Japonya'nın 'Nükleer silahsız dünya' isteyen müstakbel başbakanı Fumio Kişida kimdir?

Japonya'da, iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) genel başkanlığına Fumio Kişida seçildi. Kişida, yeniden aday olmayacağını açıklayan Başbakan Yoşihide Suga'nın yerine partiyi yöntecek. Kişida'nın Japonya'nın bir sonraki başbakanı olarak seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. LDP Japonya'da 1955'ten bu yana, 1993-1994 ve 2009-2012 yılları hariç hep iktidardaydı.

64 yaşındaki Fumio Kişida, sonbahardaki genel seçimleri yine partisinin kazanması için uğraşacak. LDP seçimlerde yine favori.

Kişida ise Dışişleri Bakanlığı'nda uzun süre görev yapmış bir isim. Aynı zamanda Şinzo Abe hükümetinde Dışişleri Bakanlığı da yapmış deneyimli bir politikacı. Dış politika ve nükleer enerjiyle ilgili olarak ılımlı liberal görüşlere sahip olduğu biliniyor.

LDP tabanından geniş destek bulduğu parlamentoda, İkinci Dünya Savaşı'nda atom bombasının yıkımına uğrayan Hiroşima eyaletini temsil eden Kişida, nükleer silahlanma karşıtı bir politikacı.

Nükleer Silahların Önlenmesi Anlaşması'nı (Treaty for Prevention of Nuclear Weapons) Japonya açısından uygulanabilir bulmadığı için reddetse de, 2016 yılında Dışişleri Bakanı iken dönemin ABD Başkanı Barack Obama'yı Hiroşima'ya gelmesi ve atom bombası atılan yerleri ziyaret eden ilk Amerikan başkanı olması için ikna eden de Kişida idi. Kişida'nın geçen yıl yayınladığı "Nükleer Silahsız Bir Dünyaya Doğru" adlı bir kitabı da var.

Taraftarları Kişida'yı "sakin ve dürüst biri" olarak nitelendiriyor. "Kişida Vizyonu" adıyla tescillediği görüşlerinden en önemlisi olan, "bir liderin, halkının sesini dinleyecek yeteneği ve isteğinin olması" gerekliliğini her fırsatta dile getiriyor.

"Halk, 'LDP bizi dinlemiyor' diye düşünüyor. Ben bu durumu tersine çevirmek için geliyorum" diyen Kişida, aşılamadaki gecikmelerden ve koronavirüs salgınını yönetmedeki başarısızlıklardan sorumlu tutulan ve popülerliği gittikçe azalan Yoşihide Suga'dan sonra halkla yönetim arasında yeni bir sayfa açmak istiyor.

Dışişlerinde duayen

Obama yönetimine denk gelen Japonya Dışişleri Bakanlığı görevi sırasında Washington'da pek çok dost edinen müstakbel başbakan Fumio Kişida ABD'de Joe Biden yönetimi tarafından da bilinen ve sevilen bir isim.

Biden'ın iklim değişikliğinden sorumlu kişi olarak atadığı eski ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile sıkı dost olan Kişida'nın Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile de iyi anlaştığı biliniyor. Hatta ikilinin votka ve sake eşliğinde kimin daha uzun süre müzakere yapabileceği ile ilgili iddialaşmaları meşhur.

Kişida, birbiriyle hiç geçinemeyen Japonya ve Güney Kore ilişkilerinde ise pragmatik bir duruş geliştirmiş ve 2015'te Güney Kore ile aralarındaki "konfor kadınları" sorununu bitirecek bir çözüm önermişti. Ancak İkinci Dünya Savaşı sırasında, Kore'deki Japon askeri kamplarında bulunan genelevlerde, Japon askerlerine hizmet etmek üzere çalıştırılan Koreli bu kadınlara tazminat ödenmesi ve özür dilenmesi sorunu bugün hala çözülememiş görünüyor. Japonya bu kadınları hayat kadını olarak kabul edip, para karşılığında ve bilerek Japon askerlerle birlikte olduğunu savunuyor.

Kişida'yı bekleyen zorluklar

Koronavirüs salgınını kontrol altına almak ve geçen yıl ertelenen 2020 Tokyo Olimpiyatları'nı salgına karşın sorunsuz gerçekleştirmek iddiasıyla göreve gelen Yoşihide Suga'nın pek de varlık gösteremeden siyaset sahnesinde arka plana düşmesinden sonra yerine gelen Kişida'nın ilk hedefi sonbahardaki seçimlerde LDP'nin daha fazla oy kaybetmesini önlemek.

• Yoşihide Suga: Japonya Başbakanı seçilen ve 'Diplomasi konusunda öğrenecek çok şeyim var' diyen siyasetçi
• Koronavirüs kısıtlamalarını ihlâl eden Japonya Başbakanı Suga halktan özür diledi
• Japonya Başbakanı Şinzo Abe sağlık sorunları nedeniyle istifa etti

Yıl boyunca arka arkaya ilan edilen acil durumlardan bıkan Japon halkının ekonomik ve moral bozukluğunu gidermek ve salgının şu an bir nebze hafiflediği ülkede durumun kontrol altında olduğunu anlatmak da Kişida'yı bekleyen bir diğer zorluk.

Kişida, sürekli stagflasyon yaşayan ve son olarak küresel sağlık krizinin vurduğu ülkede ekonominin canlanacağı yeni büyüme alanları açmakla görevli. Bunları yaparken yanı başında gittikçe agresifleşen Çin ve Kuzey Kore tehdidini de gözardı etmemek zorunda. Nitekim Kuzey Kore hükümeti daha bu hafta yeni bir füze denemesini yaptığını iddia etti.

Kişida, kısa süre önce selefi Yoşihide Suga'nın da katıldığı bir toplantıda güven tazeleyen ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya'nın oluşturduğu Quad (Dörtlü) işbirliğinin büyük komşu Çin'de yarattığı rahatsızlığın da bilincinde.

Başbakan olmadan önce yaptığı bir başka açıklamada Kişida, Çin'in Hong Kong üzerindeki baskısını arttırmasından sonra sırada daha da büyük bir krizin Tayvan ile Çin arasında çıkmasından korktuğunu söylemişti.

Japonya'nın, Çin ile olan ilişkilerini zedelemeden Amerika'nın müttefiki olmayı nasıl başarabileceğini ve Fumio Kişida'nın diplomasi alanındaki maharetini zaman gösterecek.