İsim değişikliğinde 'mahkemesiz' dönem

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle 'küçük düşürücü, gülünç, yazım hatası bulunan, umumi edebe uygun olmayan' ad ve soyadlarını değiştirmek isteyen kişiler, Asliye Hukuk Mahkemeleri’ne dava açmadan değiştirebilicek. Nüfus müdürlüklerine gidilerek Arapça ve Farsça kökenli isimler olan “Muhammet, Ahmet, Zeynep” isimli kişiler, ismini “Muhammed, Ahmed, Zeyneb” yapabilecek.

Yeni Şafak’ta yer alan habere göre, ‘küçük düşürücü, gülünç, yazım hatası bulunan, umumi edebe uygun olmayan ad ve soyadlarını’ değiştirmek isteyen kişilerin Asliye Hukuk Mahkemeleri’ne dava açması gerekiyordu. Ancak Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle ad ve soyad mağduru olanlara mahkeme kararına gerek kalmadan nüfus müdürlüklerinden gerekli düzeltmeleri yapabilmesinin önü açıldı.

TDK’ya bakılması tavsiye ediliyor

Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından ad ve soyadı değişikliği veya düzeltilmesi yapmak isteyen onlarca kişi nüfus müdürlüklerine müracaatta bulundu. 3 Kasım 2019’a kadar devam edecek düzenlemeye ilişkin tüm nüfus müdürlüklerine İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğünce “Ad ve Soyadı Değişikliği” konulu yeni bir genelge gönderildi. Yeni genelgede söz konusu değişikliğe ilişkin düzenleme hatırlatılıyor. Yapılan yeni düzenlemede, yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişikliği olup olmadığı hususlarında değerlendirme yapılmasında Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanlığı’nın Yazım Kılavuzu ile Türkçe Sözlüğü’nden istifa edilmesi gerektiği belirtildi. Genelgeye göre mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaksızın ad ve soyadları bir defaya mahsus olarak değiştirilebiliyor ve karar kesin sayılıyor. İkinci bir kez nüfus müdürlüklerinden değişiklik yapılamıyor. Buna rağmen, söz konusu kanun yürürlüğe girmeden önce mahkeme kararıyla ad ve soyadı değiştiren kişiler de nüfus müdürlüklerinden değişiklik yapabilecek.

Genelgede, Arapça ve Farsça kökenli özel adların düzeltilmesi taleplerinin nüfus müdürlüklerince değerlendirilebileceği söyleniyor. Buna göre, “Muhammet, Ahmet, Zeynep, Mahmut” gibi özel adlar “Muhammed, Ahmet, Zeyneb, Mahmud” olarak değiştirilmesine imkan getirildi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de, düzenleme kapsamına giren “Ahmet” ismini kullanan 900 bin 16 kişi bulunuyor. Ayrıca “Zeynep” isimli 646 bin 839, “Mahmut” isimli 192 bin 521, “Muhammet” isimli 143 bin 385 kişi var.

30 bin memet var 

Adında harf eksikliği ya da noktalama işareti eksik olanlar da düzeltme talebiyle nüfus müdürlüklerine müracaat edebiliyor. Bu şekilde düzenleme kapsamına girenlerden “Memet” isminde 31 bin 332 kişi bulunurken, 2 bin 833 “Alı”, 85 “Melhat”, 28 “Nıhal”, 13 “Çığdem”, 3 “Ulku” var. “Ayşe Gül” gibi ayrı yazılmış isimlerin birleştirilmesi, “Mehmetcan” gibi de bitişik yazılmış isimlerin ayrı yazılması talebi de nüfus müdürlüklerince değerlendirilebilecek. TÜİK verilerine göre, 19 bin 770 kişi “Ayşe Gül”, 5 bin 500 kişi de “Mehmetcan” ismini kullanıyor.