Bugün İstanbul’da başlayacak ve 3 gün sürecek Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 10. Avrupa Bölge Toplantısı, pek çok üye ülkenin Türkiye’yi boykot etmesi nedeni ile düşük katılımla gerçekleştirilecek. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) ve Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) girişimiyle başlatılan boykot, Türkiye’de yaşanan ifade ve örgütlenme özgürlüğü ile işçi hakları konularındaki kötü gidişata dikkat çekme amacı taşıyor.
Türkiye’den de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) da İstanbul’daki toplantıya katılmayacağını açıkladı. Türk İş, Hak İş, Memur-Sen ve Kamu-Sen ise Türkiye adına ILO toplantısına katılma kararı aldı. Katılımcı 51 ülkeden yalnızca 4’ünün Türkiye’ye işçi temsilcisi gönderdiğini belirten DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Çıkarılan KHK’lar, işten atılan binlerce insan, Meclis’in by-pass edilmesi, sosyal diyaloğun ortadan kaldırılması… Bu şartlar altında İstanbul’da düzenlenecek toplantıya katılmak bir anlam taşımayacağı için boykot kararı aldık” dedi.
Bu yıl 10.’su düzenlenecek olan ve her 4 yılda bir yapılan Avrupa Bölge Toplantısı, toplamda 51 Avrupa ve Orta Asya ülkelerinden hükümet, işveren ve çalışan temsilcilerini bir araya getiriyor. İstanbul’daki toplantının başkanlığını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu yaparken, toplantıda Başbakan Binali Yıldırım’ın da bir konuşma yapması bekleniyor. Toplantıya AB İstihdam ve Sosyal İşler Komiserliği de katılıyor.
ITUC ve ETUC’un bildirisiyle başladı
Bundan birkaç ay önce İstanbul’da yapılması planlanan toplantının ILO'nun merkezinin bulunduğu İsviçre'nin Cenevre kentine alınması ya da başka bir tarihe ertelenmesi önerisinde bulunan Avrupalı işçi sendikaları, ILO yönetimi ile yapılan görüşmelerden sonuç çıkmayınca “boykot” kararını açıklamışlardı. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) ile Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) ortak kaleme aldıkları bir bildiriyle, Türkiye’de bulunarak demokratik haklar ve özgürlüklere, hukukun üstünlüğü ilkesine dönülmesi, ihraç edilen, açığa alınan ya da tutuklanan çalışanlar için adalet sağlanmasını istediler ve İstanbul’a gelmeyeceklerini açıkladılar.
Geçen ay DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Alman Sendikalar Konfederasyonu (DGB) Başkanı Reiner Hoffmann da, boykot kararlarını bir mektupla Federal Alman Çalışma Bakanlığı'na bildirdiklerini söylemişti. Türkiye'de son dönemde demokrasi, işçi hakları, örgütlenme özgürlüğü gibi konularda yaşanan gelişmelerden rahatsız olduklarını, buna tepkilerini göstermek istediklerini vurgulayan Hoffmann, “Türkiye'deki baskıcı iç politika ve sınırlandırılmış basın özgürlüğün nedeniyle, bu etkinlik yaşanan mevcut gelişmelerle dürüst bir şekilde yüzleşmeye de katkı sağlamayacaktır. Bu nedenlerden ötürü DGB, İstanbul'daki bölgesel konferansa katılamaz, katılmak da istemez" açıklaması yapmıştı.
“51 ülkeden sadece 4’ü katılacak”
Boykot kararına ilişkin DW Türkçe’ye konuşan DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu, toplantıya katılmama kararına DİSK Başkanlar Kurulu’nda tüm üye sendikaların oybirliği ile aldıklarını dile getirdi. Türkiye’de OHAL ile tüm işçi, haklarının askıya alındığına vurgu yapan Çerkezoğlu şöyle konuştu: “Zaten sınırlı olan haklar bütünü ile gasp edildi. Artık dünyada herkes bunları görüyor. ILO'daki boykot da bunun bir göstergesi. Biz de bu şartlar altında İstanbul’da düzenlenecek toplantıya katılmak bir anlam taşımayacağı için boykot kararı aldık.”
Boykot kararına neredeyse tüm Avrupa ülkelerinin işçi sendikalarının uyduğunu dile getiren DİSK Genel Sekreteri, “İstanbul’daki toplantıya son listelere göre 51 ülke içerisinde yalnızca 4 ülkenin işçi konfederasyonu katılacak. Onlar da Bosna Hersek, Azerbaycan, Kazakistan ve Rusya. Hatta Rusya da konfederal düzeyde değil, işçi temsilciliği olarak katılacak” diye konuştu. Bu haftasonu DİSK yönetimi olarak ILO 10. Avrupa Bölge Toplantısı, ILO Genel Direktörü Guy Ryder ile bir görüşme gerçekleştirdiklerini anlatan Çerkezoğlu, Ryder’ın boykot kararı ile ilgili olarak kendilerine, “Kararınızı anlıyorum ve saygı duyuyorum” dediğini de sözlerine ekledi.
"ILO'nun tarihinde bir ilk”
ILO’nun yakın tarihinde bu kadar kapsamlı bir boykot kararı olmadığına işaret eden Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Aziz Çelik ise sendikaların bu tavrı yanında toplantıya hükümet düzeyindeki katılımların da düşük düzeyde kaldığına dikkat çekti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ülkelerden 7’sinin bakan düzeyinde katılım gerçekleştireceği belirtilirken, Doç. Dr. Çelik, şunları söylüyor: “Toplantının hükümetler kanadında da profil çok düşük. Normalde dört yılda bir yapılan bu toplantıya tüm ülkeler bakan düzeyinde katılır. Ama bu kez örneğin Almanya, konsolosluktan bir ateşe ile temsil edilecek. Pek çok ülke de bu şekilde. İlk kez ILO üyesi bir ülke böylesi geniş katılımlı bir boykot ile yüz yüze geliyor .”
“Bu toplantıya çok emek vermiştik”
Öte yandan Türk İş, Hak İş, Memur-Sen ve Kamu-Sen ise Türkiye adına ILO toplantısına katılma kararı aldı. Boykot kararını DW Türkçe’ye değerlendiren Türk-İş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak, “Biz DİSK ve KESK’in tavrını doğru bulmuyoruz” dedi. ILO 10. Avrupa Bölge Toplantısı’nın Türkiye’de yapılması için DİSK yöneticileri ile beraber Avrupa’da temaslarda bulunduklarını ancak daha sonra DİSK’in boykot kararı aldığını dile getiren Kavlak, şunları söyledi: “Eğer bir eleştiriniz varsa, gelir toplantıda söylersiniz. Bu şekilde katılmamayı doğru bulmuyoruz. Bu toplantıyı Türkiye’ye getirebilmek için hep beraber çok emek verdik. Ama şimdi toplantı Türkiye’de fakat katılım maalesef böyle oldu.”
© Deutsche Welle Türkçe
Aram Ekin Duran / İstanbul