İstenmeyen adam ilan edildi; Kerkük'te Barzani'nin posterleri yakıldı

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül'de gerçekleştirdiği bağımsızlık referandumunun ardından, geçen günlerde Irak merkezi yönetimi ordusuna bağlı kuvvetler, Kerkük'e bir operasyon düzenledi. Peşmerge kuvvetlerinin çatışmadan geri çekilmesinin ardından Kerkük'te IKBY Başkanı Mesud Barzani'ye karşı bir "öfke"nin hakim olduğu aktarıldı. Kerkük caddelerinde Celal Talabani posterleri duruyorken, Barzani'ye ait posterlerin yakıldığı belirtildi.

Hürriyet'ten Sebati Karakurt'un izlenim haberi aynen şöyle:

Kerkük'te hayat nispeten normale dönmüş durumda. Valilik binası ve hastaneye, üstgeçitlere Irak ve Türkmen bayrakları asılmış. Caddelerde Talabani resimleri duruyor. Ancak IKBY Başkanı Barzani’nin yakılmış resimleri dikkat çekiyor.

Güneşin doğuşuyla birlikte 2003’te Irak Anayasası’nı hazırlayan ilk meclisin tek Türkmen temsilcisi Songül Çabuk’la birlikte Bağdat’tan Kerkük’e doğru yola çıkıyoruz. Bağdat çıkışında Amerikalılara karşı direnişi başlatan Adamiye’den geçiyoruz. Yarım saat sonra Diyale sınırlarına giriyoruz. Aşura nedeniyle yollarda bayraklar dikilmiş. Bir süre sonra ülkenin her tarafından yürüyerek Necef’e ve Kerbela’ya gidecek Şiilerin yürüyüş yolunda dinlenecekleri yerleri görüyoruz. Khalis kentinin girişi havalimanı girişi hassasiyetinde tasarlanmış, kente dev beton bloklar arasında girilebiliyor. Üç yıl boyunca El Kaide’nin elinde kalan Al Azim’in karşısında ise Saddam döneminde İranlı Halkın Mücahitleri için kurulan kenti görebiliyoruz.

Bir buçuk saat içerisinde geçen hafta Irak ordusu tarafından ele geçirilen Selahaddin bölgesine giriyoruz. 2014’te IŞİD'i çıkararak bölgeye yerleşen Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) gümrük olarak kullandığı büyük bir alanda TIR kuyrukları var, ancak şimdi Irak bayrağı dalgalanıyor.

Talabani ve Haşdi Şabi

Çetin çatışmaların yaşandığını yıkık binalardan anladığımız Tuzhumatu’ya 30 km yaklaşınca eskiden Sünni Arapların yaşadığı Serha kentinin Haşdi Şabi tarafından boşaltıldığını fark ediyoruz. Birkaç kilometre sonra Şii Türkmenlerin yaşadığı Amiry’ye geçiyoruz. Bölge tamamen IŞİD'den temizlenmemiş. Geceleri saldırılar oluyor. Yine çetin çatışmaların yaşandığı Selahaddin kentine bağlı Tuzhurmatu’nun girişindeki Talabani yanlısı Kürtlere ait benzin istasyonları, Haşdi Şabi bayraklarıyla donanmış. Haşdi birliklerine destek veren Türkmenler, peşmergeye karşı 60 kayıp vermişler. Orta ölçekteki imalat merkezlerinin sahipleri de mallarını mülklerini bırakarak kaçmışlar. Irak’ın en uzun köprüsü olduğu söylenen ve Arapçası tavuk anlamına gelen Dakuk’a girince Kerkük sınırlarına dahil oluyoruz.

Resimleri yırtık

Kerkük’e doğru yaklaştıkça peşmergenin çatışmadan çekildiği karargâhlarına Irak ordusunun yerleştiğini görüyoruz. Duvardaki Talabani portresi yerinde duruyor. Ancak Erbil istikametinden Kerkük’e girerken dikili büyük peşmerge heykeli uzun süre ayakta kalamayacak gibi. Heykelin yanından geçen birlikler namlularını heykele doğru çevirip niyetlerini gösteriyorlar. Yeni yapılan valilik binası ve hastaneye, üstgeçitlere Irak ve Türkmen bayrakları asılmış. 

Kerkük’ün merkezinde günlük yaşam yavaş yavaş normale dönüyor. Caddelerde Talabani resimlerine dokunulmamış, yanı sıra Barzani’nin resimleri yakılmış. Otoban çevresindeki IŞİD'e karşı savaşta yaşamlarını yitirmiş peşmergelerin fotoğraflarına da kimse el sürmüyor. IKBY bayrakları da hâlâ kent merkezinde dalgalanıyor. Kerkük sokaklarında Kürtlere karşı bir kin oluşmamış, hatta IŞİD'e karşı verilen mücadelede peşmergelerin haklarını da teslim ediyorlar. Ancak Kürt parti binalarına Haşdi Şabi milisleri yerleşmiş vaziyette.

Eşini IŞİD öldürmüş

2003’teki Irak Anayasası’nı hazırlayan ilk heyetteki tek Türkmen temsilci Songül Çabuk, aslen Kerküklü. 17 yıl Kerkük Teknik Üni-versitesi’nde hocalık yaparken partiye mesafeli olduğu için Saddam tarafından işten çıkarılmış. O gün bu gündür siyasetin içerisinde. 14 yıldır Bağdat-Kerkük yolunu katediyor. “2006’da kimseler karayolunu emniyetli bulamazken kadın halimle korkmadan zaman zaman El Kaide noktalarından bile geçerek Bağdat-Kerkük arasında gidip geliyordum” diyor. Aynı yıl Çabuk’un arabasına El Kaide tarafından roketli saldırı yapılmış. Kullanılamaz hale gelen otomobilinden sağ çıktığını da anlatıyor. İki kez IŞİD tarafından kaçırılıp fidye istenmesi sonucu oğlunu Hollanda’ya göndermiş. Daha da ötesi eşi de IŞİD tarafından iğneyle öldürülmüş.

Kerkük ve Erbil’e 45 km mesafedeki sınır hattı Altınköprü, şu anda bölgedeki en sıcak yer. Irak ordu birlikleri ve Haşdi Şabi güçlerinin peşmergeyi sürdükleri ve çatışmaların yer yer sürdüğü Altınköprü cephesine girdik. Yerleşim yerlerinin içerisine konuşlanan ordu birlikleri karşıdan atılan havan toplarından sakınmak için evlerin saçak altına çekilmişler. Altınköprü, büyük çaptaki süpürme harekâtı için belirlenen son nokta. Birkaç kilometre geride konuşlanan ağır toplar ve zırhlı araçlar namlularını Erbil istikametine dikmiş, petrol bölgelerine karşı açıktan yapılacak saldırılara karşı teyakkuzda bekliyorlar.