İstanbul esnafının hali: Tek başına çalışanların oranı arttı, gelirler düştü, işçi sayısı azaldı

T24 Haber Merkezi

Pandemi dönemiyle birlikte İstanbul'da zor durumda kalan esnaflarla ilgili yapılan araştırmaya göre tek başına çalışan esnaf sayısı arttı, gelirler düştü, çalışan işçi sayısı azaldı. 

İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde faaliyetlerini sürdüren İstanbul İstatistik Ofisi, pandemi döneminde "Mahalle Esnafı Araştırması" yaptı. 

39 ilçeden berber, kuaför, kırtasiye, terzi, kuru temizleme, restoran ve kafe işletmecilerinden oluşan 702 mahalle esnafıyla yapılan araştırmanın sonuçları şöyle: 

Pandemi öncesinde berber ve kuaförlerin yüzde 20,4'ü tek başına çalışırken pandemi döneminde tek başına çalışanların oranı yüzde 41,9'a yükseldi. 

Berber ve kuaförlere gelen günlük ortalama müşteri sayısında %55 azalma gerçekleşti. Berber ve kuaförlere pandemi sürecinde gelirlerinin ne yönde değiştiği soruldu. Katılımcıların %96,3’ü gelirlerinin azaldığını belirtirken, %3,2’si gelirinde değişim olmadığını, %0,5’i ise gelirinin arttığını ifade etti. Gelirinin azaldığını belirten berber ve kuaförlerin ortalama gelir kaybı ise %53,4 olarak belirlendi.

Pandemi öncesinde kırtasiyelerin %26,6’sı tek başına çalışırken pandemi döneminde tek başına çalışanların oranı %52,4’e yükseldi.

Pandemi sürecinde kırtasiyelerin günlük ortalama müşteri sayısı %76 azaldı.

Pandemi sürecinde  puzzle ve kutu oyunlarına talep arttı.

Pandemi öncesinde bir kırtasiyede ortalama 3 kişi çalışıyorken pandemi sürecinde ortalama çalışan sayısı 2’ye düştü. Kırtasiyelerde çalışan toplam kişi sayısı ise bu dönemde %22,6 azalırken işletmelerin %26,6’sında 1 kişi, %14,7’sinde 2 ve daha fazla kişi işten çıkarıldı. İşletmelerin %57,3’ü aynı şekilde çalışmaya devam ettiğini, sadece %1,4’ü ise bu dönemde çalışan sayısını arttırdığını ifade etti.

Araştırmaya göre kırtasiyelerin yaşadığı en büyük iki zorluk: “Uzaktan eğitim sebebiyle kırtasiye ihtiyaçlarının azalması” ve “Zincir marketlerin kırtasiye ürün satışı yapması."

Pandemi öncesinde terzilerin yüzde 56,9'u tek başına çalışırken pandemi döneminde tek başına çalışanların oranı yüzde 75,2'ye yükseldi. 

Pandemi sürecinde terzilerin ortalama geliri %70,7 azaldı.

Araştırmaya göre terzilerin yaşadığı en büyük iki zorluk: “Sokağa çıkma kısıtlamaları sebebiylekıyafetlerin daha az kullanılması” ve “Pandemi döneminde düğün, nişan gibi etkinliklerin azalması.”

Pandemi öncesinde kuru temizlemecilerin %24,6’sı tek başına çalışırken pandemi döneminde tek başına çalışanların oranı %48,4’e yükseldi.

Pandemi sürecinde kuru temizlemecilerin iş kapasitesi %76 azaldı.

Pandemi sürecinde kuru temizlemecilerin ortalama geliri %71,1 azaldı.

Pandemi öncesinde işletmelerin %47,6’sı paket servis hizmeti verdiğini belirtirken %4,8’i sadece gel-al hizmeti verdiğini belirtti. Pandemi dönemi ile birlikte hem paket servis hizmeti hem de gel-al hizmetiveren işletme sayısı arttı. Pandemi sürecinde işletmelerin %78,1’i paket servis hizmeti, %13,3’ü gel-al hizmeti vermeye başlarken her iki hizmeti de sunmayan işletme sayısı %8,6’ya geriledi.

İşletmelerde çalışan toplam kişi sayısı ise bu dönemde %60,4 azalırken

Pandemi öncesinde işletmelerin sadece %1’i tek başına çalışırken pandemi dönemindetek başına çalışanların oranı %19,2’ye yükseldi.

İşletmeler pandemi öncesinde günlük ortalama müşteri sayısının 164 kişi olduğunu, pandemi sürecinde gelen kısıtlamalarla birlikte günlük ortalama müşteri sayısının %83,5 azalarak 27 kişiyegerilediğini ifade etti.

Araştırmaya göre restoran ve kafelerin yaşadığı en büyük iki zorluk: “Tedarik edilen ürün,hammadde fiyatlarının artması” ve “Kira, personel, fatura gibi işletme sabit giderlerinin artması”