Sermaye Piyasası Meclisi, global oyuncuların büyük borsalara olan ilgisinin artacak olması nedeniyle İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın (İMKB) çevre ülkelerle işbirliğine giderek bölgesel bir pazar haline gelmesi gerektiğini bildirdi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde 2006 yılında kurulan Sermaye Piyasası Meclisi, sektörün sorunları, çözüm önerileri ve geleceğine ilişkin hazırladığı raporda, önümüzdeki dönemde mega borsaların İMKB'yi zorlayacağı, bu baskıya bölgesel bir süpermarket haline dönüşerek karşı durulacağı vurgulandı. Raporda, son dönemde sermaye piyasası kurumlarının başta İMKB olmak üzere modernizasyonda sürekliliğin sağlanması ve uluslararası rekabet gücünün devamı açısından bazı sorunlar yaşadığı belirtilerek; uluslararası gelişmeler incelendiğinde önümüzdeki dönemde sermaye piyasasını oluşturan borsalar açısından büyüğe olan güvenin ilgi ve önem kazanacağı anlatıldı. Mega borsalar yanında küçük ölçekli yerel borsaların bağlantısız olarak varlıklarını sürdürüp sürdüremeyeceklerinin belirleneceği bir döneme girildiği vurgulandı. Ülkemizde faaliyet gösteren borsaların bölge borsalarıyla işlevsel işbirlikleri yoluyla nihai müşteri durumundaki yatırımcılara daha çeşitli araç ve hizmetler sunarak, Bölgesel Menkul Kıymet Süpermarketi oluşturulması daha da önem kazanmıştır denildi. Finans sektörünün geleceğiyle ilgili olumsuz tabloyu aşabilmek için ciddi uyarılar barındıran 73 sayfalık rapor, özetle şu noktalara değiniyor: - Türkiye'deki finansal sistemin bankacılık ağırlıklı işlemesinden kaynaklanan kırılganlık ve riskler ancak sermaye piyasasının gelişmesiyle azaltılabilir. - Türkiye sermaye piyasasının hedefleri; güçlü bir kurumsal organizasyon, piyasaların daha derin ve likit hale gelmesi, yatırımcı sayısı ve kompozisyonunda artış, finansal araçların daha fazla çeşitlenmesi olmalı. - Türk sermaye piyasasında faaliyet gösteren borsaların yerel boyutta kalması, bölgede kendisinden hızlı gelişecek rakipleri karşısında avantajlarını kaybetmesine sebep olabilir. Kısa vadede olumlu konjonktür ve likidite bolluğu, İMKB ve diğer daha küçük borsalara yönelik rekabet baskısının etkisini sınırlar, ancak uzun dönemde bu baskı kesinlikle hissedilir. - Büyük borsaların birleşmesinin yaratacağı baskı büyüdükçe (örneğin likidite azalmaya başlayınca) her şey için geç olabilir. Bu noktada kurumların yeniden yapılanması kadar bireysel ve kurumsal yatırımcılara sunulan finansal araç ve hizmet çeşitliliği de artırılmalı. - Çeşitliliği artırmak ve likidite artışına destek vermek için; özel sektör tahvillerinin ihracını cazip kılacak yasal ve vergisel düzenlemeler yapılmalı, hisse senedi opsiyonları ve varyantlar gibi türev piyasa araçları işleme açılmalı, bölge ve Körfez ülkelerinde işlem görecek yeni endeks fonları oluşturulmalı, gayrimenkule dayalı menkul kıymetlerin işlem göreceği pazarların açılması için çalışmalar yapılmalı. Halen Takasbank bünyesinde çalışan Ödünç Pay Senedi Piyasası geliştirilmeli, piyasalardaki merkezi teminatlandırma ve entegre risk yönetim sistemi oluşturulmalı, KOBİ niteliğindeki şirketler için tahsisli satış işlemlerinin yapılabilmesine imkan veren pazarlar kurulmalı, ürün borsalarında işlem görecek depo sertifikaları için elektronik işlem platformu yapılandırılmalı. Danışma Kurulu kurulmalı Türk sermaye piyasasında hızlı karar alınması, yatırımların zamanında gerçekleştirilmesi ve uluslararası rekabet gücünün korunması açısından özerk bir yapı sağlamanın büyük önem taşıdığı vurgulanarak, bunun için, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), İMKB, Vadeli İşlemler ve Obsiyon Borsası (VOB), İstanbul Altın Borsası (İAB), Takasbank, Türkiye Sermaye Piyasaları Aracı Kuruluşlar Birliği (TSPAKB) ve MKK üst yönetimi arasında bir "Türk Sermaye Piyasası Danışma Kurulu" oluşturulması önerildi. Raporda, gelişmenin sadece teknik çalışmalara bağlı olmadığı, sermaye piyasasının halk ve sermaye piyasası aktörleri arasında hakettiği itibara ulaşabilmesi amacıyla mümkün olan tüm platformlarda bir tanıtım ve imaj yenileme çalışması yapılması gerektiği vurgulandı. Yatırımcı bilgilendirme toplantıları düzenlemenin, görsel medyada sermaye piyasaları ile ilgili programlar yapılmasının önemi üzerinde duruldu.
Türkiye mega borsalara karşı ne yapmalı? - İMKB bölge borsalarıyla işlevsel işbirliklerine gitmeli ve Bölgesel Menkul Kıymet Süpermarketi oluşturmalı. - Özel sektör tahvillerinin ihracını cazip kılacak yasal ve vergisel düzenlemeler yapılmalı. - Türev piyasa araçları işleme açılmalı - Bölge ve Körfez ülkelerinde işlem görecek yeni endeks fonları oluşturulmalı. - Merkezi teminatlandırma ve entegre risk yönetim sistemi oluşturulmalı - Özerk bir yapı sağlanmalı. - SPK, İMKB, VOB, İAB, Takasbank, TSPAKB ve MKK üst yönetimi arasında bir "Türk Sermaye Piyasası Danışma Kurulu" oluşturulmalı.