iTaksi'ye ilişkin 'usulsüzlük' iddiası: Proje ABD'li şirketten alınıp, AKP'li vekilin oğluna verildi

Kamuoyunda tartışmalara neden olan iTaksi uygulamasına ilişkin olarak önce ABD'li bir şirketle sözleşme yapıldığı, ancak daha sonra sözleşmenin "tek taraflı" feshedilerek AKP Manisa Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi'nin oğlu ile anlaşmaya gidildiği iddia edildi. Cumhuriyet'te "iTaksi'de AKP vurgunu" başlığıyla yayımlanan haberde, "İSPARK yönetimi ABD’li şirketin teminatının gelir tablosuna yansımasıyla bir anda ‘kâra’ geçti. İSPARK hem ABD’li şirketle anlaşmayı iptal etti diğer yandan teminat mektubundaki 6 milyon TL’yi kullanmış oldu. ABD’li şirketin teminat miktarını geri alabilmek için tazminat davası açtığı öğrenildi" ifadesine yer verildi. 

Aykut Küçükkaya'nın imzasıyla yayımlanan (14 Ağustos 2017) haber şöyle:

Kamuoyunda büyük tartışma yaratan iTaksi projesinde skandal zinciri yaşandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) en önemli şirketlerinden İSPARK (İstanbul Otopark İşletmeleri Tic. A.Ş.), iTaksi projesinde ilk önce ABD’li şirketle sözleşme imzaladı. Ancak bu sözleşme belediye tarafından feshedildi. İlk projenin adı İsTaksi’ydi; ABD’li şirket yıllık ciro üzerinden İSPARK’a yüzde 7.15 pay verecekti. Anlaşma iptal edilince yeni proje iTaksi, İSPARK-İSBAK (İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent A.Ş.) ortaklığında yapıldı. Bu kez iTaksi’de karşımıza ABD’li teknoloji şirketinin yerine eski AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi’nin oğluna ait İSBAK’ın taşeron şirketi çıktı. CHP’nin iTaksi kapsamında taksicilerden alınacak yaklaşık “200 milyon TL’lik payın şirketler arasında nasıl paylaşılacağı” sorusu yanıt bulamazken İSPARK sözleşmeyi feshettiği ABD’li şirketin 6 milyon TL’lik teminat mektubunu bozdu; 2016 yılının gelir tablosunda gösterdi. Cumhuriyet’in ortaya çıkardığı yolsuzluk soruşturmasıyla çalkalanan ve zarar ettiği için muhalefetin sert eleştiler yönelttiği İSPARK yönetimi ABD’li şirketin teminatının gelir tablosuna yansımasıyla bir anda ‘kâra’ geçti. İSPARK hem ABD’li şirketle anlaşmayı iptal etti diğer yandan teminat mektubundaki 6 milyon TL’yi kullanmış oldu. ABD’li şirketin teminat miktarını geri alabilmek için tazminat davası açtığı öğrenildi. CHP’li Meclis Üyesi Tarık Balyalı, İBB Başkanı Kadir Topbaş’ı ‘olaya el koymaya’ çağırdı. CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş ise “Tanrıverdi’nin oğluna ait yazılım şirketine ne kadar ödeme yapılacağına ilişkin” Başbakan Binali Yıldırım’a yönelttiği soru önergesine yanıt verilmesi çağrısı yaptı.

Neler yaşandı?

Resmi bilgilere göre süreç özetle şöyle gelişti:

* İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi, 5216 sayılı Belediye Kanunu’nun 26 maddesi uyarınca Ticari Taksi Yönetim Merkezi’nin kurularak işletilmesi işini 12 Mayıs 2011 tarihinde 10 yıl süre ile İSPARK’a devretti.

* İSPARK’ın açtığı ihaleyi 30 Haziran 2014 tarihinde Amerikan Verifone şirketi aldı. Şirket, 7 yıllık asgari ciro 325 milyon 84 bin TL üzerinden 19 milyon 421 bin TL (KDV hariç) işletme bedeli ödeyecek; tutar aşılması durumunda yüzde 7,15’i aşan tutarın üzerinden idareye ödeme taahhüdünde de bulundu.

* İSTAKSİ’nin 2015 Şubat ayında 100 taksi ile başlayacağı açıklandı. Ancak planlar istenilen şekilde gitmedi. İBB şirketi İSPARK, İSTAKSİ projesini geliştiren ABD’li teknoloji şirketi Verifone ile sözleşmeyi 2016’da feshetti. İBB, İSTAKSİ projesini kendi kaynaklarıyla geliştirmeye devam edeceğini açıkladı.

* Bu süreçte tartışma yaratacak bir gelişme yaşandı. Zarar ettiği için sert eleştiriler yöneltilen İSPARK, ABD’li şirketin 6 milyon TL’lik teminat mektubunu bozdu ve bu parayı 2016 yılı gelirlerine aktardı. 6 milyon TL’lik aktarımdan sonra şirket 5.5 milyon TL’lik faaliyet zararını kâra geçirmiş oldu.

* 2017 yılında bir anda iTaksi projesi gündeme geldi. Kamuoyunda “takside görüntülü kayıt yapılacağı nedeniyle özel hayatı ihlal eleştirileriyle” tartışılan iTaksi uygulaması İSPARK ve İSBAK ortaklığıyla bu ay içinde start aldı. Tam bu noktada ortaya bir başka yazılım şirketi çıktı. Artık ABD’li firma yerine projenin yazılımcı firması eski AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi’nin oğluna ait şirketti. CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, Tanrıverdi’nin oğluna ait şirketle ilgili soruyu Başbakan Binali Yıldırım’a yöneltti. Bugüne kadar yanıt alamadığını söyleyen Yarkadaş şunları söyledi: “iTaksi, bir huzur ve güven değil, rant projesidir. Her taksi şoförü, yeni uygulama yüzünden, aldığı ücretin yüzde beşini iTaksi’ye verecek. Bunun anlamı, iTaksi’ye her yıl ortalama 200 milyon TL aktarılmasıdır. Tek taraflı olarak yapılan ve iTaksi tarafından istenildiği zaman feshedilebilecek olan bu sözleşmeye kimse itiraz edemiyor. Tam Elektronik-Yazılım adlı şirket, İSPARK’ın iTaksi’yi ihale ettiği İSBAK’ın taşeronu. Firma, eski AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi’nin oğluna ait... Zaten reklamlardaki plakalarda da gördüğünüz üzere, 34 TAM 34 yazıyor... İSPARK, bu yazılımcı firmaya kaç para ödedi ve bundan sonra kaç lira ödeyecek? Bu sorunun yanıtının verilmesi ve iddiaların açıklığa kavuşturulması gerekiyor.”

* Sözleşmesi feshedilen, teminatı kullanılan ABD’li Verifone şirketinin İSPARK yönetimine karşı dava açacağı öğrenildi. Verifone şirketi yetkilileri yaptığımız telefon görüşmesinde “global bir şirket olduğumuzdan hukuki durumlarla ilgili basına herhangi açıklama yapmıyoruz” bilgisini verdi.

Yanıtsız kalan sorular

* İsTaksi Projesi, İSPARK tarafından tek taraflı feshedildiği doğru mudur?

* İSPARK tarafından 29.02.2012 tarih, 2012/9 Sayılı Yönetim Kurulu kararıyla taksi yönetim merkezi kurulması ve işletilmesine ilişkin 13.02.2012 tarihinde ön yeterlilik değerlendirmesi yapılması suretiyle ihaleye çıkan proje hangi teknik ve mali gerekçelerle iptal edilmiştir?

* İptalin ardından teminat mektubunun nakde çevrilmesi ve sözleşmenin İSPARK tarafından feshine ilişkin açılan dava hangi aşamadadır?

* Yeni yapılan İTaksi projesinde taksi başına İSPARK’ın yüzde 5 alacağı düşünüldüğünde; İSPARK daha fazla gelir elde edeceği İsTaksi projesinden neden vazgeçti?

* Olağan gelir yazılan 6 milyon TL için şirketin bağımsız denetim raporlarında ya da tam tastik raporlarında herhangi bir eleştiri var mıdır?

3 bin taksiye kamera montajı

Taksilerde görüntü kaydının alınmasını zorunlu kılan Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesinin ardından İstanbul’daki taksilere kamera kurulumu hız kazandı. İBB’nin ‘İTaksi’ projesi kapsamında günde ortalama 150 taksiye kamera takılırken, bugüne kadar montajı yapılan taksi sayısı 3 bini geçti. Ağustos ayı içerisinde hayata geçen uygulamaya, güvenlik gerekçesiyle olumlu bakan da, özel hayatın gizliliğinin ihlal edebileceği gerekçesiyle karşı çıkan da var.

"Topbaş el koysun"

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde İSPARK şirketiyle ilgili soru önergeleriyle tanınan CHP’li Meclis Üyesi Tarık Balyalı ortaya çıkan tabloyu şöyle özetledi:

“İSPARK bu teminat mektubundan gelen geliri mali tablolarını makyajlamak için kullanmış. Muhasebe tekniğine göre bu tip gelirler mali tablolara “diğer olağan gelirler” ya da “diğer olağandışı gelirler” olarak aktarılır. Burada teminat mektubunun bozdurulmasından gelen nakit “olağan gelir” yazılmak suretiyle şirketin mali tabloları üzerinde makyajlama yapılmıştır. Ve şirket 2016 yılında “faaliyet zararı” elde etmekten kurtulmuştur. Biliyorsunuz İSPARK, 2014 ve 2015 mali yılı tablolarına göre faaliyet zararı elde etmiş ve kamuoyunda çok ciddi tartışılmıştı. İSPARK bu şekilde bir makyajlama yapmasaydı şirketin 2016 yılı mali tablolarında yaklaşık 5 buçuk milyonluk bir faaliyet zararı ve 3 milyonluk net zarar oluşacaktı. İSPARK yine kamuoyunda çok ciddi eleştirilecekti. İSPARK’ta yaşanan yolsuzluklardan sonra bu tür muhasebe hileleri şirketin itibarını ve inandırıcılığını iyice yok edecektir. Buradan tekrar İBB Başkanı Kadir Topbaş’ı İSPARK’ta yaşananlara el koymaya davet ediyorum...”