İran'la nükleer anlaşma yürürlüğe giriyor

Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yetkililerinin Tahran yönetiminin uranyum zenginleştirme faaliyetlerinde vadettiği sınırlamaları yerine getirdiğini teyit etmesi ardından Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin uyguladığı ekonomik yaptırımların kısmen askıya alınmasının önü açılmış olacak. Bugünün sonunda İran'ın milyarlarca dolarlık petrokimya ihracatı ve altın ticatretine yeniden başlaması bekleniyor. İran hükümeti, BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya'dan oluşan uluslararası toplulukla nükleer programına ilişkin ara anlaşmaya Kasım ayında varmıştı.

Batılı ülkeler ve İsrail, İran'ın nükleer faaliyetlerinin silah üretmeyi amaçladığından kuşku duyuyor. İran ise başından beri nükleer tesislerinin sadece enerji üretimi ve tıbbi araştırma amacıyla kurulu olduğunu söylüyor. Anlaşma uyarınca İran uranyum zenginleştirmeyi yüzde 5'lik saflık derecesinin üzerine çıkarmamayı vadediyor.

İran ayrıca yüzde 20 civarındaki zenginleştirilmiş uranyum stokunu da saf dışı bırakmayı taahhüt etti. Bunun karşılığında uluslararası topluluk, İran'ın altın ve değerli metal ticareti, otomotiv sektörü ve petrokimya ihracatına yönelik yaptırımları kısmen askıya alacak.

BBC'ye konuşan ABD'li yetkililer, uzlaşmaya engel olan ve daha ziyade nükleer denetçilerin İran'ın nükleer tesislerine ziyareti ile ilgili bazı maddelerin geçtiğimiz altı haftalık dönemde çözüme kavuştuğunu belirtti.

Atom Enerjisi Kurumu yetkililerinin Tahran'ın ara anlaşma çerçevesinde üzerine düşeni yapmaya başladığını ilk olarak Brüksel'e iletmesi ve bunun ardından 2006'dan bu yana AB'nin uygulamakta olduğu ekonomik yaptırımların kısmen askıya alındığnın açıklanması bekleniyor.