İstanbul seçimi: AKP YSK'nın son kararına itiraz edecek, CHP 'İşin çivisi çıktı' diyor
Ayşe Sayın
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimini, "sandık kurulu başkanlarının usule uygun belirlenmediği" gerekçesiyle iptal eden Yüksek Seçim Kurulu (YSK), hakkında cumhuriyet savcılığınca soruşturma açılan ilçe seçim kurulu başkanı, seçim müdürü ve seçim personelinin, 23 Haziran'daki yenilenecek seçimde de görevlerine devam etmelerini kararlaştırdı. AKP YSK Temsilcisi Recep Özel, karara itiraz edeceklerini açıkladı. CHP YSK Temsilcisi Hadimi Yakupoğlu ise "Artık bu karar üzerine sorulacak soruların cevabı yok. İşin çivisi çıktı" dedi.
BBC Türkçe'ye konuşan AKP YSK Temsilcisi Recep Özel, sandık kurullarını belirleyen ilçe seçim kurullarının da değiştirilmesi gerektiğini kurula daha önce ilettiklerini söyledi.
Recep Özel, sandık kuruluna başvuran Şişli İlçe Seçim Müdürü Hatice Çelebi'nin de zaten talebinin, "seçim sürecini bu koşullarda sağlıklı götüremeyiz, değiştirin" yönünde olduğunu belirtti.
Özel, kendilerinin de "Kararınızı gözden geçirin" diyerek bugün YSK'ya başvuracaklarını bildirdi.
YSK'nın aslında, Şişli Seçim Müdürü'nün görev yapıp yapamayacakları yönündeki başvurusu üzerine görüş bildirdiğine işaret eden Özel, kurulun kararının ise saydığı gerekçeler nedeniyle, İstanbul'un tümünü kapsadığını söyledi.
Özel, başvurularında YSK'dan, ilçe seçim kurulu başkan ve üyeleri ile ilgili konuyu Hakimler ve Savcılar Kurulu'na (HSK) taşımaları talebinde bulunmayı planladıklarını bildirdi.
YSK'nın, Şişli İlçe Seçim Müdürü Hatice Çelebi'nin başvurusunu geçen Cuma günü ele aldığı ve uzun görüşmeden sonra, "sandık kurulu başkan ve üyelikleri yasa ile kurulduğu" için, bu kişilerin görevlerine devam etmeleri yönünde karar verdiği belirtildi.
'YSK topu taca attı'
CHP YSK Temsilcisi Hadimi Yakupoğlu da BBC Türkçe'ye yaptığı açıklamada, YSK'nın seçim iptaline neden olan sandık kurulu başkan ve üyelerini belirleme görevi olan ilçe seçim kurulu başkan ve diğer kurul üyeleriyle ilgili olarak, 6 Mayıs'taki gerekçeli kararda da belirtildiği gibi, önce cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunduğunu, daha sonra ise başvurusunu "işlemsiz" olarak geri çektiğini söyledi.
Hadimi Yakupoğlu, YSK'nın hem ilçe seçim kurulları ile ilgili "göreve devam" kararı vermesi, hem de suç duyurularını geri çekmesinin altında, "seçim kurullarının yasa ile kurulmuş olması"nın yattığını ifade etti.
298 sayılı Seçmen Kütükleri ve Seçimlerin Genel Hükümleri Hakkındaki Yasa'nın 19. maddesi, " İlçe seçim kurulu, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, bir başkan ile altı asıl ve altı yedek üyeden kurulur ve iki yıl süre ile görev yapar. İlçedeki en kıdemli hâkim kurulun başkanıdır" hükmünü içeriyor.
İlçe seçim kurulu başkanlarını görevden alamayan YSK'nın, çözüm olarak, "gereğini yapmaları" için Hakimler ve Savcılar Kurulu'na başvuracağını belirten Yakupoğlu, başvurunun görüşüldüğü Cuma günü 9 günlük Ramazan Bayramı tatili başladığı için YSK'nın, çözümü, bayramdan sonra 10 Haziran'da "görevden alma" dahil, kurul üyeleri ile ilgili yapılacak işlem konusunda kararı HSK'ya bırakmakta bulduğunu söyledi.
Yakupoğlu, kararına tepki gösterdiği YSK'nın bu tavrıyla bir anlamda "topu taca attığını" ifade etti.
YSK'nın son dönemdeki kararlarının "işin çivisinin çıktığını gösterdiğini" belirten Yakupoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"O nedenle ben bu YSK'nın 6 Mayıs tarihli gerekçeli kararıyla ilgili 'gerekçesiz gerekçeli karar' diyorum. Çünkü o kararda gerekçe yaratmaya çalıştılar.
Kamu görevlisi olmayanlardan atanan sandık kurullarında kullanılan oyları geçersiz kıldın ama o kurulları atamayan ilçe seçim kurulu başkanları ve üyeleri devam edebilir diyorsun. Zaten kurul üyeleri itiraz etmiş 'Bizi görevden alın' diyor, ama sen işlem yapılmasına kararı veriyorsun. Açıkçası tam anlamıyla çarşafa dolandılar. Artık bu karar üzerine sorulacak soruların cevabı yok, işin çivisi çıktı."
YSK, İstanbul seçimini, "754 sandıkta sandık başkanının kamu görevlisi olmayanlar arasından seçilmesi" ve bu sandıklarda kullanılan oyların "seçim sonucuna müzahir (etkili) olması gerekçesiyle" iptal etmişti.
Kurulun, ilçe seçim kurulu başkan ve üyeleri hakkında cumhuriyet başsavcılıklarına yaptığı suç duyurusunu "işlemsiz" olarak geri çektiği öğrenildi.
YSK, 23 Haziran'da görev yapabileceğini açıkladığı hakim olan seçim kurulu başkanları ile diğer kurul üyeleri ile ilgili "görevden alma" dahil, gereğinin yapılması için bayramdan sonra Hakimler ve Savcılar Kurulu'na (HSK) başvuracak.
YSK kararı neden aldı?
YSK, son kararını, Şişli İlçe Seçim Müdürü Hatice Çelebi'nin 30 Mayıs'ta gönderdiği ve "Soruşturma geçiren ilçe seçim müdürleriyle yeniden seçime gidilecek olmasının doğru olup olmadığı" konusunda görüş talep ettiği dilekçeye yanıt olarak aldı.
Çelebi, YSK'ya verdiği dilekçede özetle şu şikayet ve talebi dile getirmişti:
"İptal kararı üzerine benim ve diğer ilçe seçim müdürlerinin 'Şüpheli' sıfatıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca ifadelerimiz alınmıştır. Soruşturma ile ilgili alınan ifadelerimiz bir kısım yazılı ve görsel basında suç örgütü üyesiymişiz gibi isimlerimiz de açıkça belirtilerek 'sandık kurullarını yasaya ayrkırı oluşturan İlçe Seçim Kurulu Müdürleri'nin şüpheli olarak ifadeleri alınmıştır' gibi çarşaf çarşaf haberler yer almıştır.
"Bizler görevimizi yasalara göre yerine getirmekteyiz. Gerçek olmayan iddiaların gerçekmiş gibi söylenmesi toplumda ciddi bir algı yaratmakta ileride telafisi mümkün olmayacak haksiz ithamlara sebebiyet vermektedir. Yine bu yayınların kamuoyunda bıraktığı izler nazara alındığında 'soruşturma geçiren ilçe seçim murulu müdürleri' ile yeniden seçime gidilmesinin ne denli yerinde olduğunu sizlerin takdirinize arz ediyorum."
İlçe seçim kurullarının görevleri neler?
298 sayılı Seçmen Kütükleri ve Seçimlerin Genel Hükümleri Hakkındaki Yasa'nın 20. maddesi, ilçe seçim kurullarının görev ve yetkilerini şöyle tanımlıyor:
1. İlçe çevresinde seçimin düzenle yürütülmesini sağlamak için gereken bütün tedbirleri almak ve seçim işlerini denetlemek
2. Sandık kurullarını kurmak
3. İlçedeki sandık kurullarına, oy sandıklarını ve bu kanunda yazılı diğer seçim araç ve gereçlerini göndermek
4. Sandık kurullarının teşekküllerine, işlemlerine ve kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyerek karara bağlamak
5. Sandık kurulları başkanlıklarınca seçim işlerinin yürütülmesi hakkında sorulacak hususları derhal cevaplandırmak
6. İlçe çevresindeki sandık kurullarından gelen tutanakları birleştirerek, ilçe seçim tutanağını düzenlemek ve bu tutanağı seçim işlerine ait diğer evrak ile birlikte il seçim kuruluna derhal teslim etmek
7. Kanunla kendisine verilen başkaca görevleri yapmak