İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden 'temel atmama töreni' tepkilerine yanıt

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Ekrem İmamoğlu’nun iptal ederek “temel atmama töreni” düzenlediği Eyüpsultan’daki Silahtarağa İleri Biyolojik Arıtma Tesisi ile ilgili çıkan tartışmalar üzerine açıklama yaptı. Açıklamada; Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar’ın iddialarına yanıt verilerek Haliç’e açık su deşarjının söz konusu olmadığı, aksine Haliç’te yeniden koku ve kir problemi doğmasının önlendiği vurgulandı. Ayrıca dünyanın hiçbir ileri biyolojik arıtma tesisinde membrandan geçmiş olsa bile suyun içme suyu olarak kullanılmadığı belirtildi.

Açıklamada İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun İstanbul'a ileri biyolojik arıtma tesisleri vaadinin belediyenin gündeminde olduğu, nüfus artışı yoğun olan Başakşehir ve Küçükçekmece ilçelerine hizmet verecek ileri biyolojik atık su arıtma tesisi planlandığı belirtildi. Ayrıca,  bir önceki İSKİ yönetimince yapılması planlanan Silahtarağa İleri Biyolojik Arıtma Tesisi projesi iptal edildiği, İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü akademisyenlerinden oluşan bir bilim heyetinin raporunun da projeye gerek olmadığını ayrıntılı bir şekilde ortaya koyduğu kaydedildi. Ayrıca, halen farklı bölgelerde İleri Biyolojik Arıtma tesisleri yapımının da gündemde olduğu vurgulandı.

Bakan Yardımcısı Birpınar ne demişti? 

Bakan Yardımcısı Birpınar projenin iptali üzerine Twitter'dan mesaj paylaşarak şunları söylemişti: "İmamoğlu'na tavsiyemizdir, Haliç tekrar kokulara boğulmadan, Marmara'da alg patlaması oluşmadan, yavrularımızın daha büyük bedel ödememesi için bugünden gerekeni yapın."

İBB'den yanıt 

İBB'nin kamuoyuna yaptığı açıklamanın tamamı şöyle: 

"Silahtarağa İleri Biyolojik Arıtma Tesisi’nin temel atma töreninin iptal edilmesinin ardından yapılan bazı yanlış değerlendirmeler üzerine kamuoyunu bilgilendirme gereği doğmuştur. Tesisin iptalinin ardından, Haliç’e herhangi bir atık su deşarjı yapılması söz konusu değildir. Aksine, tesisin yapılması halinde ileriki yıllarda Haliç’te yeniden koku ve kirlilik problemi oluşacaktı.

Bilindiği gibi, bir önceki İSKİ yönetimince yapılması planlanan Silahtarağa İleri Biyolojik Arıtma Tesisi projesi iptal edilmiştir. İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü akademisyenlerinden oluşan bir bilim heyetinin raporu da projeye gerek olmadığını ayrıntılı bir şekilde ortaya koymuştur. Ayrıca, halen farklı bölgelerde İleri Biyolojik Arıtma tesisleri yapımı planlanmış bulunmaktadır.Projenin iptal edilmesinin ardından, Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Sayın Mehmet Emin Birpınar, hem kamuoyuna hem de bazı basın kuruluşlarına yaptığı açıklamalarda, iptal kararını eleştirmiş ve bazı argümanlar paylaşmıştır. 

Sayın Bakan Yardımcısı’nın ifade ettiği tüm unsurlar bilimsellikten ve gerçeklikten uzaktır. Şöyle ki;1. Söz konusu tesiste arıtılacak suyun evlerde içme suyu olarak kullanılabileceği iddia edilmiştir. Oysa, dünyanın hiçbir ileri biyolojik arıtma tesisinde membrandan geçmiş olsa bile arıtılan su, içme suyu olarak kullanılmamaktadır.2. Kamuoyuyla paylaşılan Singapur örneğindeki tesis, iptal edilen projeden farklı olarak, membran teknolojisinin bir üst adımı olan ‘reverse osmoz’ teknolojisine sahiptir. Böyle olmasına rağmen, bu tesiste arıtılan su dahi, iddia edildiği gibi marketlerde satılmamaktadır. Tesis, arıttığı suyu belirli oranda yer altı sularına enjekte etmektedir. Doğrudan bir tüketim söz konusu değildir.3. İBB Başkanı Sayın Ekrem İmamoğlu, İstanbul’a ileri biyolojik arıtma tesisleri vaat etmiştir, bu konu Belediyemizin gündemindedir. Paşaköy İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi’nde üçüncü aşamaya geçilmiştir. Ayrıca nüfus artışı yoğun olan Başakşehir ve Küçükçekmece ilçelerine hizmet verecek bir başka ileri biyolojik Atıksu Arıtma tesisi planlanmaktadır.İptal edilen tesis projesinin ise yer seçimi ve kapasite açısından yanlış olduğu bilimsel olarak tespit edilmiştir. Bilimsel raporlara göre, bölgede nüfus 2,5 milyon kişi artsa dahi, mevcut sistemlerin kapasitesi yeterlidir. Buna rağmen, İstanbul’un büyümesi nedeniyle, bu tesisin stratejik önemde olduğu iddiası bütünüyle dayanıksız ve bilim dışıdır.4. Ayrıca, iptal edilen projenin bulunduğu alanda, 15 yıldır hizmet veren bir terfi merkezi (pompa istasyonu) bulunmaktadır. Bu tesis, atık suları Yenikapı ve Baltalimanı arıtma tesislerine pompalamakta ve bu 2 tesiste arıtılan atık su Marmara Denizi ve Boğaz’a deşarj edilmektedir. Arıtılmış olsa dahi Haliç’e atık su verilemez.5. Bu yüzden Silahtarağa’da iptal edilen biyolojik arıtma tesisi projesi yapılmış olsa da Haliç’e atık su pompalaması söz konusu olmayacaktı. Haliç’e herhangi bir su deşarjı yapılamayacağı için tesisin ön arıtma, biyolojik ya da ileri biyolojik olması fiilen herhangi bir anlam ifade etmemektedir.6. Tesis, dünyada örneği dahi olmayan, 435 bin metreküp hacminde membran tesis olarak planlanmıştır. Bu hacim bölgede sulanması gereken peyzaj alanlarının ihtiyaç duyduğu sudan 20 kat fazladır. Bu durumda, kalan 400 bin metreküpten fazla atık suyun Haliç’e deşarj edilmesi zorunlu hale gelecektir. Bu da ilerleyen dönemde Haliç’te yeniden koku ve kir problemine neden olacaktır.7. Fazla suyun yanı sıra membran tesisine birikecek çamurun bertarafı konusunda da proje ayrıntılı bir çalışma içermemektedir. Tesisin yapılmasına izin vermiş olunsaydı, bu çamur etrafa yayacağı koku ile yoğun nüfusun yaşadığı bölgede büyük bir rahatsızlık yaratacak, halkımızın yaşam konforunu önemli ölçüde düşürecektir.8. İTÜ’nün tesisle ilgili olumsuz rapor vermediği iddiası doğru değildir. İTÜÇevre Mühendisliği Bölümü’nden 1 profesör ve 2 doçentten oluşan bilim heyetinin hazırladığı raporda, tesise ihtiyaç olmadığı ve mevcut durumun sürmesi gerektiği net biçimde vurgulanmıştır.9. İddia edildiği gibi Yeni Havalimanı ve Esenler askeri rezerv alanında ilerleyen tarihlerde nüfus yoğunluğu oluşsa bile, atıksu arıtması Silahtarağa’da değil o bölgede yapılmak mecburiyetindedir. Yani Silahtarağa bölgesine nakil söz konusu değildir. Nitekim İSKİ, adı geçen bölgede tesis planlamasını yapmaktadır.10. Şu an itibariyle Haliç ve çevresinde herhangi bir çevre - koku - kirlilik sorunu yoktur ve öngörülebilir bir gelecek için de böyle bir risk tespit edilmiş değildir. Buna rağmen ortaya atılan ve bizzat kendisi bir çevresel risk kaynağı olan 1,5 milyar liralık israf projesine Sayın Bakan Yardımcısı’nın sıra dışı bir şekilde sahip çıkması dikkat çekmiştir.Acaba Sayın Birpınar’ın ilgisi sadece Silahtarağa projesine midir, yoksa kendisi, Türkiye’nin diğer bölgelerindeki atık su tesisleri ve imalat projeleri ile bu ölçüde yakından ilgilenmekte midir?Hiçbir atık su master planında yer almayan, bilimsel raporların yersiz, gereksiz ve riskli bulduğu1,5 milyar (1,5 katrilyon) liralık bu israf projesi aynı zamanda 75 bin metrekaresi yeşil alan olan çevrede, çoğu anıt ağaç niteliğindeki 2 bin ağacın kesilmesine de neden olacaktır.

İBB ve İSKİ yönetimi bütün bunlara seyirci kalmamış ve bu bilimdışı, "gayri iktisadi yatırıma" geçit vermemiştir.

Bilimsel raporlar ve gerçekler ortada iken, Silahtarağa projesine yönelik ısrarın, eksik ya da çarpıtılmış bilgilerle yapılan kamuoyu yönlendirme faaliyetlerinin çevresel kaygılar dışında bir motivasyonu olup olmadığı konusunu milletimizin vicdanına havale ediyoruz."

Erdoğan: Ülkeye ve millete hizmet bunların bünyesine ağır gelir

Ülke genelinde 11 milyon fidanın dikildiği 'Geleceğe Nefes' projesi töreninde konuşan Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, İmamoğlu'nun geçen hafta Silahtarağa'da iptal ettiği arıtma tesisi için düzenlediği 'temel atmama' törenini sert bir dille eleştirmişti. "Birileri bir önceki dönemde hazırlıkları tamamlanan arıtma tesisi için şu gaflete bakın temel atmama töreni yapıyor. Tıynetlerine uygun şekilde temel atmama töreni düzenlemişler" diyen Erdoğan, "Ülkeye ve millete hizmet bunların bünyesine ağır gelir. O nedenle kendilerine yakışanı yapmışlar" şeklinde konuşmuştu.