Irak Kürt bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) 25 Eylül'de yapılan bağımsızlık referandumu sonrası bazı noktaların hükümete iade edilmesini isteyen Irak ordusu Kerkük'e operasyon başlattı. Irak ordusunun, 2 petrol sahası, 1 askeri üs ve havalimanında kontrol sağladığı duyuruldu. Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Peşmerge'ye ordu bünyesinde hareket etme çağrısı yaptı. Peşmerge ise "Bu açık bir savaş ilanı" dedi. ABD gelişmeleri 'kaygıyla' izlediğini belirterek, taraflara diyalog çağrısı yaptı.
Reuters haber ajansı Irak merkezi hükümetinin Kerkük'ü ele geçirdiğini duyurdu. Irak hükümetinin açıklamasına göre, Iraklı güçler kentte IKBY'ye ait yönetim binalarını ele geçirdi. Başbakanı İbadi, Kerkük ve ele geçirilen diğer bölgelere Irak bayrağı çekilmesi talimatı verdi.
İşte dakika dakika gelişmeler:
17.00
Reuters haber ajansı, Irak güçlerinin Kerkük Valiliği'ne girerek buradaki IKBY bayrağını indirdiğini ve yerine Irak bayrağı asıldığını duyurdu. Haberde ordu birimlerinin, Kürt peşmerge güçlerinin direnişiyle karşılaşmadan binayı ele geçirdiği belirtildi.
16:20
Irak Federal Polisi'nin Kerkük'teki valilik binasını aldığı açıklandı. Binanın Peşmerge ile çatışma yaşanmadan alındığı duyuruldu.
16:00
BBC muhabiri Orla Guerin, Bağdat hükümetine bağlı güçler Kerkük’te ilerlerken binlerce sivilin kaçmaya başladığını bildirdi.
Bölgede iş yerleri ve dükkanlar kapalı. Eşyalarla yüklenmiş araçlar ise yollarda.
ABD liderliğindeki koalisyon güçleri ise, bölgede çatışma yaşandığına dair haberlerin “yanlış anlaşılma” olduğunu açıkladı ve gerginliği tırmandıracak eylemlerden kaçınılması çağrısında bulundu.
Irak ordusu Kerkük havaalanı, bir askeri üs ve bir petrol sahasını ele geçirdiğini söylüyor.
15:19
ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği, Kerkük’teki gelişmeler hakkında yaptığı yazılı açıklamada, taraflara itidal çağrısı yaptı.
Bağdat Büyükelçiliği'nin yaptığı açıklamada, “Kerkük’ten gelen şiddet haberleri konusunda son derece endişeliyiz. Bütün tarafları askeri adımlara derhal son vermeye çağırıyoruz" ifadesi kullanıldı.
14:08
Rusya'dan diyalog çağrısı
Rusya’dan Kerkük açıklaması geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Bağdat ile Erbil arasındaki tüm sorunların barışçı yollardan çözülmesi ve Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması gerektiğini söyledi.
13:55
Bağdat yönetimi, bağımsızlık referandumuna destek veren ve azledilen Kerkük Valisi Necmeddin Kerim’in yerine yeni bir atama yaptı. Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin bu göreve, Kerim’in yardımcısı olan Arap asıllı Rakan Said Ali Cuburi’yi vekaleten atadığı belirtildi. Rudaw sitesi, Cuburi için “Kürtlere düşmanlığıyla biliniyor” ifadelerini kullandı.
13:49
Reuters haber ajansına konuşan Irak ordusunun yetkilileri, Kerkük şehrine girmek konusunda bir emir bulunmadığını açıkladılar.
Ordunun amacının “şehrin çevresini güvenlik çemberine almak” olduğu ifade edildi.
13:47
Irak Başbakanı Haydar el İbadi, ordu güçlerinin Kerkük çevresinde harekete geçmesinin, federal otoriteyi sağlama amacı taşıdığını açıkladı:
Kürdistan bölgesine ve özellikle de Kerkük halkının şundan emin olmasını isteriz ki, federal otoriteyi sağlamak ve ulusal kaynakların korunması adına anayasal görevimizi yerine getirerek, federal otoriteyi harekete geçirdik.”
İbadi açıklamasında yerel halka askeri kuvvetlerle işbirliği yapma, Peşmerge güçlerine ise “görevlerini federal liderlik çatısı altında” yürütme çağrısı yaptı.
Kerkük Valisi Necmeddin Kerim’in Al-Sumaria internet sitesinde yer alan açıklamasında ise şehir halkına silahlanma ve direnme çağrısı yaptığı belirtiliyor
13:37
Peşmerge Güçleri Genel Komutanlığı iç ve dış kamuoyuna yönelik yapılan yazılı açıklamada, “İkbalpur komutasındaki İran Pasdaran Ordusu’na bağlı Heşdi Şabi güçleri, Iraklı güçlerin yardımıyla Kerkük ve çevresine yönelik geniş çaplı bir saldırı başlatmıştır. Bu saldırı, Kürdistan halkına karşı açık bir savaş ilanıdır” denildi.
13:31
Irak ordusu Tuz Hurmatu'ya girdi
Irak devlet televizyonu, Irak ordusunun ‘Kürtlerle Şii Türkmenler arasındaki çatışmaların ardından Tuz Hurmatu’ya girdiğini’ duyurdu. Sabah saatlerinde peşmergenin Tuz Hurmatu’da bazı noktalardan çekildiği, buralara Haşdi Şabi’nin girdiği belirtilmişti.
13:29
BBC muhabiri Orla Guerin, Irak ordusunun ele geçirildiğini açıkladığı, K1 Askeri Üssü ve Kerkük Havalimanı bölgesini gören bir noktadan bu fotoğrafı ve mesajı paylaştı:
"Kerkük Havalimanı ve K1 Askeri Üssü tarafından dumanlar yükseliyor. Şehir hızla boşalıyor.
12:55
Dışişleri Bakanlığı: PKK'nın burada sığınak bulmasına vesile olanlar tarafımızdan da sorumlu tutulacaktır
Türk Dışişleri Bakanlığı, Bağdat hükümetinin düzenlediği Kerkük operasyonunun yakından izlendiğini açıklayarak, " Irak Hükümeti’nin Kerkük şehrinde anayasal egemenliği tesis ettiğini" belirtti.
"Kerkük'teki Gelişmeler ve Irak Hükümeti'nin Tutumu Hakkında" başlığı ile yayınlanan Dışişleri Bakanlığı metninde PKK'nın Kerkük'teki varlığına ilişkin de geniş bir bölüm yer aldı:
Irak Hükümeti’nin Kerkük’te PKK terör örgütü elemanlarına müsamaha gösterilmeyeceğine, bunların mobilize edilmesinin savaş ilanı telakki edileceğine ilişkin açıklamasını memnuniyetle karşılıyoruz. IKBY’yi son dönemde yaptığı vahim yanlışlara bir yenisini eklememesi yönünde ikaz ediyoruz. Kerkük’te toplumsal huzur ve barışı bozmaya yeltenebilecek PKK terör örgütünün bu bölgede melce bulmasına vesile olanlar tarafımızdan da sorumlu tutulacaktır. Bu vesileyle, Irak’ın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına atfettiğimiz önemi bir kez daha vurguluyoruz. Irak topraklarındaki PKK mevcudiyetinin sonlandırılması bağlamında Irak Hükümeti ile her türlü işbirliğine hazır olduğumuzun altını çiziyoruz.
Dışişleri Bakanlığı açıklaması şu şekilde devam etti:
Türkiye, ülkede kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesini teminen atacağı adımlarda Irak Hükümeti’nin yanında yer alacaktır."
12:14
Kerkük'te bulunan BBC muhabiri Orla Guerin, Kerkük içindeki izlenimlerini Twitter hesabı üzerinde paylaşıyor.
Guerin, bu fotoğraftaki Peşmerge güçlerinin şehir dışından kenti savunmaya geldiğini, bunların PKK'ya bağlı güçler olabileceğini belirtti.
12:06
Irak ordusu, K1 askeri üssünden sonra Kerkük Havalimanı'nın da ele geçirildiğini duyurdu.
Ordu yetkilileri, petrol sahalarının kontrolünün de sağlandığını açıklamıştı.
9:30
Irak Ordusu'ndan son yapılan açıklamadaysa, Kerkük’ün güneyindeki bazı noktaların kontrolünün peşmergeden alındığı belirtildi. Buna göre, kentin güneyindeki sanayi mahallesi ve bir petrol şirketinin istasyonu Irak Ordusu'nun kontrolü altına alındı. Ordu açıklamasında ilerlemeye devam edileceği belirtildi.
9:17
Erbil merkezli yayın kuruluşu Rudaw, Tal Alwad ve Tazehurmatu'daki KYB (Kürdistan Yuertseverler Birliği) Peşmergeleri’nin bulundukları yerlerden çatışmadan çekildiğini bildirdi.
Rudaw, Tal Alwad'a takviye Peşmerge gücü gönderildiğini belirtti.
9:04
Fırat Haber Ajansı’nın (ANF) internet sitesi, PKK’nın askeri kanadı HPG’nin, Kerkük’te “halkı korumak için savunma hattı oluşturmaya başladığı” belirtildi.
Haberde, “Bölgede bulunan HPG Güçleri Komutanlığı, ‘Kerkük’ü savunmak isteyenler mevzilerimize doğru gelsin’ çağrısında bulundu” ifadesi yer aldı.
Irak hükümeti dün, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) yetkililerini Kerkük'e PKK militanlarını yerleştirmekle suçlamış, bu durumun 'savaş ilanı' olduğu belirtmişti.
8:53
Erken saatlerde ABD Savunma Bakanlığı’nın taraflara diyalog çağrısı ve Irak’ın birliği vurgusu yaptığı açıklamasından sonra ABD Dışişleri Bakanlığı da Kerkük’teki gelişmelerle ilgili bir açıklama yayımladı.
Bakanlık, Kerkük’ten gelen çatışma haberlerinden dolayı ‘çok kaygılı olduklarını’ belirtti.
Açıklamada ABD’nin Kerkük’teki gelişmeleri yakından takip ettiği aktarıldı.
8:44
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nden (IKBY) yapılan açıklamada gece, Kerkük’ün güneyindeki iki ayrı noktadan operasyon başlatıldığı belirtildi.
Açıklamada, ‘Peşmerge güçleri Haşdi Şabi tarafından kullanılan en az beş askeri aracın imha edildiği’ belirtildi.
04:17
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Kerkük’te yükselen tansiyon ile ilgili taraflara gerginliği artıran adımlardan kaçınma çağrısı yaparken, Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olunduğu kaydedildi.Pentagon Orta Doğu masası sözcüsü Binbaşı Adrian Rankine Galloway, "Tüm taraflara gerginliği artıran adımlardan uzak durması çağrısında bulunuyoruz. Hangi taraf olursa olsun şiddet kullanımına karşıyız. IŞİD ile mücadeleden alıkoyacak ve Irak’ın istikrarının altını oyacak istikrar bozucu adımlara karşı uyarıyoruz.” ABD’nin, Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olduğunu kaydeden Binbaşı Galloway, "Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin talihsiz tek taraflı referandum kararına rağmen devam eden tansiyonu düşürmek ve uzun süredir söz konusu olan sorunların Irak anayasası çerçevesinde çözülmesi için en iyi seçenek diyalogdur" dedi.ABD’nin IŞİD ile mücadeleye odaklandığını ifade eden Binbaşı Galloway, tüm bölge aktörlerine de IŞİD ile mücadeleye odaklanması çağrısında bulundu.
04:10
Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşet Salihi, Kerkük'te Türkmenlere seslenerek, kendilerini korumalarını istedi. Salihi, "Birbirinizden haberdar olun. Tuzhurmatu ve Kerkük çevresinde çatışmalar başladı. Kimsenin hedefi olmayın ve imkanlarınız dahilinde silahlarınızı elinize alıp kapıda ve caddelerde durun, korkmayın" dedi. IŞİD veya PKK terör örgütüne mensup kişilerin Türkmen bölgelerini hedef alabileceği uyarısı yapan Salihi, "Bugünler hassas günler. İnşallah bugünler de biter ve aydınlığa kavuşuruz" ifadelerini kullandı.
03:46
Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı, Kerkük'teki silahlı gruplara, merkezi yönetim güçlerine ateş açmamaları uyarısı yaptı.
03:37
Irak'ın Kerkük kent merkezine doğru harekete geçen Iraklı güvenlik güçleri ile Peşmerge arasında, Tazehurmatu kasabası yakınlarında çatışma çıktığı bildirildi. Peşmerge komutanlarından Albay Salar Teymur, Kerkük kent merkezinin güneyindeki Tazehurmatu kasabası yakınlarında, Irak ordusu ve Haşdi Şabi'nin mevzilerine ateş açtığını iddia etti. Teymur, Iraklı güçlerin ağır silahlarla kendilerine ateş açması sonucu Peşmerge'nin de karşılık verdiğini ve çatışmanın devam ettiğini söyledi. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin Başdanışmanı Hemin Hawrami ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ön cephedeki Peşmerge komutanlarından aldığı bilgilere göre Haşdi Şabi'ya ait 4 hummerin yakıldığını ileri sürdü. Hawrami, Iraklı güvenlik güçlerinin güneyden ilerleyişinin de Peşmerge tarafından durdurulduğunu kaydetti.
03:04
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin, Kerkük'teki gerilimde Peşmerge'ye çatışmayı başlatan taraf olmamaları talimatı verdiği belirtildi. Barzani'nin Başdanışmanı Hemin Hawrami, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Başkan Barzani, tüm Peşmergelere savaşı başlatan taraf olmamaları talimatı verdi." ifadelerini kullandı. Hawrami, Barzani'nin olası bir saldırıda ise Peşmerge'nin kendisini savunması için her türlü gücü kullanmasına yeşil ışık yaktığını kaydetti.
02:28
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, silahlı kuvvetlere Kerkük'te tüm bileşenlerin can güvenliğini koruma talimatı verdi. Devlet televizyonunun haberinde, "Başbakan Haydar İbadi, silahlı kuvvetlere Kerkük'te bulunan tüm bileşenlerin can güvenliğini koruma talimatı verdi." denildi. İbadi, Kerkük'te güvenliğin sağlanması için kent halkı ve Peşmerge ile de işbirliği yapılmasını istedi. Haberde ayrıca, terörle mücadele gücü, 9. Tugay ve federal polisin, Kerkük'te çatışma yaşanmadan geniş bölümde kontrolü sağladığı aktarılarak, İbadi'nin, "Ortak Operasyonlar Komutanlığı altında bulunan Haşdi Şabi de, silahlı kuvvetlere Kerkük dışında destek sunuyor." ifadelerine yer verildi.
01.00
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Güvenlik Ajansı, Iraklı güvenlik güçlerinin Kerkük kent merkezindeki askeri üs ve petrol kuyularını Peşmerge'den almak için harekete geçtiğini açıkladı.Güvenlik Ajansı'nın Twitter hesabından yapılan açıklamada, Iraklı güçler ve Haşdi Şabi'nin Kerkük'ün güneyindeki Tazehurmatu'dan topyekün harekete geçtiği ifade edildi. Açıklamada, söz konusu güçlerin amacının, Kerkük kentine girip Peşmerge'nin kontrolündeki "K1 Askeri Üs" ve petrol kuyularını almak olduğu kaydedildi.
00.50
Irak güvenlik güçleri, Kerkük'teki askeri üs ve petrol kuyularını almak üzere operasyon başlattı
19.10
Irak Hükümeti’nin IKBY'nin Kerkük'e PKK unsurlarını yerleştirdiği suçlamasını yapmasının ardından Kürt Bölgesel Yönetimi’nden açıklama geldi. Barzani’nin danışmanın yaptığı açıklamada "Kerkük'te PKK iddiaları asılsızdır" ifadesine yer verildi. Irak Hükümeti, "IKBY, Kerkük'te PKK unsurlarını yerleştirdi, bu savaş ilanıdır" açıklamasını yaptı. Bu açıklamanın ardından Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nden karşılık geldi. IKBY Başkanı Mesud Barzani’nin danışmanı yaptığı açıklamada "Kerkük'te PKK iddiaları asılsızdır" cevabını verdi.
19.00
Irak Milli Güvenlik Konseyi (MGK), Kerkük’te resmi güvenlik mekanizması dışında silahlı grupların bulunmaması uyarısı yaparak, terör örgütü PKK’nın Kerkük'teki varlığının, savaş ilanı olduğunu duyurdu. Açıklamada, “Kerkük’te resmi güvenlik mekanizmasının dışında silahlı grupların bulunması konusunda uyarıyoruz. Kerkük’te hüküm süren partilerin (KYB ve KDP) PKK’yı şehre getirmesine sessiz kalınamaz. Bu diğer Iraklılara (Kürtler dışındaki halklara) ve nizami güvenlik güçlerine savaş ilanıdır.” ifadelerine yer verildi. Açıklamada “IKBY silahlı güçleri tehdit oluşturuyor. Kürt bölgeleri dışındaki vatandaşları göç ettiriyor ve sığınmacıların evlerine geri dönmesini engelliyor. Bu da ülkenin demografisini değiştirme çabasıdır ve Irak’ı kanlı çatışmalara götürür" ifadeleri yer aldı. Açıklamada ayrıca, MGK'nin, tartışmalı bölgelerin, federal güçler ve bunun emri altındaki yerel hükümet güçleri tarafından yönetileceğini vurguladığı aktarıldı.