayer Üniversitesi, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı'nın katkılarıyla, "Balkanlar’a ve Balkanlar’dan Göçler (Osmanlı’dan Cumhuriyet’e)" konulu, Uluslararası Balkan Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (UBTAS) gerçekleştirildi.
Türkiye'nin Rumelisiz düşünüleyeceğini söyleyen Ortaylı, 1912'de Rumeli'den Anadolu'ya gerçekleşen göçlerin Türkiye üzerindeki etkisini "Rejim farklılıkları, bilhassa komşu ülkelerimizdeki göçler, Türkiye’deki üniversitelerin, liselerin, hastanelerin şehir hayatını ve çevresini değiştirmiştir. Türkiye yerli halkı ve gelen Rumeli göçmenleri, en kısa süre uyum sağlamışlardır ve Türkiye’nin çehresi değişmiştir" sözleriyle vurguladı.
Konuşmasına Balkanlar'dan yapılan göçün Türkiye'deki eğitime etkisinden söz ederek devam eden Prof. Dr. Ortaylı, "Bizim sanayileşmemizde, gelişmemizde Balkanlar'dan yapılan büyük göçün son derece büyük faydaları oldu. Montaj endüstrisinde, arkasından büyük endüstrileşmede, tarımda endüstriyel bitkilerin ekimine, küçük sanatların gelişmesine çok büyük katkıları olmuştur. Şurası bir gerçektir; Türkiye’nin tarihinde hâlâ tartışılan ama eğitimimizde büyük katkısı olan köy enstitülerinin kuruluşu bile, bugünkü Bulgaristan yani Tuna boyundan göç eden öğretmenlerin, en başında İsmail Hakkı Tonguç’un eseridir. Bu sayededir ki Türk eğitiminde bir değişim başlamıştır" dedi.