İnsani Geçim Ücreti araştırması: Türkiye'de bin 875, İstanbul'da 2 bin 385 lira olmalı
2018’de gelen artışla asgari ücret bin 603 liraya çıktı. İncani Geçim Ücreti (İGÜ) Tespit Komisyonu, TÜİK’in İstatistiki Bölge Sınıflaması’ndaki sonuçları değerlendirerek 12 bölgenin insani geçim ücretini tespit etti. Ortalama büyüklükte bir ailenin geçinebileceği aylık asgari geçim ücretini esas alan araştırmaya göre, 2018 yılında insani geçim ücreti İstanbul için 2 bin 385 lira, Türkiye ortalaması için de bin 857 lira oldu.
Karar'dan Ali Yıldırım'ın haberine göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, hanenin yoksulluk sınırı 2016 yılında 7 bin 116 liranın üzerinde gerçekleşti. Yine aynı dönemde yoksul sayısı ise 11 milyon kişinin üzerinde oldu. Aynı yıl asgari ücret ise Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil bin 300 lira idi. Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği de (İGİAD), yaptığı hesaplamalara göre bu ücretin en az Türkiye genelinde bin 542 lira olması gerektiğini ortaya koydu.
Geçen yılın aralık ayında ise Türk-İş, 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı bin 608 lira, yoksulluk sınırı ise 5 bin 238 lira olarak açıkladı. Yeni yılla birlikte asgari ücret bin 603 lira iken, İGİAD’ın belirlediği ücret ise bin 857’ye çıktı. İGİAD’ın açıkladığı asgari ücrette ise açılık sınırını geçtik ama yine de "yoksul" kaldık.
En son alınan kararla birlikte ise Türkiye’de asgari ücret yüzde 14’e yakın zamlanarak bin 603 lira olurken, İGÜ ile arasındaki fark yaklaşık 250 lira olarak kayıtlara geçti. İGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Karahan, çalışanların onurlu bir yaşam sürdürebilmeleri için 15 yıldır insani geçim ücretini belirlediğini aktardı. İşverenlere daha duyarlı olmaları ve çalışan ücretlerini insani geçim seviyesinde iyileştirmeleri çağrısında bulunan Karahan, şunları kaydetti:
“Gelir dağılımındaki adaletsizliğin çalışanların aleyhine hızla bozulduğu günümüzde, krizlerden en fazla etkilenen ve gelir kaybına uğrayan kesim olan iş görenlerin, emeklerinin karşılığı almaları gereken insani geçim ücreti, işverenler için bir lütuf olmayıp hakkın kendilerine teslimidir. Temel hak ve hürriyetler kadar çalışanlar açısından onurlu bir yaşam sürdürebilmek için emeklerinin karşılığı almaları gereken insani geçim ücreti de bir haktır.”
Karahan, “İnsani geçim ücretinin işletmelerde uygulanması maliyet artışı getirmez, aksine verimliliği ve bereketi artırır” dedi. İGİAD’ın belirlediği insani geçim ücretinin bireyi değil, 2 çocuklu bir ailenin onurlu yaşayabileceği, insanca geçinebileceği aylık asgari geçim ücretini esas aldığına işaret eden Karahan, “2018 yılı için Türkiye’de 12 ayrı bölgenin insani geçim ücreti belirlendi. Buna göre en yüksek insani geçim ücreti 2 bin 385 lira ile İstanbul’dadır. En düşük ücret ise bin 650 liradır. Bu rakamın Türkiye ortalaması ise bin 857 liradır” diye konuştu. Türkiye genelinde bir yetişkinin aylık asgari yaşam maliyeti 692,26 lira iken İstanbul’da bu rakam 1.046,73 liradır.
Dünyanın en gelişmiş hesaplama sistemi
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Adem Korkmaz ise ülke ekonomisi büyürken refahın paylaşımı meselesinin önemine işaret etti. İnsani ücret yaklaşımının merkezinde insanın olduğunu vurgulayan Korkmaz, şöyle konuştu:
“Burada çalışanı muhtaç etmeden ve onurlu şekilde yaşamını sürdürebileceği gelirin kendisine garanti edileceği bir yaklaşım söz konusu. İnsani ücret yaklaşımını, sahip olduğu özgüven ve ortaya koyduğu sonuçları itibarıyla iş dünyasında bir farkındalık oluşturması bakımından, iş adamlarımız tarafından bir ahlak bilinciyle bu sürecin yönetilmesini çok anlamlı buluyorum."
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf Alpaydın ise insani geçim ücretinin hesaplama sistemini anlattı. Alpaydın, “İnsani geçim ücretine göre, asgari ücretin İstanbul’da yaklaşık yüzde 50, Türkiye genelinde ise yüzde 15,8 artırılması gerekiyor. Bunu yaparken dünyanın en gelişmiş hesaplama sistemini kullandık" ifadesini kullandı.