İstanbul’da mezar karaborsası: 2 milyon liraya mezar yeri satılıyor!

İstanbul’da mezar karaborsası: 2 milyon liraya mezar yeri satılıyor!

Her yıl ortalama 70 bin kişinin hayatını kaybettiği İstanbul'da mezar yeri bulmak da zorlaştı. Türkiye'nin birçok ünlü isminin de defnedildiği Karacaahmet, Zincirlikuyu, Aşiyan, Edirnekapı'daki mezar yerleri ise neredeyse yüzde 100 doluluğa yaklaştı. Bazı kişiler, yıllar önce aldıkları ya da akrabalarından miras kalan yerleri fahiş fiyatlarla internet üzerinden satışa çıkardı. İlanlarda 2 milyon liraya mezar yeri satan bile var.

İstanbul'da mezar yeri ücretlerine geçtiğimiz hafta zam geldiği açıklanmıştı. 1 Nisan 2021'den itibaren yürürlüğe girecek yeni fiyatlara göre İstanbul'da mezarlık yer bedelleri 100 lira ile 37 bin 400 liraya arasında değişiyor.Her yıl ortalama 70 bin kişinin hayatını kaybettiği şehirde, özellikle Karacaahmet, Zincirlikuyu, Aşiyan, Edirnekapı gibi mezarlıklarda yer bulunmamasını fırsat bilen kişiler, internet üzerinde yeni bir pazar oluşturdu.Yıllar önce satın aldıkları ya da akrabalarından miras kalan alanları satışa çıkaran kişiler, bu ilanlarda "Sabancı Mezarlığı'na çok yakın", "yeşillikler içinde" gibi ibarelere de yer verdi. İlanlarda 2 milyon liraya mezar yeri satan bile var. Zincirlikuyu Mezarlığı'nda 17 metrekarelik alanının bulunduğunu belirten bir kişi, burayı 2 milyon liraya satışa çıkarmış durumda.

Bir başka kişi ise 150 bin liraya satışa sunduğu mezar yerinin "Süleyman Hilmi Tunahan Hazretlerine komşu" olduğunu belirtmiş. Benzer şekilde birçok ilan bulmak mümkün.

Cenaze, mezar alanı üzerinden fırsatçılık yapmanın doğru olmadığını belirten İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Mezarlıklar Daire Başkanı Dr. Ayhan Koç, "Verdiğimiz o tahsis belgeleri üzerinde böyle bir satışın olmayacağını net bir şekilde belirtiyoruz. Vatandaşların ellerindeki 'mezar yeri kullanım belgelerini' tapu olarak geçiyor ancak bu tapu değil, kullanım belgesi. Kullanım belgesi kime aitse o kişi kullanır. Bunun devri, satılması söz konusu olamaz" dedi.

İBB'den vatandaşlara uyarı

Dr. Ayhan Koç, bu tür işlemlerde bulunan ve mezar yeri almak isteyen kişilere şu uyarılarda bulundu: "Benim mezar alanım var, gelin size satayım' diyen insanlara kesinlikle inanmayın. Böyle ilişkilere girmeniz kendi menfaatiniz değil zararınız olacaktır. Bu tür işlemler için yasal adres her zaman mezarlıklar dairesi.Bunun dışında gerçekleşecek tüm ilişkiler gayri yasal olacaktır. Bu tür yasal olmayan işlemler İBB'yi ilgilendirmez. Böyle bir satış sonrası, mezar yerini alan kişi 'ben yerimi aldım' deme şansına sahip değildir. Bütün vatandaşları uyarıyorum."

"İdari yaptırım olabilir"

Konunun hukuki boyutu hakkında değerlendirmede bulunan Kadir Has Üniversitesi’nden Hukukçu Doç. Dr. Nilay Arat, “Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun’a göre umumi mezarlıkların mülkiyeti belediye bulunan yerlerde belediyelere, köylerde köy tüzelkişiliklerine aittir. Bu yerler satılamaz ve kazandırıcı zamanaşımı zilyedliği yolu ile iktisap edilemez.Bu kapsamda vatandaşların sahip olabilecekleri hak “mezar yeri kullanım belgesi” ile belirlenen bir “kullanım hakkı”dır. Kişiler “mezar yeri kullanım belgesi adını verdiğimiz belge ile kullanım hakkını elde ediyorlar. Bu hakkın niteliği Yargıtay kararlarında “taşınmaz mal mülkiyeti değil, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde tesis edilmiş, kendine özgü bir kullanma hakkı” olarak nitelendiriliyor.Dolayısıyla bu şekilde vatandaşlara kullanım hakkı verilen mezar yerinin 3. bir kişiye satışı hukuken mümkün değildir. Böyle bir satışı suç olarak düzenleyen kanun hükümleri olmamakla birlikte kamu tüzel kişiliği mülkiyetinde bulunan ve kamu malı olarak kabul edilen kamu malından özel yararlanma rejimi kapsamındaki tahsise ve ruhsata aykırı tutumun Belediye Kanunu ve Kabahatler Kanunu kapsamında bir idari yaptırımla karşı karşıya kalabileceği" uyarısında bulundu.

Mezar yeri üzerindeki kullanım hakkının hiçbir zaman satın aldığını iddia eden kişiye geçmeyeceğini de hatırlatan Doç. Dr. Nilay Arat, "Dolayısıyla mezar yerini ilgili kamu tüzel kişiliğinden değil 3. kişilerden aldığını iddia eden kişi buna bağlı hak elde edemez. Sonrasında mezarlığı onarmak/inşa etmek istediğinde zaten belediyeden “mezar inşaat izni belgesi” alması gerekecektir. Ruhsatı alması da mümkün olmayacaktır” dedi. (DHA)