İşsizlik maaşında '29' koduna dikkat!
Akşam yazarı Okan Güray Bülbül, "İşveren İŞKUR’a işten çıkış kodunu ‘29’ olarak belirtmişse, çalışan işsizlik ödeneğini alamaz. Bunun için ya işverenin durumu düzeltmesi ya da dava açılarak haksız yere işten çıkarıldığının ispatlanması gerekiyor" dedi.
Okan Güray Bülbül'ün "İşsizlik maaşı alabilmek için çıkış kodunda ‘29’a dikkat!" başlığıyla (21 Eylül 2017) yayımlanan yazısı şöyle:
Geriye dönük alınabilir
1. Soru: Soru: Eşim özel bir okulda branş öğretmeni olarak ikinci yılını doldurmasına üç ay kala sözleşmesi bittiğinde (31.08.2017) işten çıkartılacağını öğrendi. Tebligatta iş akdinin ‘performans gerekçesi’yle feshedildiği yazıyordu. Ayrıca kıdem tazminatı ve sair ödemelerin de yapılacağı vurgulanıyordu. Eşim bu tebliği aldığında yedi aylık hamileydi ve son üç haftaya kadar çalışma raporu almıştı. Bu tebliğden sonra analık iznine ayrıldı. İşe iade davası açtık. Okul 31.07.2017 tarihli SGK işten çıkış bildirgesini 29 koduyla yapmış. Yani ‘işçinin iyi niyet ve ahlak kurallarına uymadığı için iş akdinin işverence bildirimsiz olarak haklı sebeple feshi’ şekline göre yapılmış. Bu durumun işsizlik maaşı almasına engel olduğunu ve işçinin itibarını zedelediğini vurgulamamıza karşın işveren vekilleri bu konuda adım atmadılar. Elimizde işverenin verdiği fesih bildirimi mevcut. Nasıl bir yol izlememiz gerekiyor?
Cevap: İşten çıkış kodu ‘29’ olarak belirtilmiş ise işsizlik ödeneğini alamazsınız. İşverenin çıkış kodunu düzeltmesi gerekir. Yapmıyorsa işe iade davasının sonucuna göre İŞKUR’a başvurmalısınız. Dava sonucunda işten haksız yere atıldığınız ispatlandığında işsizlik maaşı alabileceksiniz. Ancak bunun için dava temyize gitmişse Yargıtay kararından, gitmemiş ise yerel mahkeme kararından itibaren 1 ay içerisinde İŞKUR’a başvurmanız gerekiyor. Kararla İŞKUR’a başvurarak geriye dönük işsizlik sigortasından maaş almayı talep edebilirsiniz. Geriye dönük ödenen işsizlik maaşı toplu olarak ancak faiz işletilmeksizin tarafınıza ödenecektir.
2. SSK daha avantajlı olur
Soru: Babamın işe giriş tarihi 1967 yılı, prim gün sayısı: 2030. Bağ-Kur tescil tarihi 14 Haziran 2017. Toplam gün sayısı 107. Ne zaman ve nasıl emekli olabilir? (Hasan Bicer)
Cevap: Babanız için Bağ-Kur yerine SSK’dan emekli olmak çok daha avantajlı. SSK’dan emeklilik koşulları 5000 gün ve 25 yıl sigortalılık. Bağ-Kur’dan çıkıp prim gününü tamamladığında emekli olabilir. Bağ-Kur’dan devam ettiğinde 60 yaşında 9000 günle emekli olması gerekecek. Dolayısıyla mümkünse Bağ-Kur’dan ayrılıp bir işyerinde çalışmaya başlarsa veya borçlanmayla prim gününü 5000’e tamamlarsa emekli olabilir. Diğer yandan 3600 prim gününü SSK’dan doldurduğunda yaştan emeklilik hakkına da kavuşabilir.
3. Giriş tarihine göre değişiyor
Soru: Bir müşterim Ocak 2002’de isteğe bağlı sigortasını başlattı ve 2010’da çalışmaya başlayıp adına aylık prim ödendi ve devam ediyor. Bu kişi kadın, 58 yaşında ve 5400 gün primi var. Bir yazınızda 23 Mayıs 2002’de 3600 günü olan, 15 yıl primi yatan ve 50 yaşını dolduran kadınlar emekli olabilir demişsiniz. Bu kişiyi de kapsar mı? (Serdar Canarslan)
Cevap: Yaştan emeklilik koşulları sigortalı giriş tarihine göre değişir. Belirttiğiniz koşullarla yaştan emeklilik için 58 yaş koşulu geçerlidir. Bu nedenle primleri dolmuş olsa da 58 yaşından önce yaştan emeklilik bahsedilen koşullarda mümkün değildir.
4. Borçlanarak emeklilik mümkün
Soru: Babamın yaşı 61, Bulgaristan doğumlu. 1975-1977 yıllarında askerlik yapmış. Bulgaristan’da sigorta başlangıcı 1980. Türkiye’ye girişi 2000. Sigorta başlangıcı 2001. Şu ana kadar 4590 gün primi var. Çift vatandaşlığı var. Nasıl ve ne zaman emekli olabilir? (Aygen Raimova) 60 yaşında, 7 bin günle
Cevap: Babanız Türkiye’deki girişi dolayısıyla 60 yaşında, 7000 prim günüyle emekli olabilir. Bulgaristan’daki sürelerini borçlanması için Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye’ye göçmüş olması gerekiyor. Bu durum söz konusu ise borçlanarak eksik prim günlerini tamamlayabilir. Böylece borçlanarak prim günlerini doldurduğunda emekli olabilir, yaşı zaten doldurmuş durumda.