Endeksin yıl başından bu yana dolar bazında yüzde 70 düştüğü borsada şirketlerin piyasa değeri de 96.8 milyar dolara indi. 2007 sonunda 8 olan 10 milyar doların üzerindeki piyasa değerine sahip şirket ise krizle birlikte hiç kalmadı. Referans gazetesinin haberine göre; trilyon dolarları aşan kurtarma planları, faiz indirim kararları ve tüm dünyada bankalara kamu tarafından sağlanan sermaye desteğine rağmen, küresel resesyon endişesini de peşine takarak son hızla devam eden küresel kriz İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nı da (İMKB) yerle bir etti. "Krizi fırsata çeviririz", "Kriz bize teğet geçer" gibi hamasi söylemlere devam eden hükümetin, yapısal önlemleri almaktaki isteksizliği piyasalarda tedirginliği artırırken, İMKB-100 Endeksi yılbaşından bu yana yüzde 56,4 oranında değer kaybetti. Endekste dolar bazında yaşanan kayıp ise yüzde 70'e ulaştı. Endeksin 3.5 yılın en düşük seviyesine gerilediği bu süreçte, şirketlerin piyasa değeri ise 191 milyar 519 milyon dolar azalarak, 96.8 milyar dolara indi. Yılbaşından bu yana dolarda yaşanan yükseliş ise yüzde 46,5 oldu.
Kriz devleri eritti Borsadaki düşüş ve dolardaki artışla birlikte, hisse senetleri borsada işlem gören şirketlerin piyasa değerinde de önemli kayıplar yaşandı. 2007 sonunda 8 şirketin piyasa değerinin 10 milyar doların üzerinde olduğu borsada, son kapanış itibari ile 10 milyar dolarlık şirket kalmadı. 2007 sonunda 24.1 milyar dolarlık piyasa değerine sahip olan Turkcell, yüzde 60,6'lık kayıpla 9.5 milyar dolara gerilerken, Akbank'ın piyasa değeri de 22.4 milyar dolardan 8.2 milyar dolara düştü. Borsada en fazla işlem gören hisse olan Garanti Bankası'nın piyasa değeri de yüzde 75'lik düşüşle 18.9 milyar dolardan 4.7 milyar dolara geriledi. Bu süreçte yüzde 69'luk kayba uğrayan İş Bankası'nın değeri 17.4 milyar dolardan 5.3 milyar dolara düştü.
Halk Bankası yüzde 80 düştü Mayıs 2007'de 7.3 milyar dolarlık piyasa değeri üzerinden halka açılan, 2007 sonunda 13.1 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan Halk Bankası'nın piyasa değeri bu yıl yüzde 80'lik düşüşle 2 milyar 574 milyon dolara indi. Bu yıl içinde 12.5 milyar dolarlık piyasa değeri üzerinden halka açılan Türk Telekom'un da değeri 6.5 milyar dolara gerilerken, Yapı Kredi Bankası'nın piyasa değeri yüzde 689,6'lık düşüşle 12.1 milyar dolara geriledi.
Yeni tehdit: Resesyon Yatırım bankaların batması ile başlayan ve kurtarma planlarının işe yaramaması nedeniyle etkisini artıran küresel krizde son dönemde başrolü resesyon korkusu aldı. İç ve dış talepteki durgunluk nedeniyle dünya devi birçok şirket, bu yılın üçüncü çeyreğini kayıpla kapatırken, 2009 için de yapılan tahminler karamsarlığı artırıyor. Türkiye'de özellikle ihracat ağırlıklı çalışan firmalar, Avrupa'daki durgunluğun giderek belirginleşmesi nedeniyle üretimde frene basmaya başladı. Türk Traktör, Ford Otosan, Çemtaş ve Demisaş'ın üretime ara verdiği bu dönemde, yatırımcıları kaygılandıran bir diğer etken de kurdaki yükseliş.
Kur zararı korkutuyor Son üç yıl içerisinde dış borçlanmaya ağırlık veren reel sektör firmalarının, kurda yaşanan yükseliş nedeniyle yıl sonu bilançolarında çok yüksek miktarlarda kur farkı zararı yazması bekleniyor. Bu durum, 2009 yılında temettü dağıtılmasını neredeyse imkansız hale getirirken, Türkiye'deki reel sektör şirketlerinin şu ana kadarki kur farkı zararının 20 milyar doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
ŞİRKETLERİN PİYASA DEĞERİ (milyon dolar) |
Şirket | 31/12/2007 | 24/10/2008 | Değişim (%) |
Turkcell | 24.173 | 9.515 | -60,6 |
Akbank | 22.405 | 8.226 | -63,2 |
Garanti | 18.928 | 4.720 | -75,0 |
İş Bankası C | 17.392 | 5.352 | -69,2 |
Enka İnşaat | 15.905 | 4.024 | -74,7 |
Halk Bankası | 13.091 | 2.574 | -80,3 |
Türk Telekom | 12.487 | 6.466 | -48,2 |
Yapı Kredi | 12.120 | 3.683 | -69,6 |
Sabancı | 9.966 | 2.986 | -70,0 |
Koç Holding | 9.516 | 2.569 | -73,0 |
Vakıfbank | 8.884 | 1.662 | -81,2 |
Erdemir | 7.462 | 2.541 | -65,9 |
Tüpraş | 7.362 | 2.608 | -64,5 |
Migros | 3.500 | 1.382 | -60,5 |
Doğan Holding | 2.858 | 998 | -65,0 |
Bankasya | 2.832 | 567 | -79,9 |
Arçelik | 2.798 | 471 | -83,1 |
Doğan Yayın | 2.570 | 306 | -88,1 |
Şişecam | 1.923 | 551 | -71,3 |
TEB | 1.905 | 473 | -74,4 |
Aksigorta | 1.812 | 460 | -74,6 |
Şekerbank | 1.785 | 226 | -87,3 |
Tekfen | 1.643 | 685 | -58,3 |
Petkim | 1.511 | 522 | -65,4 |
Hürriyet | 1.308 | 206 | -84,2 |
THY | 1.292 | 394 | -69,5 |
İş GMYO | 664 | 151 | -77,2 |
TSKB | 662 | 198 | -70,0 |
Kardemir D | 446 | 104 | -76,6 |
GSD Holding | 260 | 50 | -80,7 |
Tofaş | 2.650 | 450 | -83,0 |
F.Otosan | 3.660 | 715 | -80,4 |
Fortis | 1.931 | 475 | -75,4 |
Anadolu Efes | 5.392 | 3.362 | -37,6 |
Coca Cola | 2.960 | 1.197 | -59,5 |
Ülker | 1.106 | 270 | -75,5 |
Petrol Ofisi | 2.566 | 965 | -62,3 |
İMKB Tüm | 288.392 | 96.873 | -66,4 |
Endeks | 55.538 | 24.176 | -56,4 |
Endeksin yıl başından bu yana dolar bazında yüzde 70 düştüğü İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda şirketlerin piyasa değeri de 96.8 milyar dolara indi... 