İngilizler sandık başında

T24- Birleşik Krallık'ta bugün genel seçimler yapılıyor. Ülkenin büyük bir bölümünde yerel yönetimler için de oy kullanılacak.

Seçimde 650 üyeli parlamentonun 649 üyesi belirlenecek. Bir seçim bölgesinde adaylardan birinin ölmesi nedeniyle oylama üç hafta sonraya ertelendi. Gözlemciler, Britanya'nın bugün, yakın tarihteki en çekişmeli seçimlerden birine tanık olacağını söylüyor. Yerel saatle 7:00'de açılan sandıklar saat 22:00'de kapanacak.

44 Milyon seçmenin yaklaşık bir çeyreğinin seçim günü öncesinde postayla oy kullanmış olduğu tahmin ediliyor.

Çoğunluksuz parlamento beklentisi

Kamuoyu yoklamaları, ana muhalefetteki Muhafazakar Parti'nin yüzde 35 civarında oy alabileceğine işaret ediyor.

Parlamentoda hiçbir partinin, tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğu elde edememesi, güçlü bir olasılık olarak görülüyor.

Anketler 13 yıldır iktidarda olan İşçi Partisi'ni ikinci, son haftalarda oy oranını sürpriz bir şekilde artırdığı gözlenen Liberal Demokrat Parti'yi üçüncü sırada gösteriyor.

Aynı anketlere göre, yüzde 10 civarında kararsız bir seçmen kitlesi bulunuyor.

Kampanya döneminde, ekonomi ve göçmenlik en çok tartışılan konular oldu.

Seçim sistemi

Birleşik Krallık'ta dar bölge seçim sistemi uygulanıyor. Bir seçim bölgesinde en fazla oyu olan aday milletvekili seçiliyor.

Bu yüzden bir partinin ülke genelinde rakiplerinden daha az oy almasına karşın parlamentoda daha fazla milletvekilliği elde edebilmesi mümkün.

Seçim bölgelerinde, üç büyük partinin adaylarının yanı sıra, bağımsız adaylar ve bazen sadece o bölgede kurulu bir partinin adayı da seçime girebiliyor.

Seçim sistemini eleştirenler, bu sistemin sadece büyük partilerin işine yaradığını, iktidarın hep iki parti arasında el değiştirdiğini, bu iki partiye verilmeyen milyonlarca oyun boşa gittiğini belirterek, tam ya da kısmi temsili sisteme geçilmesini istiyorlar.

Sistemi savunanlar ise temsili sistemlerin istikrarsız koalisyon hükümetleri doğurduğunu, halbuki İngiliz sisteminin genellikle bir partiye çoğunluk sağladığını söylüyor.

Bu görüşe göre, bu yolla kuvvetli iktidarlar oluşuyor, ayrıca küçük seçim bölgelerinin sadece bir milletvekili ile temsil edilmesinin seçmenle temsilcisi arasında yakın bir bağ oluşması ve seçmene temsilcisinden hesap sorabilme imkanı tanıması gibi avantajları olabiliyor.

6 Mayıs seçimleri öncesinde, ülke tarihinde ilk kez üç büyük parti liderinin televizyonlarda canlı yayınlanan tartışma programlarına katıldığı hareketli bir kampanya dönemine tanık olundu.

PARTİLERİN VAATLERİİngiltere seçiminde yarışacak başlıca siyasi partilerin seçim programlarında yer alan konu başlıkları ve seçmenlerine verdikleri öne çıkan vaatleri şöyle

İŞÇİ PARTİSİ

Gordon Brown

• 2014 yılına kadar bütçe açığının yüzde 50'den fazla indirilmesi ve bir sonraki seçimden önce yapısal açıkların en az üçte iki oranında azaltılması amacıyla "ekonomik iyileşmenin devamı için" kamu harcamalarında "hedefe yönelik" artışlar yapılması
• Çocuk yurtları, okullar, ulusal sağlık sigortası ve polis teşkilatı için yatırımların sürdürülmesi
• Kanser testi sonuçlarının bir hafta içinde çıkmasının garanti altına alınması
• Farklı sosyal sigorta uygulamaları arasındaki bağlantının 2012'den itibaren yeniden sağlanması
• 16-17 yaş grubundaki tüm gençlere genel veya mesleki eğitim imkanı sağlanması
• Altı ayı aşkın süre işsiz kalan 18-24 yaş arası kişilere iş, staj ya da mesleki eğitim garantisi
• 1-2 yaş grubu çocukların ailelerine 2012 yılından itibaren haftada 4 sterlin katkıda bulunulması
• Seçim sisteminin değiştirilmesi için referanduma gidilmesi, Lordlar Kamarası üyelerinin de Ekim 2011'den itibaren tamamen seçimle işbaşına gelmesi

LİBERAL DEMOKRAT PARTİ

Nick Clegg

• 2011 yılından itibaren yapısal açıkları en az İşçi Partisi'nin planladığı kadar hızlı bir şekilde azaltırken, öncelikli hizmetleri koruyabilmek için düşük öncelikli bir takım alanları saptayarak yılda 15 milyar dolarlık harcama kesintisi yapmak
• Gelir vergisi ödenmesini gerektiren minimum gelir miktarını yıllık 6,475 sterlinden 10,000 sterline çıkarmak
• Değeri 2 milyon sterlini aşan mülkler için "malikane vergisi" getirmek
• Sermaye kazanç vergisini, gelir vergisi ile eşdeğer oranlara çıkarmak
• Bankaların perakende bankacılık ve yatırım bankacılığı kolları ayrılıncaya kadar vergisi bir bankacılık vergisi tahsil etmek
• Her vatandaşa kimlik kartı çıkarılması hedefinden vazgeçilmesi
• Yoksul bölgelerdeki okullara 2,5 milyar sterlin tutarında bir kaynak sağlanması
• İlkokullardaki sınıfların ortalama mevcut sayısının 20'ye indirilmesi
• Belediye vergisi yerine pilot uygulamanın ardından bir yerel gelir vergisi getirilmesi
• Seçimlerde yazılı belge yoluyla temsil ve bir sefere mahsus hak devri yoluyla oy kullanılabilmesi
• "Ciddi hatalardan" sorumlu tutulan parlamenterlerin seçmenler tarafından ara seçim talep etme yoluyla değiştirilebilmesi

MUHAFAZAKAR PARTİ

David Cameron

• Kamu harcamalarında yapılacak 6 milyar sterlinlik bir kesinti ile 2010 yılından başlayarak beş yıl içinde İngiltere'nin yapısal bütçe açığını ortadan kaldırmak
• Sağlık ve dış yardımlar haricindeki tüm alanlarda kamu harcamalarında kesinti yapılması
• Yardım kuruluşları, vakıflar, gönüllü grupları ve kooperatiflerin yerel yönetimlerin denetiminde bağımsız okullar açmasına ve diğer bazı kamu hizmetlerini de yürütmesine izin verilmesi
• Yoksul bölgelerdeki okullara daha fazla para ayrılması
• Her vatandaşa kimlik kartı çıkarılması hedefinden vazgeçilmesi
• Evli ya da evlilik sözleşmesi bulunan çiftlerden geliri daha yüksek olanın basit oranlı vergi mükellefi olması şartıyla, çiftlerin vergiden muaf 750 sterlinlik limit haklarını birbirlerine devrebilme imkanı sağlanması
• Geliri yılda 35 bin sterlinden az olanlar için İşçi Partisi'nce planlanan yüzde 1'lik sosyal sigorta prim artışından vazgeçilmesi
• Veraset vergisi barajının 1 milyon sterline çıkarılması
• AB dışından gelen göçmenler için yıllık bir limit konulması