İsrail Türk uydusuna taş koydu

T24 - İhale aşamasında Türkiye'ye topraklarının görülmemesi şartını koyan İsrail, yine kriz çıkardı. İsrail, ihaleyi kazanan İtalyan firmasına uydunun en kritik parçalarından elektrooptik kameraları vermeyince 270 milyon Euro'luk proje sekteye uğradı. Mavi Marmara baskınıyla gerilen Türk-İsrail ilişkilerinde bu kez de 'Göktürk' krizi patlak verdi. Türkiye'nin ilk keşif gözetleme uydusu Göktürk-1 için 2009'da İtalyan Telespazio şirketiyle sözleşme imzalandı. İhaleye İsrail de IAI şirketiyle girmişti ancak en başından 'Uydu topraklarımızı görüntülemesin' şartı koyunca Türkiye tarafından IAI elenmişti.

Zaman gazetesinin haberine göre, İtalyan Telespazio şirketi uydunun üretimi için çalışmalara başladı fakat uydunun görüntü ve istihbarat toplamada kullanılacak kritik parçalarından elektrooptik kameraların temini için Telespazio İsrail'in kapısını çaldı. Elektrooptik alanında dünyanın en iyi firmaları İsrail'de bulunuyor.

İsrail hükümeti de bu stratejik parçaları bir şartla vermeyi kabul etti: "Göktürk, bizim topraklarımızı görüntülemeyecek."

İsrail'in bu talebi İtalya'yı zora sokarken, Türk tarafında da büyük rahatsızlığa neden oldu. Sorunun aşılması için temaslar sürerken, proje yaşanan bu kriz nedeniyle öngörülen tarihte tamamlanamayacak. 270 milyon Euro'luk projede, öngörülen teslimat tarihi 2013'tü.

Türkiye için hayati bir proje

Göktürk uydu sistemi, özellikle Avrupa, Kafkaslar ve Ortadoğu coğrafyasında askeri istihbarat amaçlı yüksek çözünürlüklü görüntü elde edilmesine imkan tanıyacak. PKK'yla mücadelede Türkiye'nin elini güçlendirecek. Aynı zamanda orman alanlarının kontrolü, kaçak yapılaşmanın takibi, doğal afet sonrası en kısa sürede hasar tespiti, ürün rekolte tespiti, coğrafi harita verilerinin üretilmesi gibi pek çok sivil faaliyet alanında da görüntü ihtiyacını karşılayacak.

Proje, çok yüksek çözünürlüklü 1 adet elektrooptik keşif gözetleme uydusu ve ilgili sabit ve mobil uydu yer istasyonu ve 5 tona kadar tüm uyduların entegrasyon ve testlerinin yapılacağı 1 adet test merkezini kapsıyor.

İsrail vermezse çıkmaza girebilir

Ana yüklenici İtalyan Telespazio şirketi. Yerli iş ortakları ise Aselsan, TÜBİTAK ve Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE). Göktürk uydusundan temin edilecek görüntüler uluslararası alanda pazarlanacak. Sigortalı olan uydunun başına herhangi bir olumsuzluk gelmesi halinde ise ikinci uydu uzaya fırlatılacak.

İhaleyi alan İtalyan şirketin önemli ortaklarından biri Fransa'nın dev savunma şirketi Thales. Bu firmanın İsrail'e karşı 'Üreteceğimiz uydular sizin topraklarınızı gözetlemeyecek' şeklinde genel bir taahhütte bulunduğu öne sürülüyor.

İsrail, herhangi bir noktada istenilen görüntülerin tespitini sağlamada kritik önemi haiz bu ileri teknoloji içeren parçaları vermezse proje çıkmaza girecek.