İran ile nükleer anlaşma için müzakereler yeniden başlıyor

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve Almanya arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması için müzakerelere beş ay sonra yeniden başlanacak.

İran resmi haber ajansı ISNA'nın haberine göre baş müzakereci Ali Bagheri Kani liderliğindeki İran delegasyonu, Pazartesi günü başlayacak nükleer müzakerelere katılmak için Cumartesi günü Avusturya'nın başkenti Viyana'ya geldi.

İran heyetinin bugün Çin ve Rus delegasyonuyla uzmanlar düzeyinde ikili ve üçlü görüşmeler yaptığı, İranlı yetkililerin ayrıca Avrupa Birliği Koordinatörü Enrique Mora ile de görüştüğü öğrenildi.

İran'ın nükleer silah üretmesini engelleyen ve Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) adını taşıyan anlaşmanın kurtarılması için süre, diplomatlara göre kısıtlı.

ABD, 2018 yılında dönemin Devlet Başkanı Donald Trump'ın kararıyla anlaşmayı tek taraflı olarak feshetmiş ve Tahran'a ağır ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlamıştı. Taraf olan diğer ülkeler ise anlaşmanın yürürlükte kalmasından yana.

ABD'nin çekilmesi üzerine İran da 2019 yılından itibaren anlaşmanın kendine getirdiği yükümlülüklere adım adım uymamaya başladı. İran yönetimi uranyum zenginleştirme çalışmalarını yeniden başlattı. Tahran uranyum zenginleştirme çalışmalarının barışçıl ve nükleer enerji üretimi için olduğunu ileri sürüyor.

Altı tur dolaylı görüşme yapıldı

Trump'ın halefi Joe Biden, yönetime geldiğinde Barack Obama döneminde imzalanan anlaşmaya geri dönme vaadinde bulunmuştu. Nisan ve Haziran ayları arasında ABD ile İran arasında altı dur dolaylı görüşme yapıldı. Yeni müzakere turu İran İslam Cumhuriyeti'nde muhafazakar İbrahim Reisi'nin cumhurbaşkanı seçilmesi sonrası ilk müzakere olması bakımından önem taşıyor.

İran'ın yeni müzakere delegasyonu, ABD ve Avrupa Birliği'nin 2017'den bu yana İran'a uyguladığı yaptırımların kaldırılmasını istiyor. ABD ve AB ise bu talebin gerçekçi olmadığını dile getiriyor.

İsrail'den endişe açıklaması

İsrail, İran ile imzalanan nükleer anlaşmanın başından beri karşısında yer alıyor. İran Başbakanı Naftali Bennett Pazar günü yaptığı açıklamada "İsrail, yaptırımları kaldırmaya hazırlanılması ve nükleer çerçevede tatmin edici olmayan kısıtlamalar karşılığında İran'a milyarlarca doların akmasına izin verilmesi konusunda oldukça endişelidir" dedi. Bennett "Her yoldan Amerikalılara ve İran ile müzakere halindeki diğer ülkelere verdiğimiz mesaj budur" diye konuştu.

ABD: Baskıyı artıracağız

ABD İran Özel Temsilcisi Robert Malley ise Cumartesi günü BBC Sounds'a verdiği röportajda ABD ve ortaklarının, zamana oynaması ve müzakereleri nükleer programını hızlandırmak için bahane olarak kullanması halinde İran üzerindeki baskıyı artıracaklarını söyledi.