JP Morgan'dan Türkiye'deki seçim için üç senaryo
Türkiye’de ekonomi gündeminin damgasını vurduğu erken genel seçimler, yabancı yatırımcılar tarafından yakından izleniyor. Önde gelen yatırım bankaları özel Türkiye raporları hazırlatırken, Amerikan yatırım bankası JP Morgan’ın raporunda üç olası senaryonun sıralanması, bu senaryoların avantaj ve dezavantajlarının değerlendirilmesi dikkat çekti.
JP Morgan’ın “Türkiye: Parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri beklendiğinden daha sıkı geçecek” başlıklı raporunda, ‘bu seçimlerin sonuçlarını tahmin etmenin zor olduğu’ belirtildi. JP Morgan’ın ana senaryosu, AK Parti ve MHP ittifakının parlamentoda çoğunlukta olması ve Erdoğan’ın seçimleri kazanması olarak ortaya kondu ancak bu ittifakının çoğunluğu kaybetmesi ihtimalinin arttığı aktarıldı.
Raporda herhangi bir seçim sonucuna yönelik piyasa tepkisinin küresel risk iştahına bağlı olacağı vurgulandı. Seçimlere dair üç senaryo olduğu, her senaryonun ise avantajları ve dezavantajları olduğu kaleme alındı.
Senaryo 1: Merkez Bankası üzerinde baskı sürecek
Cumhur İttifakı’nın parlamentoda çoğunlukta olması ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın seçimleri kazanması ihtimalinin politikalar cephesinde ve siyasi açıdan süreklilik anlamına geldiği ancak diğer yandan Merkez Bankası üzerinde baskının sürmesi ve iktidarın tek bir elde yoğunlaşması demek olduğu aktarıldı.
Senaryo 2: Siyasi açmaz ve yeni seçimler
AK Parti ve MHP ittifakının parlamentoda çoğunluğu kaybetmesinin ise farklılıkların birlikte barınması, daha güçlü bir güçler ayrılığı, Merkez Bankası gibi kurumların daha özgür olması anlamına geleceği ifade edildi. Ancak bu senaryoda da siyasi açmazın ve yeni seçimlerin ortaya çıkabileceği belirtildi.
Senaryo 3: Belirsiz ama yeni bir başlangıç
Erdoğan’ın seçimleri kaybetmesi ve AKP-MHP iktidarının çoğunluğu kaybetmesi olarak ortaya çıkan üçüncü senaryonun ise yeni bir başlangıç anlamına geldiği ancak muhalefetin ekonomi politikalarının net olmamasının yeni belirsizlikler doğurduğu vurgulandı.
Morgan Stanley: Ana senaryomuzda gerilimin artması riski var
Morgan Stanley tarafından yayımlanan Orta ve Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Afrika bölgesine ilişkin raporda ise “Türkiye’de 24 Haziran’da düzenlenecek parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri bölgedeki en önemli gelişme olacak” denildi.
Raporda Cumhur İttifakı’nın çoğunluğu kaybetmesi ve Erdoğan’ın seçimleri kazanması olarak değerlendirilebilecek birliktelik senaryolarının ön plana çıktığı ancak Morgan Stanley’nin baz senaryosunun Cumhur ittifakının çoğunluğu ve Erdoğan’ın seçimleri kazanması olduğu aktarıldı:
“Son dönemde yapılan anketler birliktelik senaryolarını ön plana çıkarsa da, bizim baz senaryomuz Cumhur İttifakı’nın parlemantoda çoğunluğu kazanması ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yerini koruması.
“Her ne kadar ana senaryomuz olmasa da bir birliktelik senaryosunda politik gerilimlerin artması riski, yapısal reformlarda ilerleme yaşanmaması, erken seçim ve genişlemeci mali politika olasılıklarına ilişkin risklerin artmasını bekleriz.
“Erdoğan’ın cumhurbaşkanı olduğu ve AKP’nin çoğunlukta olduğu parlamento ise büyük olasılıkla sıkı para politikası ile birlikte değişim göstermeyen bir maliye politikası kombinasyonu anlamına gelecektir.”
Nordea: Parlamento çoğunluğunu kaybetmesi yüksek olasılık
İsveçli yatırım bankası Nordea ise raporunu, “Modern Türkiye tarihinin en önemli seçimi” başlığıyla yayımladı. Raporda, Erdoğan’ın birinci turda kazanmasının ‘ülkenin içinde olduğu kur krizi ve kırılgan ekonomi yüzünden çok mümkün olmadığı’ öne sürüldü. Türkiye’de çok sayıda kişiye göre ekonominin en önemli sorun olarak görülmesinin Erdoğan’ın ilk turda yüzde 50’den fazla oy almasını mümkün kılmadığı yorumu yapıldı. Erdoğan’ın ikinci turda kazanmasının ancak Cumhur ittifakının parlamentodaki çoğunluğunu kaybetmesinin yüksek bir olasılık olduğu kaydedildi.
Seçim sonuçlarına piyasaların nasıl tepki verebileceği ise şu şekilde açıklandı:
“Erdoğan’ın Merkez Bankası üzerinde düşük faiz baskısı, Türk Lirası’nın bu kadar zayıf olmasının ana sebebi. Bu yüzden Erdoğan’ın birinci turda ve parlamentoda kaybetmesinin en piyasa yanlısı sonuç olacağı tahmininde bulunulabilir.
“Ancak Erdoğan’ın en azından ikinci başkanlık turunda kazanacağı göz önüne alınırsa parlamentoyu dağıtacağı ihtimali ortaya çıkıyor, bu yüzden Erdoğan’ın parlamentoda kaybetmesi ihtimali siyasi belirsizlik ve tıkanmışlık ortaya çıkardığından piyasalar için en kötü senaryo denebilir.
“Böyle bir durumda Euro/TL kurunun tüm zamanların rekoru olan 5,70 seviyesinin üzerine çıkması ve Türkiye risk priminin yükselmesi söz konusu olabilir.”
"Erdoğan'ın kazanması, TL'deki gidişatı değiştirmez"
Raporda, Erdoğan’ın birinci turda kazanması ve parlamentoda çoğunluğu elde etmesinin piyasalar tarafından olumlu karşılanacağı, ancak bunun beklenen bir sonuç olması dolayısıyla Türk Lirası’nda sınırlı bir olumlu hareketin olacağı aktarıldı. Erdoğan’ın ikinci turda kazanması ve parlamentoda çoğunluğu elde etmesinin başlangıçta olumlu bir tepki yaratacağı ancak liranın şu anki gidişatına dair hikâyeyi değiştirmeyeceği vurgulandı. Seçimlerin sonucu ne olursa olsun Türkiye’ye siyasi belirsizliğin hakim olacağı aktarıldı.
Rabobank: Erdoğan seçilirse dolar yükselir
Rabobank Stratejisti Piotr Matys tarafından kaleme alınan raporda ise Erdoğan’ın ilk turda seçilmesi ve AK Parti’nin meclis çoğunluğunu kazanması durumunda Dolar/TL’nin 5’in üzerine çıkabileceği öngörüsünde bulunuldu. Bunun yanında CHP’nin adayı Muharrem İnce’nin kazanmasının Dolar/TL’de 4 seviyesine düşüşü tetikleyebileceği kaydedildi.
Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesi, buna karşın AKP’nin meclis çoğunluğunu kaybetmesi senaryosunda ise Dolar/TL’de ılımlı bir düzeltme beklediğini kaydeden Matys, kurun 4,4480/4,4470 seviyesine çekilebileceğini tahmin etti.
Credit Agricole Gelişen Piyasalar Araştırma ve Strateji Direktörü Sebastien Barbe’ye göre ise TL, sonuç ne olursa olsun baskı altında kalmaya devam edecek.