Şirketler, kurumlar, iş örgütleri ve işadamları arasında ‘dinleniyoruz’ kaygıları arttıkça, dinlemeyi önleyici cihazların satışları tırmanıyor. Bu tür cihazları satan şirketlerin yetkilileri, özellikle geçen mart ayından bu yana satışlarda “patlama” olduğunu söylediler.Dinlemeye karşı nasıl önlemler alabiliriz?Sadullah Ergin: 12 bin 988 kişi dinlendi
Son dönemde adli soruşturma konusu olan hemen hemen bütün olaylarda ‘dinleme kayıtları’nın delil olarak kullanılması ve internet ortamında birçok yasadışı ortam dinleme kaydının dolaşması her kesimde ‘dinlenme’ endişelerini artırıyor. Mlliyet gazetesinin haberine göre, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’la işadamlarını buluşturan Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç’un, yemekte telefonu çalan TİSK Başkanı Tuğrul Kutatgobilik’e, “Telefonunu açma, hatta kapat. Hepimiz dinleniyoruz, bilmiyor musun?” diye uyarması, bu konudaki endişelerin iş kesimine de ciddi şekilde sirayet ettiğini ortaya koydu.
Cep telefonu konuşmalarının dinlenmemesi için kullanılan frekans karıştırıcı cihazların (jammer) satışı mart ayından bu yana zirve yaptı. Türkiye’de bu cihazların satışı için genelilkle online siteler kullanılıyor. Mart öncesinde ayda 25-30 cihaz satışı yapan bu şirketlerin yetkilileri, marttan sonra aylık ortalama 100 cihaz sattıklarını söyledi.
MÜSİAD da almış
Edinilen bilgilere göre cihaz satan online sitelerin en önemli müşterileri arasında işadamları ve küçük şirketler var. İktidara yakın olarak bilinen iş örgütlerinden Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (MÜSİAD) de jammer cihazı alarak, dernek merkezinin konferans salonu ve toplantı odalarına bunlardan kurdurduğu öğrenildi.
Askere “sigara paketi”!
Cihaz satan şirketlerin yetkilileri, belediyelerin, kurumların, şirketlerin cihazların en önemli müşterisi olduğunu söyledi.
Sinyalkesici.com sitesinden satış yapan Ramazan Kılıçlı, bazı TSK birimlerinin de bu cihazlardan aldığını söyledi. Kılıçlı, “Son olarak İstanbul’daki bir askeri birimden 19 adetlik jammer siparişi aldık. İstenen jammerlar sigara paketi şeklindeydi. Bayramdan önce sekizini teslim ettik. 7 ürün tasarımı değiştirilmek üzere geri gönderildi. Sigara paketi şekli beğenilmemiş. Şu anda yeni bir tasarımla ürünleri teslim aşamasına geldik” dedi.
‘Ayda 100 adeti geçtik’
Aylık 100’ün üzerinde jammer satışı yaptıklarını bildiren Kılıçlı, gece-gündüz kendisine telefon geldiğini söyledi. “Jammer satışlarında mart ayından bu yana bayağı bir artış var” diyen Kılıçlı, şunları söyledi: “Geçen yıl günde 1-2 ürün satarken, şimdi günde en az 5 ürün satıyoruz. Ne işe yaradığını öğrenmek için arayanların sayısı da günde 300 kişiyi buluyor” dedi.
Sanal alemde yasak değil!
Jammer cihazlarının Türkiye’de satışı yasak. Bu ürünler yasal olarak sadece TSK, MİT ve Emniyet tarafından kullanılabiliyor. Buna karşılık yurtdışından yasadışı yollardan gelen casusluk ürünleri, internette pek çok site tarafından satılıyor. Parça toplayıp Türkiye’de montajını yaparak bu ürünleri satanlar da var.
Ucuzu 300, pahalısı 10 bin TL
Jammer fiyatları internette 300 lirayla 10 bin lira arasında değişiyor. Aradaki fiyat farkı kapsanan alanın büyüklüğüne bağlı. 25 metrekarelik bir ortamda cep telefonu sinyallerini karıştırmak için 300 liralık bir cihaz yeterli. Buna karşılık 2 bin metrekare ve üzerindeki alanlarda frekans karıştırmak için 10 lirayı gözden çıkarmak gerekiyor.
Jammerların ardından en çok ilgiyi fiyatları 300-500 lira arsında değişen dedektörler görüyor. Bu cihazlar ortamda dinleme yapılıp, yapılmadığını gösteriyor. Ayrıca olası dinlemenin ne yolla yapıldığını tespit ediyor.
Bu iki üründen sonra kriptolu telefonlar öne çıkıyor. Görüşmelerin kriptolu yapılmasını sağlayan bu telefonlar, ses dosyalarını şifreli bir biçimde karşı tarafa göndererek, dinlemenin önüne geçiyor. Bunun için her iki tarafta da kriptolu telefon olması şart. Bu telefonlar da 1.300 euro’luk fiyattan satılıyor.
Ergenekon satışı arttırdı
Jammer satışı yapan bir diğer site olan sıcaktakip.com’dan bir yetkili, jammer satışlarında 2007 yılında büyük artış yaşandığını, şu anda da buna benzer bir yükseliş olduğunu söyledi. Kendilerine ulaşanların daha çok korunmaya yönelik ürünler istediğini belirten Kılıç, dedektör ve kiriptolu telefon satışının da arttığına dikkat çekti. İnternette bu ürünlerin satışını yapan gsmkesici.com sitesinden adını vermek istemeyen bir yetkili, rakam vermekten kaçınsa da, Ergenekon davasıyla birlikte son 1 yılda jammer satışlarının yüzde 30 arttığını belirtti.
İş dünyasının farklı tepkisi
Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın:
Bu durum beni rahatsız etmiyor. Yarası olan gocunsun. Kişisel özgürlüklere gayet tabii ki saldırı. Bunu bilmeyen var mı? Herkes bunun böyle olduğunu söylüyor. Demek ki saldırı gibi görünmüyor. Hâlâ dinlemeye devam edildiğine göre saldırı olarak görünmüyor. Demek ki normal bir şey bu. Dünyanın her tarafında yapılan bir şey demek ki.
Hey Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Aynur Bektaş:
Bu kişisel özgürlüklere bir saldırı ve son derece yanlış çünkü artık telefonlarla işlerimizi hallediyoruz. Burada gerçekten kişisel görüşmeler yapılıyor. Sonuçta bu bir ticaret. İş konuşurken özel konuşmalar da yapılabiliyor. Son derece sakıncalı buluyorum. Normal bir durum değil. Ben hiçbir önlem almıyorum. Telefonum dinleniyor diye kısıtlama koyarsam Türkiye’de iş yapamam ki. Çok sıkıntılı bir süreç.
TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkan Yardımcısı Erkut Yücaoğlu:
Çok ahlaki bulmuyorum. Ahlaki bir tarafı yok. Katiyen doğru bulmuyorum. Dinleme olayını insanların özel hayatlarına müdahale olarak görüyorum. Aynı zamanda kurumlara da müdahale olarak görüyorum. İş dünyasında buna önlem olarak bir teşebbüs de görmüyorum.
İSO Meclis Üyesi Hüsamettin Kavi:“Bu konu çokça konuşuluyor. Belli iş sahipleri görev ve sorumluluk taşıyanların dinlendiğine yönelik yaygın bir kanaat var. Ben normal hayatımı yaşıyorum. Yaptığım işi biliyorum. Dinlenme işi doğru mudur, yanlış mıdır, aslı var mı, kimse bilmiyor. İnsanları tedirgin ettiği de bir gerçek. Ama ne yapacaksınız? Yaşamaya devam edeceksiniz.”