İnternet siteleri gazete haberlerini izinsiz kullanamayacak

Telif Hakları Genel Müdürü Abdurrahman Çelik, hazırlanmakta olan Telif Yasası’na göre, gazete yöneticilerinin kaynak göstermeden yayın yapan internet sitelerine “haberimi kaldır” ihtarnamesi çekebileceğini, gerekirse savcılığa suç duyurusunda bulunabileceğini söyledi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan yeni Telif Yasası, gazetelerin haberlerini izinsiz kullanan internet sitelerine yeni yaptırımlar getiriyor. Bundan böyle internet siteleri, söz konusu haberin yayımlandığı gazetelerin haberlerini kaynak göstermeden ya da izin almadan sitelerinde yayımlayamayacak. Kaynak göstermeden yayımlayan internet sitelerine gazete yöneticileri, “haberimi kaldır” ihtarnamesi çekebilecek; hatta gerekirse savcılığa suç duyurusunda bulunabilecek. Bakanlıkça oluşturulan Telif Birliği de söz konusu haberleri takibe alacak.

Selda Güneysu'nun Cumhuriyet'teki haberine göre; Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürü Abdurrahman Çelik, bakanlıkça hazırlanan yeni Telif Yasası’nın içeriği hakkında Cumhuriyet’e açıklamalarda bulundu. Çelik, daha önce gazetelerde yer alan “Kitapları fotokopi çektirenlere ağır cezalar geliyor” yönündeki haberlerin gerçeği tam anlamıyla yansıtmadığını belirterek, söz konusu düzenlemenin fotokopi çektirenlerden çok fotokopi merkezleriyle ilgili olduğunu dile getirdi. Hazırlanan yeni yasada, fotokopi çektirenlere bir yasal yaptırımla ilgili düzenlemenin söz konusu olmadığını dile getiren Çelik, ancak fotokopi çeken yerlerin tespit edilip, lisanslanacağını dile getirdi.

Fotokopi merkezine ceza

Çelik, “Fotokopi çekilen mekânlarla ilgili yeni düzenlemeye göre, bu mekânlar sınırlandırılacak. Kalan mekânlar da lisanslanacak. Bu lisanslanan mekânların da daha çok hangi kitapların fotokopisini çektikleri tespit edilecek. Yani yeni yasayla ilk kez kısmi çoğaltmaya, öğrencilerin ders kitaplarını çoğaltmaları gibi, izin verilecek” dedi. Söz konusu uygulamanın Avrupa ülkelerinde de geçerli olduğunu dile getiren Çelik, lisanslanan bu fotokopi merkezlerinden de bir bedel alınacağını açıkladı. Çelik, “Merkezlerden alınan bu bedel de kitapları fotokopi yoluyla çoğaltılan yazarlara verilecek, böylece adaletsizliği ortadan kaldırmaya çalışacağız” görüşünü dile getirdi.

Ödünç kitap kayıt altında

Yeni yasayla, üniversite kütüphaneleri başta olmak üzere ödünç kitap veren kamu kütüphaneleri ile Milli Eğitim kütüphanelerine de yeni yaptırımlar getirdiklerini dile getiren Çelik şöyle konuştu:

“Söz konusu kütüphanelerdeki ödünç verilen kitaplar da kayıt altına alınacak. Bunlar yeni oluşturulacak Telif Birliği tarafından bilenecek. Böylece ödünç verilen kitapların kayıplarının da önüne geçilmiş olacak. Bunun yanı sıra mevcut yasadaki meslek birlikleri yapısını komple değiştiriyoruz. Meslek birlikleri yerine sözünü ettiğim telif birliklerini kuruyoruz. Bu telif birlikleri, mesleki standartları belirleyen meslek birlikleri gibi olmayacak.

Telif birliklerinin denetimi, mali ve idari yönden Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne bağlı olacak. Daha önceden meslek birlikleriyle ilgili sorunlar vardı. Örneğin bir yazarın 5 eseri varsa, meslek birliklerine girebiliyordu. Lakin Sezen Aksu, Tarkan gibi müzisyenlerin binlerce eseri var diye onlar birliklerde yer alamıyordu. Bu gibi farklılıkları ortadan kaldıracağız.”

İçerik hırsızlıkları

İnternetteki yayıncılığa ilişkin de ciddi yaptırımların geleceğini dile getiren Çelik, internet üzerinden bugün ciddi içerik hırsızlıklarının yapıldığını kaydetti.

Çelik, “Örneğin bir gazetede yayımlanan haber, herhangi bir internet sitesinde izinsiz, kaynak gösterilmeden kullanılabiliyordu. Biz bu düzenlemeyle bu haksızlığı ortadan kaldıracağız. Yeni düzenlemeye göre herhangi bir internet sitesi bir haberi izinsiz kullanırsa, bu takip altına alınacak. Ayrıca gazete yönetimi doğrudan söz konusu haberin internet sitesinden kaldırılmasını talep edebilecek. Eğer haber 24 saat içinde internet sitesinden kaldırılmıyorsa, savcılığa giderek suç duyurusunda bulunabilecek” diye konuştu.

Çelik ayrıca, internet üzerinden film izlemenin bugün de sınırlandırıldığını ancak bunun etkin bir biçimde uygulanmadığını belirterek, yeni düzenlemeyle bu tür uygulamalara da daha sert yaptırımların geleceğinin bilgisini verdi.