İran'dan 'çanak' operasyonu

T24 - Uydu alıcı aletleri kullanımının 1994'ten bu yana yasak olduğu İran’da, polis başta başkent Tahran olmak üzere ülke genelinde geniş kapsamlı uydu alıcısı toplama operasyonu başlattı.Özel eğitimli polisler başta Türk dizileri olmak üzere Fars kültürüne zarar verdiği iddia edilen yabancı programların izlenmesini engellemek için çanak antenleri çatılardan sarkıtılan halatlarla indiriyor.Vatan'ın haberine göre, batı tarzı saç kesimini, evcil hayvan bakımını, kadınların oje sürüp makyaj yapmalarını ve televizyon programlarında yayınlanan ‘dünya mutfağı’ programlarının Fars kültürüne zarar verdiğini gerekçe göstererek yasaklayan İran yönetimi gözünü çanak antenlere çevirdi. İranlılar, 1994 yılında onaylanan bir karar gereği ithalatı, depolanması, üretimi, satışı ve monte edilmesi yasak olan uydu alıcıları kullanmaya devam ediyor, başta Türkiye olmak üzere birçok yabancı kanal hergün kitleler tarafından izleniyordu. Uydu üzerinden yayınlanan Türk dizileri arasında Yabancı Damat, Aşk-ı Memnu ve Gümüş ilk sırada yer alıyor. İran’da 2008 yılında uydu aracılığıyla yayınlanmaya başlayan Türk dizileri, büyük bir hayran kitlesi toplamıştı.Savaş 2008’de başladıYaklaşık 3 yıl önce, başta Gümüş olmak üzere birçok programın, İran düzenini bozacağını açıklayan yetkililer, Türk dizilerine savaş açmıştı. Türk dizilerinin, Arap dünyasındaki yerini kuvvetlendirme amacı taşıdığını belirten İranlı yetkililer, dizilerin seslendirmelerini yapanların Arap dünyasında hayranlık duyulan Lübnan aksanıyla konuştuklarını öne sürmüştü. Aynı dönemde Suudi Arabistan ile Türkiye arasında gelişen turizm ve ekonomi ilişkisini eleştiren İran gazetesi Tehran News, okuyucularını bu dizilere karşı uyarmıştı.Roj TV izleme cezası 5500 dolarİranlılar, sayıları 15 milyon olan çanak antenlerini klima motorlarının kutusu ve ev içi gibi çeşitli yollarla saklıyordu. Bu hafta başından itibaren İran polisi geniş kapsamlı operasyonlar düzenlemeye başladı. Din polisi, Newroz TV ve Roj TV’nin izlenmesini engellemek için Tahran başta birçok şehirde operasyonlara ağırlık verdi. Antenler, İslami kurallara aykırı olduğu gerekçesiyle topladı. Evinde çanak anten bulunduran İranlılar’a 5 bin 500 dolara varan para cezaları verildi. Antenleri sökülenleri uyaran polislerin ‘Bir daha evinizde bu cihazlardan bulursak mahkemede yargılanırsınız’ dediği ve birkaç gün sonra evleri denetlediği öğrenildi. Bugüne kadar yapılan operasyonlarda polisin 300 bine yakın çanak anteni söktüğü tahmin edilirken resmi kaynaklara göre halkın yüzde 60’a yakını uydu antenler aracılığıyla gündemi takip ediyor.

Dipnot: İran, başka ülkelere sığınan İranlılar tarafından kurulan ve rejim karşıtı yayın yapan te-levizyonların önüne geçmek için 1994’te yasak getirdi. İran, azınlıkların kendi dillerinde yayın yapmalarını da engelliyor.