Jandarma 10 yılda 470 bin kişiyi dinlemiş

Hülya Karabağlı / ANKARA

TBMM Böcek Komisyonu’na Jandarma Genel Komutanlığı’ndan gelen bilgilere göre, jandarma 2002-2012 yılları arasında, 470 bin kişi dinlenilmiş. Söz konusu dönemde dinlemeler için 75 bin 478 mahkeme kararı çıkarıldı. Diğer yandan, TBMM Böcek Komisyonu üyeleri, Jandarmanın hâlâ 5 bin kişinin dinlendiğine ilişkin bilgi verdiğini söyledi.

TBMM, ‘haberleşme özgürlüğüne ve özel hayatın gizliliğine yönelik ihlallerin tespiti ve önlenmesine ilişkin tedbirlerin belirlenmesi’ amacıyla kurulan Böcek Komisyonu, bugün Jandarma ve Emniyet’te yerinde inceleme yaptı. Jandarma, komisyon üyelerinin daha önceki toplantılarda yönelttiği sorulara hazırladığı yanıtları da sundu.

2012 yılında önleyici maksatlı 2 bin 448 mahkeme kararıyla 17 bin 884 kişinin takibi yapıldı.  2012 yılında 5 bin 478 mahkeme kararından abone bilgisi uyuşmayan 43 mahkeme kararı iade edildi. 2012 yılında Jandarma tarafından yapılan iletişimin denetlenmesine yönelik mahkeme karar taleplerinden adli maksatlı 3 bin 30 talepten 17, önleyici maksatlı 2 bin 448 talepten 14’ü olmak üzere toplam 5 bin 478 talepten 31’i adli makamlarca reddedildi.

2002 -2012 arasında 470 bin 102 kişi dinlenildi. İletişimin denetlenmesine yönelik faaliyetlerle ilgili olarak 5 subay 4 astsubay, 5 uzman jandarma 1 sivil işçi olmak üzere toplam 15 jandarma personeli hakkında yasal işlem yapılmıştır.

Herkes yasa dışı dinleme ve izleme yapabilir

Jandarma,  bir komisyon üyesinin özel  hayatın gizliliği veya yasal olmayan dinlemelerle ilgili , kim yapıyor?  Bunlar nasıl önlenebilir’ sorusuna, “sis ve görüntü kaydedebilen / gönderebilen  her türlü cihaz ve yazılımı sahip olup yasaya uygun hareket etme hassasiyeti olmayan herkes tarafından yasadışı dinleme ve izleme yapılabilir” yanıtı verdi.

'Baransu’nun  ‘farklı isimle dinleme’ iddiası'

Gazeteci Mehmet Baransu’nun farklı isimle dinlendiği  ve suç duyurusunda bulunduğuna dikkat çekilen soruya  Jandarma, “Abone bilgisi  uymayan  talepler reddedilmektedir.  Bahsettiğiniz konu  hakkında  adli makamlarca  da yasal işlem devam etmektedir” yanıtını verdi. 

'E- postalar da izleniyor'

Jandarma, mahkeme kararı alındıktan sonra TİB’in teknik olanakları kapsamında E-posta takibi  yapıldığın söyledi.  Jandarma,  TİB’in dışında Jandarma Genel Komutanlığı’nın dinleme  imkan kabiliyeti olmadığını bildirdi.

'Hasip Kaplan:  TİB, Emniyet, Jandarma, MİT dinlemiyorsa kim dinliyor'

Jandarma, BDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan’ın, “TİB, MİT, Emniyet, Jandarma dinlemiyorsa kim dinliyor” sorusuna yazılı yanıtında, “Dinleme imkanlarının arttığı ve temin edilebilme kolaylığı göz önüne alındığında hukuk tanımaz  birtakım kişilerce bu işlemler yapılabilir” yanıtı  verdi.

 Jandarma’nın sorulara verdiği yanıtlarla ortaya çıkan bilgiler şöyle:

Dinleme cihazların büyük çoğunluğu ve İsrail’de de üretimi vardır. Ancak bu devletler tarafından dinleme yaptırıldığına dair elimizde bir bilgi mevcut değildir. Bir grubun terör örgütü olduğuna nasıl karar veriyorsunuz: Ülkemizde genel olarak terör örgütleri bunların yasal ve yasadışı bağlantılara hatta kullandıkları örgütsel ve ideolojik jargonlar dahi bilinmektedir. Dolayısıyla örgütsel aidiyetin bu çerçevede olduğu ortaya çıkabilmektedir.

'Dinleme cihazları envantere kayıtlı' 

Dinleme cihazlarının tamamı demirbaşa kayıtlıdır. Teknik araçlarla izleme cihazları ana malzeme olup, tamamı envantere kayıtlıdır. Bu cihazlara ait batarya, konektör vb ilave parçalar sarf malzemesidir ve tek başlarına dinleme amacıyla kullanılamazlar. Ar-Ge çalışmaları kapsamında kısmen imal edilebilen veya dışarıdan tedarik edilmiş olan cihazlar üzerinden adli makamların talebi doğrultusunda ihtiyaca binaen değişiklik yapılarak kullanılmaktadır.

'Takip aracımız yok' 

Jandarmada dinleme aracı (obzervasyon) bulunmamaktadır. TİB kurulmadan önce terörle mücadele alanında kullanılmak maksadıyla alınan ve envantere kayıtlı olup TİB’in verileri aktarmaya başlamasından sonra kullanımdan kaldırılan halen çelik kasada kilitli olarak muhafaza edilen iki adet GSM yön belirleme cihazı, bir sistem sanal baz istasyonu bulunmaktadır. Envanterimizde lazer dinleme ve hassas tevcihli mikrofon sistemleri yoktur.

Jandarma sorumluluk bölgesinde MOBESE sistemi son derece az seviyede bulunmaktadır. Bu güne kadar MOBESE'nin bir evi izlemesi ihlali de tespit edilmemiştir.  Jandarma Genel Komutanlığı’nda içe dönük bir dinlemesi söz konusu değildir.