İngiltere'de kritik Brexit oylaması: Bugün neden önemli?

BBC Türkçe

Mevcut şartlarda İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılmasına 2 haftadan kısa bir süre kaldı.

İngiltere Parlamentosu bugün Başbakan Theresa May'in Brüksel ile yeniden müzakere ettiği Brexit anlaşmasını bir kez daha oylayacak.

Bugünkü oylamanın sonucu, İngiltere'nin AB'den çıkış sürecinin geleceği açısından dönüm noktası olarak görülüyor.

Oylama ne zaman?

İngiltere Parlamentosu'nun Avam Kamarası'nda gün boyunca Başbakan May'in revize edilmiş Brexit anlaşması üzerinde konuşmalar yapılacak.

Oylamanın da oturumun ardından TSİ 22:00'de yapılması bekleniyor.

Milletvekilleri neyi oylayacak?

Başbakan Theresa May ve ekibi yaklaşık 2 yıldır Brüksel ile AB'den ayrılma şartlarını müzakere ediyor.

Milletvekilleri dün akşam saatlerine kadar son eklemelerin yapıldığı yenilenmiş anlaşma metnini ve anlaşmanın ek belgelerini kabul edecek ya da reddedecek.

Bugünkü oylama neden kritik?

Eğer milletvekilleri revize edilmiş anlaşmayı reddederse iki olası seçenek gündeme geliyor:

 -İngiltere 29 Mart'ta bir anlaşma olmaksızın AB'den düzensiz bir şekilde ayrılmak zorunda kalabilir.

 -AB'den çıkış tarihi ertelenebilir.

May'in parlamentoya getirdiği anlaşma kabul edilirse, İngiltere'nin AB'den çıkış süreci 29 Mart'ta başlayacak. İki Aralık 2020'ye kadar sürmesi üzerinde uzlaşılan geçiş süresinde büyük değişikliklerin olması beklenmiyor.

Bu süreçte Londra ile Brüksel, AB ve İngiltere'nin gelecekte kuracağı ilişki ve işbirliği üzerinde çalışacak. Taraflar arasında nasıl bir ticaret anlaşması olacağı, İrlanda Cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda arasındaki kara sınırının nasıl yönetileceği gibi konular bu geçiş süresinde yürütülecek müzakerelerle netleştirilecek.

İlk anlaşma metni neden reddedilmişti, bu kez farklı olan ne?

Başbakan May daha önce de Parlamento'ya AB'den ayrılma anlaşmasını getirmiş, ancak 15 Ocak'ta yapılan oylamada milletvekilleri 202 kabul oyuna karşılık 432 ret oyuyla anlaşmayı reddetmişti.

230 oyluk fark, İngiltere tarihinde bir hükümetin parlamento oylamalarında aldığı en büyük yenilgi olarak da kayda geçmişti.

Dün akşam saatlerinde Fransa'nın Strasbourg'a giderek Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile görüşen Başbakan May, AB'den yasal bağlayıcılığı olan tavizler aldığını söylüyor.

May ilk tavizin Kuzey İrlanda-İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınırı ilgilendiren ve kısaca "backstop" olarak adlandırılan tedbir maddesiyle ilgili olduğunu söylüyor.

AB'nin bu tedbir maddesini suistimal ederek Kuzey İrlanda'yı süresiz biçimde AB gümrük kurallarına tabi kılmaya çalışması durumunda, İngiltere hükümeti Brüksel hakkında yasal süreç başlatabilecek.

May'in sözünü ettiği ikinci taviz ise anlaşma metnine ek olarak hazırlanan ortak siyasi bildiriyi ilgilendiriyor.

Bu metinde tarafların Aralık 2020'ye kadar tedbir maddesinin yerini alacak bir Kuzey İrlanda-İrlanda Cumhuriyeti kara sınırı düzenlemesi bulma konusunda kararlılıklarını ifade ettikleri belirtiliyor.

Eğer anlaşma yine reddedilirse ne olacak?

Başbakan Theresa May, anlaşmanın bugün de reddedilmesi halinde parlamentoda "İngiltere, anlaşma olmadan AB'den ayrılmalı mı?" sorusunun sorulacağı bir önergeyi oylatma sözü vermişti.

Eğer anlaşma bugün de reddedilirse, bu oylama yarın yapılacak.

Milletvekilleri yarınki önergeye "Evet" derse, İngiltere 29 Mart'ta anlaşma olmadan AB'den ayrılabilir.

Olası oylamada AB'den anlaşma olmadan ayrılma seçeneği reddedilirse, Perşembe günü bir oylama daha yapılacak. O oylamada ise milletvekillerine hükümetin AB'den Brexit için ek süre istemesini yani Brexit'i ertelemesini destekleyip desteklemeyecekleri sorulacak.

AB'den çıkış anlaşması için bugünkü oylama son şans mı?

Bugünkü oylama May'in son şansı olmayabilir. Eğer anlaşma metni az bir farkla reddedilirse, Başbakan May AB'den kısa süreli teknik bir süre uzatımı isteyebilir.

Bir ya da iki ay olması beklenen bu süre uzatımı sırasında hükümet anlaşmaya karşı oy kullanan milletvekillerini ikna turlarına çıkabilir.

21-22 Mart tarihlerinde yapılacak AB Zirvesi'nin ardından May'in anlaşma metnini bir kez daha parlamentoya getirmeyi deneyebileceği belirtiliyor.

İkinci referandum ne kadar olası?

Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Jeremy Corbyn, aylar süren belirsizliğin ardından ikinci bir referandumu destekleyebileceğinin sinyalini verdi.

Ancak Corbyn, İşçi Partisi'nin ilk tercihinin ülkeyi erken seçime götürmek olacağını da vurguluyor.