İsrail, Obama'nın Filistin desteğinden rahatsız oldu!

T24- İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, ABD Başkanı Barack Obama'nın '1967 savaşı öncesi sınırlara sahip bir Filistin devleti kurulmalı' şeklindeki açıklamasına tepki gösterdi.

Başkan Obama, ülkesinin Orta Doğu ve Kuzey Afrika politikasını açıkladığı dünkü konuşmasında İsrail ve Filistinliler arasında karşılıklı tavizler ve 'toprak takasıyla' yaşayabilir, "bir Filistin ve güven içinde bir İsrail" yaratılabilir şeklinde konuştu.

İsrail Başbakanı Netanyahu ise, 1967'deki altı gün savaşıyla işgal ettikleri Filistin topraklarından çekilmeleri ve bu sınırlara dayanan bir Filistin devletinin kurulması fikrinin "savunulamaz" olduğunu söyledi.

Obama bu ifadeleriyle, Filistin devletini 1967 sınırlarına sahip bir Filistine en açık destek veren Amerikan lideri oldu.

Başkan Obama, güvenli ve kabul edilmiş sınırların önemine vurgu yaptı ve üzerinde ortaklaşa anlaşılmış toprak takasının gerekebileceğini ifade etti.

Beyaz Saray bugün Netanyahu'yu ağırlıyor

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise 1967 sınır hattının savunulamayacağı yorumunu yaptı. Netanyahu, bu sınırlara dönülmesinin Yahudi yerleşimlerini İsrail'in sınırları dışında bırakacağını söyledi.

İsrail Başbakanı bugün birkaç saat içinde Beyaz Saray'da Başkan Obama ile görüşecek.

Batı Şeria'da ortalama 300 bin Yahudi yerleşimcinin yaşadığı tahmin ediliyor. Bu yerleşim yerleri uluslararası hukuka göre yasadışı, ancak İsrail bunu kabul etmiyor.

Konuşma Hamas'ı da memnun etmedi

Filistin Özerk Yönetimi lideri Mahmud Abbas ise Başkan Obama'nın duran müzakereleri tekrar başlatma çabasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi ancak Hamas hareketi somut adımlara ihtiyaç olduğunu söyledi.

Kısa bir süre önce Filistin yönetimi ile uzlaşan Hamas, Obama'nın sözlerini "boş laf" diye niteledi. 1967'deki altı gün savaşlarında İsrail, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ü Ürdün'den, Golan Tepelerini Suriye'den ve Gazze Şeridi'ni de Mısır'dan almıştı.İsrail, Gazze Şeridi'nden 2005'te çekildi.

BBC diplomasi muhabiri Jonathan Marcus Amerikan Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın da 1967 sınırlarına sahip bir Filistin devletinin kurulması yolunda benzer ifadeleri geçen sene Şubat ayında Bahreyn gezisinde kullandığını söylüyor.

"Clinton'ın metninin dışına çıktığı düşünülse de aynı zamanda kullandığı ifadeler, Obama yönetiminin gittiği güzergaha bir işaret olarak yorumlanmıştı. Şimdi bu alenen söyleniyor."

Marcus, bunun resmi anlamda Filistinliler için bir artı, Netanyahu hükümetine ise darbe olduğu yorumunu yapıyor.'Libya neden işlemedi' anlatmadıObama'nın konuşmasını "olağandışı olaylara gecikmiş bir yanıt" olarak değerlendiren İngiliz basını, Orta Doğu konuşması hakkında şu yorumlara yer verdi: Guardian gazetesi, "Obama Arap diktatörlere ya değişin ya da gidin diyor" manşetini kullanıyor ancak Obama'nın konuşmasında seçtiği taze ifadelere rağmen eski kaygıların sürdüğüne dikkat çekiyor. Gazetenin Orta Doğu editörü Ian Black, Başkan Obama'nın konuşmasında insan haklarına olan desteği ilan ettiğini ama Suudi Arabistan'ın adını anmadığını belirtiyor.

"Barack Obama'nın konuşması, ABD'nin şimdiye dek pek az etkisinin olduğu olağandışı olaylara gecikmiş bir yanıttı. Şaşırtıcı olan ise, 5400 kelimelik konuşmasında Arap dünyasındaki en baskıcı ülkelerden biri ama aynı zamanda Amerika'nın müttefiki ve petrol tedarikçisi olan Suudi Arabistan'ı tek bir kere bile anmamış olması."

Ian Black'e göre Obama, İsrail Filistin çıkmazına gerçek anlamda yeni fikirler sunmuş da değil. "1967 sınırlarına olan destek zaten uygulanabilir herhangi bir anlaşmanın temelini oluşturuyordu, İsrail'in sağ kanadındakileri rahatsız etse de." Black ayrıca Obama'nın Suriye konusundaki ifadelerini de eleştiriyor:

"Obama, güvenlik güçlerinin yüzlerce kişiyi öldürdüğü Suriye'nin lideri Beşar Esad hakkında sert sözler etti ama Libya mantığının burada neden işlemediğine ve Suriye'nin diktatörünün de neden uzaklaştırılmaması gerektiğine açıklık getirmedi.

Arap uyanışı

Financial Times gazetesinin "Obama ve Arap uyanışı" başlığını taşıyan başyazısında Amerikan başkanının konuşmasında temel noktanın, Orta Doğu'ya yapılacak yeni yardımlar olduğu belirtiliyor.'Netanyahu, Obama'ya inansa iyi eder'Gazeteye göre "niyet" açık: Obama tereddütlü ve gecikerek de olsa, Amerika Birleşik Devletleri'ni tarihin doğru tarafına yerleştirmek istiyor.

Obama'nın İsrail ile Filistin konusundaki sözlerini ise şöyle yorumluyor Financial Times:

"Obama bugün İsrail başbakanı Netanyahu ile Washington'da görüşecek. Amerika'da İsrail'e olan güçlü, içgüdüsel destek nedeniyle kısmen de olsa hareketleri sınırlı ama baş başayken açıkgözlü olması şart. İsrail, ABD için değerli bir stratejik müttefik, özellikle İran'ı frenleme mücadelesinde. Ama Netanyahu, ABD'nin İsrail'e desteğinin Filistinlilerle anlaşmaya varmaktaki isteksizliğine bakmadan, süresiz olarak devam edeceğini varsayarsa, yanlış hesap yapmış olur."Burada Arap uyanışı kilit önem taşıyor. Amerika'nın İsrail'e tutumu değişiyor. Demokratikleşen bir Arap dünyası, Amerika'nın İsrail'e ilişkin görüşlerini diğer ülkelerle daha yakın bir çizgiye sokacaktır. Obama bunu anlatmalı ve Netanyahu da İsrail'in yararına, ona inansa iyi eder."