İşsizlik maaşı alanların sayısında rekor artış

Dünya ekonomilerini derinden sarsan mali kriz Türkiye istihdam piyasasını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Sanayi üretimindeki daralmanın ardından yaşanan işçi çıkarmalar Türkiye İş Kurumu istatistiklerine yansıdı. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan maaş alanların sayısında geçen ay büyük bir artış yaşandı. Eylül'de 143 bin kişi işsizlik ödeneği alırken, Kasım ayında bu rakam 165 bini geçti. Geçen yılın Kasım ayına göre bu yıl kendi isteği dışında işini kaybettiği için fondan maaş alanlarda 68 binlik artış oldu. Son iki yıldır dünya ekonomilerinde yaşanan durgunluk, Türkiye'deki istihdam piyasasına daralma olarak yansıdı. İşsizlik oranlarında geçen yıla göre yüzde 0,6 artış yaşanırken, işsizlik maaşı alanların sayısında artış sürüyor. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan bu yılın başında 106 bin kişi işsizlik maaşı aldı. Ancak işsiz kaldığı için maaş alanların sayısı her geçen ay arttı. Son 5 ayda 119 bin ile 120 bin arasında gidip gelen işsizlik maaşı alanların sayısında ağustosta büyük bir artış yaşandı. 138 bin 742 kişiyle fon tarihinde bir rekor kırıldı. Eylül ayında ise kısmi bir düşüş yaşanarak, 138 bin 523 kişiye 45 milyon 292 bin 506 YTL işsizlik maaşı ödendi. Ekim ayında 143 bin kişi maaş alırken, Kasım ayında 165 bin kişiyle fon tarihinin bir rekoru daha kırıldı. Bu kişilere 54 milyon 825 bin Yeni Türk Lirası maaş ödendi. İşsizlik Sigortasının uygulamaya başladığı Mart 2002 tarihinden 30 Kasım 2008 tarihine kadar sisteme 1 milyon 395 bin 855 kişi başvuruda bulundu. 1 milyon 240 bin 576 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazandı. Mart 2002 tarihinden Kasım 2008 tarihine kadar toplamda 1 milyar 762 milyon 46 bin YTL maaş ödendi. KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE 33 İŞYERİ BAŞVURDU Ekonomik krizde işçi çıkarmanın önüne geçmek için işverenlerin önerdiği kısa çalışma ödeneğine başvurularda da artış yaşandı. Mali krizin reel sektörü etkilemesine karşı sigorta görevi işlevi görmesi beklenen ödeneğe 33 şirket başvurdu. Çalışma Bakanlığı, bu işletmelerin hak edip etmediklerini inceliyor. Kısa çalışma ödeneği, ekonomik kriz ve benzeri zorlayıcı sebeplerden dolayı işverenin çalışma sürelerini azaltması halinde devreye giriyor. Bu durumda işçiye, çalışamadığı sürenin ücreti devlet tarafından ödeniyor. Örneğin işveren, ayda 30 gün çalıştırdığı işçisini, işlerin azalması nedeniyle 10 gün çalıştırmak isterse, kalan 20 günün ücreti İşsizlik Fonu'ndan ödeniyor. İşverenin işi tamamen durdurması durumunda da üç ay süreyle çalışanın maaşı İşsizlik Fonu'ndan veriliyor. Çalışma Bakanı Faruk Çelik'in, kriz nedeniyle işçinin üretim dışında tutulmasını ve ücretsiz izne çıkarılmasını engellemek için kullanıma açtığı ödenekten 2005 yılında 21 kişiye 10 bin 566 YTL, 2006 yılında 217 kişiye 64 bin 398 YTL kullandırıldı. 2007 yılında 40 kişiye 22 bin 51 YTL kısa çalışma ödeneği ödendi. İSTEĞİ DIŞINDA İŞİNDEN OLANLAR MAAŞ ALABİLİYOR Çalışırken kendi isteği dışında işsiz kalanlar, 120 günü kesintisiz olmak üzere 600 gün sigortaları varsa işsizlik maaşına hak kazanıyor. İşsizlik maaşı alınabilmesi için, işyeri tarafından işten ayrılma belgesi düzenlemesi gerekiyor. Bu belgeyle 15 gün içinde en yakın İŞKUR şubesine başvuruluyor. Kurum, başvurulan ay içinde, ödenen prime göre 319 yeni lira ile 510 yeni lira arasında maaş bağlıyor. Maaşlar, PTT şubelerinden ödenen prime göre 6 ile 10 ay arasında alınabiliyor. Aylar 2007 2008 Temmuz 100 bin 443 121 bin 701 Ağustos 102 bin 107 138 bin 742 Eylül 98 bin 975 138 bin 523 Ekim 98 bin 171 143 bin 419 Kasım 96 bin 705 165 bin 076 İŞKUR verileri