İran'ın yeni Cumhurbaşkanı: İbrahim Reisi

İran'ın yeni cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Meclis'te düzenlenen törende yemin ederek görevine başladı. 18 Haziran'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan Reisi, Salı günü ülkenin ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney'den mazbatasını almıştı. Muhafazakar çizgisiyle tanınan 60 yaşındaki Reisi, İran İslam Cumhuriyeti'nin sekizinci cumhurbaşkanı olarak görev yapacak.

"Seçim sonucu kibirli güçlere karşı bir mesaj"

Göreve geldikten sonra yaptığı ilk konuşmada muhafazakar değerlere vurgu yapan Reisi, dış politikada izleyeceğinin çizginin de ipuçlarını verdi. "Kendimi halkın hizmetine, ülkenin onuruna, din ve ahlakın yaygınlaştırılmasına, hakikat ve adaleti desteklemeye adayacağım" diyen Reisi, İran'ın bölgedeki ve Batı'daki düşmanlarına karşı koyma sözünü verdi. Yeni İran Cumhurbaşkanı, seçim sonucunun "kibirli güçlere" karşı bir mesaj niteliğinde olduğunu ifade etti.

Ortadoğu'daki diğer ülkelerle ilişkileri iyileştirme sözü veren Reisi, "Başta komşularımız olmak üzere bölgedeki tüm ülkelere dostluk ve kardeşlik eli uzatıyorum" dedi. Cumhurbaşkanı, Suudi Arabistan ile ilişkileri iyileştirmenin önünde bir "engel" olmadığını da sözlerine ekledi.

Yaptırımlar ve nükleer anlaşma

Reisi ayrıca İran'ın başta petrol satışı olmak üzere, dış dünyayla ilişkilerini büyük ölçüde kısıtlayan ABD yaptırımlarının kaldırılmasında ilerleme kaydetme sözü verdi. "Yaptırımlar kaldırılmalı" diyen Reisi, "Bu hedefi destekleyen her türlü diplomatik planı destekleyeceğiz" ifadesini kullandı. Her ne kadar ilişkileri iyileştirme sözü verse de, Reisi yargıç olarak görev yaptığı süre boyunca insan hakları ihlallerine imza attığı gerekçesiyle, halihazırda ABD'nin yaptırım listesinde. Reisi'nin görüşmelerde, selefi Hasan Ruhani'den daha sert bir tavır alması bekleniyor. İran'ın nükleer programının sınırlanması ve bunun karşılığında uluslararası yaptırımların sona ermesi hedefiyle, Tahran yönetimi ile ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Çin arasında diplomatik müzakereler sürüyor. Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2016'da imzalanan İran Nükleer Anlaşması'ndan 2018'de çekilmişti. Halefi Joe Biden anlaşmaya geri dönmek istediğini ifade etse de görüşmelerde bir ilerleme sağlanabilmiş değil.

Cumhurbaşkanı'nı bekleyen sorunlar

Reisi, her türlü önemli kararda son söz söyleme yetkisini elinde bulunduran ruhani lider Ayetullah Ali Hameney'in yakın müttefiki olarak biliniyor. Ülkenin Batı ile ilişkileri ise son birkaç ayda kötüleşti. İsrail, ABD ve İngiltere, geçen hafta iki kişinin ölümüne neden olan bir insansız hava aracı saldırısı ile İran açıklarındaki bir dizi deniz saldırısından Tahran'ı sorumlu tutuyor. Öte yandan ülke genelinde yaygın su ve elektrik kesintileri halkın geniş çaplı protestolarına neden oluyor. Rejim muhalifleri ise Reisi'nin, selefi Ruhani'den daha sert bir politika izlemesinden endişe ediyor. Reisi'nin yemin ederek göreve başlamasıyla, İran'da yasama, yürütme ve yargı muhafazakar kesimin kontrolü altına girmiş oldu.