İran’ın 26 yıldır yasaklı filmi Venedik’te

Usta İranlı Sinemacı Mohsen Makhmalbaf’ın 26 yıl önce yasaklanan ve kaybolan filmi ‘‘The Nights of Zayandeh-Rood’, Venedik Film Festivali’nde.

Usta İranlı Sinemacı Mohsen Makhmalbaf’ın 26 yıl önce yasaklanan ve kaybolan filmi ‘‘The Nights of Zayandeh-Rood’, yönetmenin kendisi tarafından bulundu ve yenilendi

Usta İranlı Sinemacı Mohsen Makhmalbaf’ın yasaklı filmi ‘The Nights of Zayandeh-Rood’, 26 yılın ardından ilk kez Venedik Film Festivali’nin Klasikler Bölümü’nün açılış filmi olarak izleyiciyle buluşacak. Film, yenilenmiş kopyasıyla gösterilecek. Filmin Venedik’teki ön gösterim tarihi ise 1 Eylül.

Sinema endüstrisi dergisi Screen’in haberine göre, İran sinemasının muhalif yönetmenlerinden Makhmalbaf, ‘The Nights of Zayandeh-Rood’u 1990 yılında yönetti ve film Fajr Film Festivali’nde gösterildi. Ancak ticari gösterime girmesi gündeme geldiğinde İran İslam Devrimi’nin ruhuna ihanet ettiği gerekçesiyle filmin 37 dakikası sansür kurulu tarafından kesildi. Kesilmiş 63 dakikalık halinin ilk gösteriminin ardından film tamamen yasaklandı. Filmin negatif kopyalarının yapılması da yetkililer tarafından men edildi.

“Bütün kesiklere rağmen film ruhunu koruyabilmiş”

Bu yılın başında kesilmiş orijinal negatif, İran sansür komitesinin arşivinden alındı. Filmini 26 yıl sonra eline geçiren Makhmalbaf, orijinali 100 dakika olan filmin kesilmiş 63 dakikasını restore etme kararı aldı: “Bütün kesiklere rağmen filmin ruhunu koruduğunu fark etmek şaşırtıcıydı. Üçte biri kesilmesine rağmen filmin ana yapısı ve anlamı zarar görmemişti. Film, kolu bacağı olmasa da hâlâ hayattaydı ve nefes alıyordu. Filmi restore etmeye ve ses kurgusu üzerinde Londra’da çalışmaya karar verdim.”

Şu anda Paris’te yaşayan Makhmalbaf, filmi başvuru tarihi geçtikten sonra Venedik Film Festivali’ne gönderdi ancak geç kaldığı için gösterilmesine ihtimal vermedi. Ancak filmi teslim ettikten birkaç saat sonra Festival Direktörü Alberto Barbera’dan yazılı bir yanıt aldı. Barbera, yazılı davetinde filmi dokunaklı ve cesur bulduğunu, filmin gördüğü muamelenin ve kesilmesinin onu üzdüğünü ifade etti.

Makhmalbaf, bu davetin ardından filmine yeni bir hayat verildiğini hissettiğini söyledi: “Bütün o yılların ardından filmin yasaklandığı o günü hatırladım. İran Dini Lideri Ali Hamaney bir yetkiliyi bana yollamış, o kişi de idam tehditleri savurmuştu. Ona şu yanıtı vermiştim, ‘Bir yönetmeni susturmak kolaydır ama sinemayı bastırmak imkânsızdır.”

Venedik Film Festivali, 31 Ağustos-10 Eylül arasında 73. kez düzenlenecek.