İngiltere neden erken genel seçime gidiyor ve süreç nasıl işleyecek?
İngiltere'nin ana siyasi partileri 12 Aralık'taki genel seçime hazırlanıyorlar.
Ülkeyi yönetecek hükümeti seçmek için yapılan genel seçimler, normal şartlarda her 5 yılda bir yapılıyor. Ancak bu seçim, 2015'ten beri yapılan 3. seçim olacak.
Seçim neden yapılıyor?
Seçimlerde, İngiltere parlamentosunda kanunları ve politikaları belirleyen 650 milletvekili seçilecek.
Milletvekilleri, Londra merkezli parlamentonun iki meclisinden biri olan Avam Kamarası için seçiliyorlar.
İngiltere neden şimdi seçimlere gidiyor?
İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkışının oylandığı Brexit referandumun üzerinden neredeyse 3,5 yıl geçti. Ancak parlamentoda Brexit tartışmaları devam ediyor.
Siyasetçiler bölünmüş halde: Bazıları İngiltere'nin AB'den bir an önce ayrılmasını istiyor, başka siyasiler yeni bir referandum yapılmasını talep ediyor, diğerleri ise Brexit'in tamamen iptal edilmesinden yana.
Başbakan Boris Johnson'ın kanun tasarılarını geçirebilmek için yeterli sayıda milletvekili yok. Johnson erken seçimin Muhafazakâr Partili milletvekili sayısını artırmasını, böylece de Brexit'i daha kolay gerçekleştirmeyi umuyor.
Bir sonraki genel seçimlerin 2022'de yapılması planlanıyordu, ancak Johnson erken seçime gidilmesi için birkaç haftadır baskı uyguluyordu. Şimdi muhalefet partileri de erken seçime gidilmesini desteklemeye başladı.
Bütün bunlar Brexit ile mi ilgili?
Genel seçimlerden önce partilerin manifestolarında ekonomiden savunmaya belirleyecekleri politikalar detaylı bir şekilde ilan ediliyor.
Anketlere göre, İngiliz seçmenlerin öncelikleri son dönemde oldukça değişti.
Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) ve göç, 2015'te seçmenleri en çok endişelendiren konular arasındaydı. Avrupa Birliği ise daha arka planda kalıyordu.
Şimdi ise Brexit, seçmenler için açık ara en önemli mesele.
Oylama nasıl yapılıyor?
Genel seçimlerde, İngiltere'deki 46 milyon seçmenden bağlı bulundukları seçim bölgesi için bir aday seçmeleri bekleniyor. Ülkede 650 seçim bölgesi bulunuyor.
18 yaş ve üzerindeki herkes, kayıt olma ve İngiltere vatandaşı ya da Birleşik Krallık'ta yaşayan İrlanda veya Milletler Topluluğu vatandaşı olma şartıyla oy kullanabiliyor.
İleri yaştaki kişilerin sandığa gitme eğilimleri gençlere göre daha fazla. 2017 genel seçimlerinde 20-24 yaş arasındaki kişilerin yüzde 59'u oy kullanırken, 60-69 yaş arasındaki kişilerin yüzde 77'si sandığa gitti.
Sandıklar, kilise ve okul gibi yerlere kurulacak.
Kazananlar nasıl belirlenecek?
Her seçim bölgesinde en fazla oyu alan aday, Avam Kamarası'na seçilecek.
Kazanmak için, rakiplerinden daha fazla oyu almaları yeterli.
Pek çok milletvekili bir siyasi partiyi temsil ediyor, ancak bazıları seçimlere bağımsız aday olarak giriyor.
Avam Kamarası'ndaki sandalyelerin yarısından fazlasını alan parti genellikle hükümeti kurmakla görevlendiriliyor. Bu da 326 milletvekiline tekabül ediyor. İngiltere'de seçim sistemi partilerin yüzde 50'nin altında oy alarak da iktidara gelmesine izin veriyor.
Eğer hiçbir parti çoğunluğa ulaşamazsa, en fazla sandalye kazanan bir koalisyon hükümeti ya da ortaklık kurabilir.
Başbakan genellikle seçmenler tarafından doğrudan oylanarak seçilmiyor. Başbakan, seçimlerde galip gelen partinin milletvekilleri tarafından belirleniyor var Kraliçe tarafından atanıyor.
2017'deki son genel seçimlerde ne oldu?
1922'den beri yapılan tüm seçimleri ya Muhafazakâr ya da İşçi Partisi kazandı.
Her iki parti de 2017'de en fazla oyu olan partiler oldular, ancak hiçbiri çoğunluk hükümeti kurmalarına yetecek kadar oy alamadı.
Muhafazakâr Parti en fazla oyu alan parti oldu ve Kuzey İrlanda merkezli Demokratik Birlik Partisi (DUP) ile ortaklık kurdu.
Seçimlerden beri, Muhafazakârlar da İşçi Partililer de milletvekili kaybetti, Liberal Demokratlar ise milletvekili sayısını artırdı.
Lordlar Kamarası parlamentonun diğer kanadı. Lordlar Kamarası üyeleri seçilmiyor, Başbakan'ın tavsiyesi üzerine Kraliçe tarafından atanıyor.
Genel seçimlerde kimler aday olabilir?
18 yaşın üzerindeki pek çok kişi İngiltere ya da Birleşik Krallık'ta yaşayan İrlanda veya Milletler Topluluğu vatandaşı olmak kaydıyla genel seçimlerde aday olabiliyor.
Adaylar 500 sterlin ücret ödüyor, seçim bölgelerinde yüzde 5'ten fazla oy alamazlarsa bu para onlara geri ödenmiyor.
Adaylardan belli kriterleri yerine getirmeleri bekleniyor. Mahkumlar, kamu çalışanları, hakimler, polis memurları ve ordu mendupları aday olamıyor.
Sonuçları ne zaman öğreneceğiz?
Genel seçim günü, oy verme işlemi 07.00 ve 22.00 arasında gerçekleşiyor. Sonuçlar gece boyunca ilan ediliyor, süreç ertesi gün de devam ediyor.
Sonuçlar tamamen belli olduğunda, kazanan partinin lideri, eğer varsa, Buckingham Sarayı'nı ziyaret ediyor ve Kraliçe'den yeni hükümeti kurmak için izin istiyor.
Formaliteden ibaret olan bu süreç tamamlandığında, Başbakanlık ofisinin bulunduğu 10 Downing Street önünde partilerinin gelecek yıllara ilişkin planlarına dair bir konuşma gerçekleştiriyorlar.