İran'ın saldırısına dünyadan tepkiler
İran'ın Irak'ta ABD üslerini vurmasının ardından dünya liderleri yaşananlara dair açıklamalarda bulundu.
Çok sayıda ülke ve örgütten gelen önemli açıklamaları derledik.
Avrupa Komisyonu: Diyalog yeniden başlatılmalı
Avrupa Komisyonu, Washington ve Tahran arasında artan gerilimin ışığında, silah kullanımının "acilen sona erdirilmesi" ve "diyaloğun yeniden başlatılması" çağrısı yaptı,
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Londra'ya ziyaretinden önce yaptığı basın açıklamasında, "Diyaloğa yer açmak için silahların kullanımı acilen durdurulmalı" dedi.
"Diyaloğun yeniden canlanması için mümkün olan her şeyin yapılması çağrısında bulunuyoruz" diyen Ursula von der Leyen, Londra ziyareti sırasında konuyu İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile de ele alacağını söyledi.
İsrail: Bize saldıran sert bir şekilde yanıtını alır
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Kasım Süleymani'nin "terörizmin başı" olduğunu söyledi ve İsrail'e saldırı düzenlenmesi durumunda sert bir şekilde karşılık vereceklerini belirtti.
İngiltere: Acilen gerilim azaltılmalı
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İran'ın ABD'ye yönelik saldırısını kınadı, Tahran'a "acilen gerilimi azaltması" çağrısı yaptı.
Boris Johnson, İngiltere parlamentosunda yaptığı konuşmada, "İran bu pervasız ve tehlikeli saldırıları tekrar etmemeli" dedi.
Johnson, saldırıda ölen ya da yaralanan İngiliz askerinin olmadığını açıkladı.
ABD'nin İran'a geçen hafta insansız hava aracıyla düzenlediği saldırının meşruluğuyla ilgili bir soruya Johnson, "Bizim operasyonumuz olmadığı için meşru olup olmadığını belirlemek de bize düşmez" şeklinde yanıt verdi.
Kasım Süleymani'nin Suriye, Lübnan ve Yemen'deki grupları silahlandırdığını söyleyen Johnson, "Bu adamın elinde İngiliz askerlerinin kanı vardı" dedi.
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, "İngiliz güçlerinin de aralarında olduğu Koalisyona ev sahipliği yapan Irak askeri üslerine yönelik İran'ın bu füze saldırısını kınıyoruz" dedi.
Bakan Raab sözlerini, "İran'a bu pervasız ve tehlikeli saldırılarını tekrarlamama ve acilen tansiyonu azaltma çağrısı yapıyoruz" şeklinde sürdürdü.
NATO: Bazı görevlileri Irak dışına çekeceğiz
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "İran'ın Irak'taki ABD ve koalisyon güçlerine saldırılarını kınıyoruz" dedi.
Stoltenberg, İran'ı daha fazla şiddet kullanmamaya davet etti.
NATO, Irak'taki bazı görevlileri güvenlik önlemleri kapsamında ülkeden çekeceğini açıkladı.
NATO Genel Sekreteri StoltenbergFransa: Bölgedeki gerilimi azaltmak istiyoruz
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, "Gerilimin azaltılmasına her zamankinden daha fazla ihtiyaç var" dedi.
Drian, Fransa'nın tüm taraflarla diyalog halinde olduğunu ve tarafları sorumlu davranmaya davet ettiklerini söyledi.
Almanya: Gerilim değil diyaloga ihtiyaç var
Almanya, İran'dan "şiddet kısır döngüsünü" sonlandırmasını talep etti.
Almanya Başbakanı Angela Merkel'in sözcüsü Steffen Seibert, tarafların gerilim anlayışını bir kenara bırakarak diyalog anlayışıyla hareket etmesi gerektiğini söyledi.
Almanya 32 askerini Bağdat yakınlarıdaki bir kamptan geçici olarak çekmişti.
Irak: Ülkemiz tarafların savaş sahası değil
Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih, bölgedeki "tehlikeli gelişmelerden" korktuklarını söyledi.
Salih, "İran'ın Irak'taki askeri noktaları vurmasını kınıyoruz" dedi ve ekledi:
"Egemenlik hakkımızın ihlal edilmesini ve Irak'ın savaşan tarafların savaş sahasına dönüştürülmesini reddediyoruz."
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi: Bizi çekişmenin içine çekmeyin
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) liderleri, Çarşamba günü Irak Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) karşı mücadelede ABD öncülüğündeki koalisyonun "hayati" olduğunu söyledi ve koalisyon üyelerine örgütün yeniden canlanmasına izin vermemeleri çağrısı yaptı.
IKBY Başkanı, Başbakanı ve Parlamento Sözcüsü Çarşamba günü İran'ın Irak'taki ABD noktalarına düzenlediği saldırının ardından bir araya geldi. İran'ın füze saldırısı düzenlediği yerler arasında, IKBY'nin başkenti Erbil de vardı.
Yapılan yazılı açıklamada, "Kürdistan Bölgesi askeri adımların sorunları çözmeyeceğini yinelemektedir" denildi.
Açıklama şöyle devam etti:
"Kürdistan Bölgesi tansiyonun azaltılmasını ve sorunların diyalog ve diplomasiyle çözülmesini desteklemektedir. İstikrar ve barış arayışındadır ve bütün tarafları Kürdistan Bölgesi'ni çekişmenin içine çekmemeleri konusunda uyarmaktadır."
BAE: Savaş görmeyeceğiz
Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Suheyl el-Mezrui, "Savaş görmeyeceğiz. İstediğimiz son şey Orta Doğu'da tansiyonun daha da artması" dedi.
Abu Dhabi'de katıldığı konferansta İran'ın Irak'taki ABD hedeflerine düzenlediği füze saldırılarını değerlendiren el-Mezrui, durumun Hürmüz Boğazı'ndan yapılan petrol ticaretine yönelik acil bir risk oluşturmadığını söyledi.
Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Suheyl el-MezruiYaşananın savaş olmadığını ve abartılmaması gerektiğini belirten el- Mezrui "Müttefikimiz ABD ile komşumuz İran arasındaki gerilimin tırmandığı açık, ve görmek istediğimiz son şey Orta Doğu'da tansiyonun daha da yükselmesi" diye konuştu.
El-Mezrui petrol tedariğinde kesintiye dair korku provoke edecek bir durum olmadığını da ekleyerek "Çok felaket bir tırmanış olmadığı sürece - ki bunun işaretlerini görmüyoruz - arzda bir kesinti öngörmüyoruz" diye konuştu.
Türkiye: Bu sıkıntılı süreci suhuletle atlatacağımıza inanıyorum
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün TürkAkım hattının açılış töreninde Irak'ta ABD ve İran arasında son dönemde yaşanan karşılıklı saldırılara dair açıklamalarda bulundu.
"ABD ile İran arasında bir süredir devam eden gerilim hiç istemediğimiz bir noktaya ulaşmıştır" diyen Erdoğan Suriye, Irak ve Körfez bölgesinin vesayet savaşlarının sahnesi haline gelmesini istemediğini söyledi.
Irak halkının Türkiye'nin "özbeöz kardeşi" olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Irak, zaten sıkıntılı olan istikrarını tamamen kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Irak Türkmenlerinin durumu kendi vatandaşlarımız kadar önemlidir" dedi ve ekledi:
"Türkiye olarak bu konudaki hassasiyetimizi daha önce de ortaya koyduk. 30 yıldır çatışmalarla anılan ırak'ın huzura kavuşması için büyük çaba harcadık. Mezhepçiliğin bu ülkeyi esir almasını engellemek için ırak'ı oluşturan tüm gruplara elimizi uzattık.
"Savaş tamtamlarının çaldığı bu süreçte de tansiyonu düşürmeye çalışıyoruz. Çok sayıda liderle telefon görüşmesi gerçekleştirdik. Amacımız gerilimi düşürerek yeniden aklıselimi hakim kılmaktır.
"Tüm taraflarla görüşebilen bir ülke olarak diplomasi trafiğimizi çok yönlü şekilde devam ettireceğiz. Bölgemizin kan ve gözyaşına boğulmasına izin vermeyeceğiz. Bu süreçte Rusya Federasyonu ve dostum Putin ile sürekli istişare ve diyalog halinde olacağız. İnşallah bu sıkıntılı süreci suhuletle atlatacağımıza inanıyorum."
Pakistan: Bölgede hiçbir çatışmada taraf olmayacağız
Pakistan Başbakanı İmran Han, Orta Doğu'da gerilimin azaltılması çağrısında bulundu.
Han, gelişmeler nedeniyle "derin endişe duyduklarını" açıkladı ve savaşın kimsenin çıkarına olmayacağını söyledi.
Pakistan'ın da çatışmalar nedeniyle acı çekmiş bir ülke olduğunu hatırlatan Han, "Bölgede hiçbir çatışmada taraf olmayacağız" ifadelerini kullandı, "Pakistan her zaman barış için çalışacaktır" dedi.
Pakistan Başbakanı İmran HanPakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmut Kureyşi de bölgenin savaşı kaldıramayacağını ve gerilimin artmasının kimseye fayda sağlamayacağını söyledi.
Irak: Saldırı anında bilgi verdiler
Irak Başbakanlık ofisi, İran'ın Irak'taki Amerikan üslerine düzenlediği saldırıyla ilgili, İranlı yetkililerin Kasım Süleymani suikastına verilecek karşılığın "an meselesi ya da gerçekleşmekte olduğu" bilgisini Bağdat'la paylaştıklarını açıkladı.
Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, Başbakan Adil Abdül Mehdi'nin gece yarısından hemen sonra İran'dan resmi, sesli bir mesaj aldığı kaydedildi.
Mesajda, Tahran'ın Adil Abdül Mehdi'ye sadece Amerikan askerlerinin bulunduğu hedeflerin vurulacağını bildirdiği, ancak belirlenen hedefleri açıklamadığı öğrenildi.
ABD: İran harika bir ülke olabilir ama savaşı tetikledikçe barış gelmeyecek
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da bir basın açıklaması yaptı.
"İran harika bir ülke olabilir. Ancak İran savaşı tetikledikçe Orta Doğu'ya barış ve istikrar gelmeyecek. Ancak daha ileri gitmesine izin verilmeyecek. NATO'dan da bu sürece daha fazla müdahil olmasını isteyeceğim."
ABD ekonomisinin kendi yönetiminde güçlendiğini ve bu sayede ordunun imkanlarını ve silahları da geliştirdiklerini söyleyen Trump, ordunun elindeki füzeleri ve silahları anlatarak "Amerikan Silahlı Kuvvetleri hiç olmadığı kadar güçlü" dedi, ancak bu gücü kullanmak istemediğini belirtti:
"Böyle bir ordumuzun olması, onu kullanmak zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor. Kullanmak istemiyoruz. ABD, barışı kucaklamaya hazır."
İran: Akılları varsa başka bir eyleme girişmezler
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Irak'taki Amerikan üslerinin vurulmasının, Tahran'ın ABD karşısında geri çekilmeyeceğini gösterdiğini söyledi, Washington yönetimi için "Akılları varsa, şu noktada başka bir eyleme girişmezler" dedi.
Hasan Ruhani, televizyonlardan yayınlanan açıklamasında, "Eğer ABD bir suç işlerse, bunun karşılıksız kalmayacağını bilmeli" ifadelerini kullandı.
Iraklı Şii milis gücü: İntikam vakti
Irak'taki İran destekli Şii milis gücü El Hak'ın lideri Kais el-Kazali, ABD'nin düzenlediği saldırıda Kasım Süleymani ile birlikte hayatını kaybeden Ebu Mehdi Mühendis'in "intikamının vaktinin geldiğini" söyledi.
Kais el-Kazali, yaptığı bir Twitter paylaşımında, "Şehit komutan Süleymani suikastına İran ilk yanıtı verdi" dedi. "Artık, şehit komutan Mühendis suikastına ilk karşılığın verilmesi vakti geldi."
Ebu Mehdi Mühendis, Hizbullah Tugayları Komutanı ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı'ydı.