İşte Aydın Doğan'ın 40 yıllık medya yolculuğu

Türkiye tarihinin en büyük medya sahipliği değişimini ifade eden Doğan Medya Grubu’nun iktidara yakın Demirören grubuna sattı. Doğan Medya Grubu Onursal Başkanı Aydın Doğan, Doğan Medya Grubu'nun Demirören Holding'e satışıyla ilgili yazılı açıklama yaptı. T24'ün Doğan Medya Grubu'nun satışını duyurmasından bir gün sonra yaptığı açıklamada Aydın Doğan, 80 yaşını geride bıraktığını belirterek "Geldiğim bu aşamada, kendi isteğimle, yayıncılık mesleğime nokta koymaya karar verdim" dedi.

TIKLAYIN - Ve Aydın Doğan açıklama yaptı: Yayıncılığa nokta koymaya karar verdim

İşte Aydın Doğan'ın 40 yıllık medya yolculuğu:

Aydın Doğan, 1979'da girdiği medya sektöründe 2003'e kadar büyüyerek var oldu. AKP iktidarı ile birlikte iki büyük soruşturma ve vergi cezası dalgası sonucunda önce küçüldü, 2018'de ise tümüyle medyadan çekildi.

Doğan Holding A.Ş. 1959'da Aydın Doğan tarafından kuruldu. Doğan Grubu şirketleri, enerji ve perakendenin yanısıra; sanayi, gayrimenkul ve otomotiv pazarlama, turizm ve finansal hizmetler gibi birçok sektörde aktif; 22 Mart 2018 günü medya alanındaki varlıklarını Demirören Şirketler Grubu’na sattığını duyurana kadar medya grubunda da aktifti.

Aydın Doğan’ın kızları Hanzade Doğan Boyner, Arzuhan Yalçındağ, Vuslat Doğan Sabancı ve Begümhan Doğan Faralyalı, grubun farklı medya kuruluşlarında yönetici pozisyonundaydı.

IPS İletişim Vakfı/ bianet'in Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Almanya kanadı Reporter ohne Grenzen ile birlikte yürüttüğü ve sonuçlarını 2016’da duyurduğu Medya Sahipliği İzleme Programı (Medya Ownership Monitor – MOM) verilerine göre Türkiye'deki medya takipçilerinin (okur, dinleyici ve izleyici) en büyük yüzdesini elinde tutuyordu.

Aydın Doğan, bugün yayınladığı veda yazısında yayıncılık mesleğine kendi isteğiyle son verdiğini yazdı.

Aydın Doğan yaklaşık 40 yıl önce yayıncılık alanına patron olarak girmişti.

Onun bu alana girişi Türkiye medya tarihinde bir kırılma noktası olarak gösterilir.

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gülseren Adaklı bianet’te 2003’te yayınlanan “Hakim Medya Gruplarının Kısa Tarihi” adlı makalesinde şöyle diyor:

“1980 öncesinde gazetecilik kökenli ailelerin kontrol ettikleri büyük basın gruplarının hakim olduğu üretim ve dağıtım piyasası, 80 sonrasında gazetecilikle hiçbir ilgisi bulunmayan ticaret ve sanayi burjuvazisinin kontrolüne girmeye başlamıştır.”

Medya sahipliğindeki bu kırılmayı ise Aydın Doğan’ın günlük gazetelerin en eskisi olan Milliyet’i, 1979’da Ercüment Karacan’dan satın alması olarak başlatıyor Adaklı.

Adaklı, Aydın Doğan’ın medya öncesi biyografisini şöyle özetliyor:

“50’li yıllarda ticaret hayatına atılmış bulunan Aydın Doğan’dır. Gümüşhane/Kelkit’te bir dönem CHP’den Belediye Başkanlığı yapmış ve partinin ilçe başkanlığını yürütmüş İrfani Bey ile Yaşar Hanım’ın oğlu olarak dünyaya gelen ve üniversite öğrenciliği sırasında İstanbul’da ticarete atılan Aydın Doğan 90’ların başında Doğuş Grubu ile ortak kurduğu D TV (daha sonra Kanal D) ile televizyon yayıncılığına da girmiştir.”

Aydın Doğan AKP iktidarına kadar medyada sürekli büyüdü. 2003’te varlığı şöyle:

Sekiz günlük gazete (Hürriyet, Milliyet, Posta, Radikal, Gözcü, Fanatik, Finansal Forum, Turkish Daily News) Alman-İtalyan ortaklığı ile çıkarılan ve dağıtımı yapılan onlarca dergi (Doğan-Burda-Rizzoli, DBR), dört TV kanalı (Kanal D, CNN Türk, Euro D, Dream), dört radyo istasyonu, gazete-dergi dağıtım şirketi (Yay-Sat), internet portalları (e-kolay), müzik yapım şirketi (DMC), görsel-işitsel ürünlerle ilgili mağaza zinciri (Doğan-Raks, D&R), vb. bulunmaktadır.

Doğan Grubu’nun aslen ticaret ve sanayi burjuvazisi olarak tanımlanmasının nedeni medya grubunun içinde yer aldığı Doğan Holding’in enerji, petrol dağıtım, ticaret (kağıt ve diğer medya üretim girdileri dahil), gayrimenkul, turizm ve finans gibi alanlarda pek çok yatırımı bulunuyor.

2007 - büyüme sürecindeki son adım

Aydın Doğan’ın medya sektöründeki AKP iktidarının ikinci döneminin sonlarından itibaren duraklama ve gerileme dönemine girmesi Temmuz 2007’de Vatan gazetesinin bağlı olduğu Kemer Yayıncılık A.Ş. ve Bağımsız Gazeteciler Yayıncılık A.Ş. hisselerini satın almasıyla başladı. Rekabet Kurulu Mart 2008’de bu satışa onay verdi; ama iki yıl içinde Vatan gazetesini satma koşulu getirdi.

Kurulun kararında “İzin verilmesini izleyen iki yıl içinde Doğan Grubu tarafından Vatan Gazetesi markası ve imtiyaz hakkının tüm borç ve yükümlülüklerinden arındırılarak, tüm gerçek ve tüzel kişi ortaklar dahil olmak üzere, Doğan Grubu’nun veya Doğan Grubu’nun doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettiği (mevcut veya yeni kurulacak) teşebbüslerden herhangi birisi dışındaki kişilere devredilmesi” şartı konulmuştu.

2009 - Milliyet'in satışına gider süreç

Bu arada 2009 yılında Doğan Medya’ya toplam 6.8 milyar lira tutarında vergi cezası kesildi. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Hürriyet gazetesi, Aralık 2016’da bu cezayı kesen vergi müfettişlerinin “FETÖ'cü olduğuna” yönelik haber yapacaktı.

Hürriyet gazetesi 2009’da ayrıntıları tam anlaşılamayan karşılıklı davalara neden olan süreci aynı haberde iki dalga halinde gelen vergi cezaları olarak özetlemişti.

Vergi cezalarında asıl mesele Doğan Medya Grubu'nun yüzde 25 hissesinin beyan edildiğinden daha önce Alex Springer'a satılmış olmasıydı. O dönem Sabah başta olmak üzere AKP’ye yakın medya Doğan Grubu’nun vergi kaçırdığına dair haberleri her gün ilk sayfadan vermeye başladı; tek hedef medya grubu değildi; Doğan Holding’in diğer yatırımları da didik didik ediliyordu.

Aynı yıl Doğan Holding, taahhütlerini zamanında yerine getirmediği gerekçesiyle 2009 yılında Enerji Bakanlığı tarafından bir yıl boyunca tüm kamu ihalelerinden Enerji Bakanlığı tarafından men edildi. Doğan Holding bu karara karşı açtığı dava 2015’te sonuçlandı. Doğan Holding 237 günlük kamu ihalelerinden men edilme cezasını çekti.

Bu sürecin sonunda Doğan Medya Grubu’na ait Milliyet ve Vatan gazeteleri Nisan 2011’de Demirören ve Karacan Grubu'nun ortak girişim şirketi DK Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş.'ye 74 milyon dolara satıldı. 2012’de Demirören Grubu iki gazetenin tüm paylarına sahip oldu.

2015 soruşturma dalgası 2018 satışıyla sonlandı

2015 yılı Aydın Doğan’a yönelik soruşturma ve davaların yeniden arttığı yıl oldu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu’nun yürüttüğü soruşturma davaya dönüştü. Suçlama Doğan Holding’in 2001-2008 yılları arasında Petrol Ofisi'nde (POAŞ) örgütlü bir şekilde akaryakıt kaçakçılığı yaptığı iddia ediliyordu. POAŞ Davası olarak bilinen davada Aydın Doğan’ın ifade vereceği, zorla getirme kararı çıkarıldığı gibi haberlerin ardı arkası kesilmedi.

2015’de diğer soruşturma Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatıldı. Doğan Medya Grubu, bünyesindeki basın kuruluşları aracılığıyla “terör örgütü propagandası yapmak”la suçlanıyordu. Doğan Medya bünyesinde yer alan kuruluşlarda  yer alan bazı haberlerden dolayı yetkililer hakkında,  “terör örgütü propagandası" suçundan soruşturma açıldı. Bu soruşturma kapsamında Aydın Doğan'ın da ifadeye çağrılacağına dair haberler yapıldı.

2015’te başlayan süreç 2018’de Aydın Doğan'ın medya alanındaki tüm varlıklarını satmasıyla sonuçlandı.

Doğan Medya Grubu’nda kim ne kadar hisse sahibi?

Aydın Doğan - %42

Aydın Doğan; Doğan Holding'in kurucusu ve onursal başkanıdır. İlk endüstriyel şirketini 1974'te kurdu. 1979'da Milliyet'in alınması ve sonrasında 1994'te Hürriyet'in alınmasıyla yayıncı olmuştur. Aydın Doğan Vakfını 1996 yılında kurdu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir yılı aşkın süre boyunca çatışması sonrasında, 2,5 milyar dolarlık rekor bir vergi cezasına çarptırılmış ve şirketinin borsadaki değeri yüzde 20 gerilemiştir. 15 Temmuz 2016 darbe girişimi gecesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Doğan Medya'ya ait CNN Türk'e canlı yayında bağlanıp halkı darbeye karşı ayaklanmaya davet etmesinden sonra, şirket ve hükümet arasındaki ilişkilerin yumuşadığı gözlemlenmektedir.

Arzuhan Yalçındağ - %11

Arzuhan Doğan Yalçındağ, Doğan TV Holding CEO'su ve Doruk Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş ., DTV Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş., Eko TV Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş., Doğan Holding A.Ş., Adilbey Holding A.Ş yönetim kurulu üyesidir. Doğan Holding kurucusu Aydın Doğan'ın kızıdır. Milliyet Dergi Grubunun CFO'su olmuştur. Daha sonra 1996 yılında Kanal D'ye katılmıştır. CNN Türk, onun Time Warner Group ile yaptığı görüşmeler sonucunda ortaya çıkmıştır. 2005 yılında, Doğan TV Holding CEO'su olmuştur. 2007'de,ülkenin önde gelen iş organizasyonu TÜSİAD'ın ilk kadın başkanı olarak seçilmiştir.

Vuslat Sabancı - %11

Vuslat Doğan Sabancı; Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.'nin CEO'su ve Adilbey Holding A.Ş. ile Doğan Holding A.Ş.'nin yönetim kurulu üyesidir. Bilkent Universitesi, Ekonomi Bölümünden mezun olduktan sonra New York'taki Columbia Universitesi'nde Uluslararası Medya ve İletişim bölümünden yüksek lisans derecesini aldı. Vuslat Doğan Sabancı; 1996 yılında Hürriyet gazetesine reklamlardan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak giriş yaptı ve Pazarlama Operasyonları Grubu Genel Müdür Yardımcısı olarak terfi aldı. Hürriyet gazetesindeki sorumluluk alanı pazarlama, satış, insan kaynakları ve bilgi teknolojilerini (IT) kapsıyordu. 2004 ve 2010 yılları arasında Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini üstlendi.

Hanzade Doğan Boyner - % 11

Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Aydın Doğan Vakfı Başkanıdır.

Hanzade Doğan Boyner, lise eğitimini gördüğü Saint Benoît Fransız Lisesi’nden mezun olduktan sonra üniversite eğitimini London School of Economics‘ten ekonomi dalında lisans derecesiyle tamamladı. Ardından Londra‘da Goldman Sachs International’ın İletişim, Medya ve Teknoloji Grubu’nda finansal analist olarak çalıştı. Sonra da New York‘daki Columbia Üniversitesi‘nden MBA derecesi aldığı yıl Türkiye‘ye döndü.

Türkiye’nin en büyük internet holdingi Doğan Online’ı kurdu. 2003 yılında portföyünde Türkiye’nin en çok satan gazetesi Posta’nın da bulunduğu Doğan Gazetecilik’in CEO‘su oldu. 2006 yılında Doğan Holding’in, iştiraki Petrol Ofisi üzerinde Orta Avrupa’nın önde gelen petrol ve gaz şirketi OMV ile rafineri, petrol arama ve üretim alanlarında stratejik işbirliği kurmak üzere yaptığı ortaklık anlaşması sırasında aktif rol aldı, ardından Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini üstlendi.

Brookings Enstitüsü Mütevelli Heyeti, Columbia Business School Gözetmenler Kurulu, Avrupa Dış İlişkiler Konseyi, Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği, Genç Başkanlar Organizasyonu ve Kadın Girişimcileri Derneği üyesi olan Doğan, kurucularından biri olduğu Global İlişkiler Forumu ile Dünya Gazeteciler Birliği’nin Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak sivil toplumda aktif rol almaktadır.

Begümhan Doğan Faralyalı - %11

Begümhan Doğan Faralyalı kimdir, 1 Ocak 2012 itibarıyla Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanıdır.

Profesyonel iş hayatına 1998 yılında New York Arthur Andersen’da danışman olarak başlamıştır. Bu deneyiminin ardından 1999 – 2001 yılları arasında Londra  Monitor&Company’de, Avrupa’nın önde gelen medya ve teknoloji şirketlerine yönelik yeniden yapılandırma projelerinde danışmanlık yapmıştır.

Türkiye’ye döndükten sonra 2001-2002 yıllarında Doğan Yayın Holding Strateji ve İş Geliştirme bölümünde görev yaptı. Aynı süre içinde Doğan Holding Kurumsal İletişim Departmanı’nı kurdu ve başkanlığını yürüttü. Doğan Yayın Holding’in uluslararası alanda büyümesinden sorumlu olan Faralyalı, bu dönemde Doğu Avrupa ile Rusya’yı da kapsayan bir coğrafya üzerinde, Avrupa’daki yatırım fırsatlarını değerlendirdi.

Begümhan Doğan Faralyalı, 2004 yılında Stanford Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde yüksek lisans eğitimini tamamladı. Ardından 2005 yılında Doğan Yayın Holding’de İcra Kurulu Üyesi ve Yabancı Yatırımlardan Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak göreve başladı.

2007 yılında Doğan Yayın Holding’in Türkiye dışındaki ilk televizyon yatırımı olan Kanal DRomanya’yı kurdu ve bu kanalın Ringier ile ortaklığını gerçekleştirdi. Kanal D Romanya, kuruluşunu takip eden iki yıl içinde tüm günde üçüncü kanal olarak yayın hayatını sürdürmeye devam etti. Aynı dönemde Londra Borsası’nda işlem gören Trader Media East’in Hürriyet tarafından 500 milyon dolara satın alınması gerçekleştirildi. Begümhan Doğan Faralyalı, Doğan Yayın Holding’in gerçekleştirmiş olduğu en büyük uluslararası satın alma olan bu projede aktif olarak rol aldı.

Yurt dışında edindiği 15 yıllık deneyimin ardından Türkiye’ye 2009 yılında kesin dönüş yaptı ve Star TV‘nin CEO’luğunu, 2010 yılında Kanal D ve CNN Türk‘ü de bünyesinde bulunduran Doğan TV Holding’in Başkanlığı’nı üstlendi. Aynı zamanda Kanal D Romanya Yönetim Kurulu Başkanlığı görevi de devam eden Begümhan Doğan Faralyalı, 1 Ocak 2012itibarıyla Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini de üzerine almıştır.

Doğan Medya'nın 2018'de sahip olduğu kuruluşlar

Doğan Medya Grubu bünyesinde bulunan kuruluşlar şöyle:

Haber Ajansı

Doğan Haber Ajansı (DHA)

Televizyon

Kanal D, CNN Türk, Tv2, Dream TV, Dream Türk

Gazeteler

Hürriyet, Posta, Fanatik, Hürriyet Daily News, TME

Haber Portalları

hurriyet.com.tr, posta.com.tr, fanatik.com.tr, hurriyetdailynews.com

Dergiler

Doğan Burda Yayıncılık (Autoshow, Autoshow Tercih Rehberi, Atlas, Foto Atlas, Atlas Tatil, Atlas İstanbul, Atlas Tarih, Acıbadem Hayat, Beef&Fish, Blue Jean, Head Bang, Bulvar216, Brides, Burda, Burda Büyük Beden, Campus, Capital, Chip, Elle, Elle Man, Diabetic Living, Elle Wedding, Elle Decoration, Elle Shooping Book, Elle Beauty Book, Elele, Bebeğimle Elele, Evim, Evbahçe, Ekonomist, CeoLife, Formsante, Pozitif, Hello, Hello Fashion, Hey Girl, Yaz Keyfi, Hotelier, Güncel Hukuk, Haftasonu, İstanbul Shooping Guide, İzmir Guide, Ankara Shopping Guide, İstanbul Life, Best of İstanbul, Lezzet, Şımartan Tatlar, Level, Maison Française, Maison Française Banyo Mutfak, Maison Française Emlak Yaşam ve Mimarlık, Maison Française Celebrity Homes, Medicana, Pedal, PC Net, Popular Science, Sağlıkla Randevu, Start Up, Tempo, The Rake, Dolce Vita, Tempo Astroloji, Tempo Sanat, The Economist Tempo, Tempo Travel, Yacht Türkiye, Revolution, Tekstil İşveren), Doğan Egmont, Doğan Kitapçılık

Radyo Yayıncılığı

Radyo D, Slow Türk, CNN Türk Radyo, radyonom.com

TV ve Müzik Prodüksiyon

D Productions, InDHouse, Kanal D Home Video, Doğan Music Company

Online reklam ve e-pazarlama

MedyaNet, www.arabam.com, www.hurriyetemlak.com, www.hurriyetoto.com, www.yenibiris.com, www.ekolay.net, www.yakala.co, hurriyetaile.com, mahmure.com, bigpara.com

Basım, Dağıtım ve Dış Ticaret

Doğan Dağıtım, Doğan Printing Center, Doğan Media International, Doğan Dış Ticaret

Dijital TV Platformu

D-Smart, Blu TV

Avrupa Faaliyetleri

Kanal D Romanya, Euro D