Kalp cerrahı Halit Yerebakan cevapladı; aort yırtılması nedir, hangi durumlarda ortaya çıkar?
Ünlü kalp cerrahı Yrd. Doç. Halit Yerebakan, İstanbul’daki evinde pazar akşamı yediği patates kızartmasının boğazına kaçmasıyla fenalaşan ve 12 saat süren açık kalp ameliyatında yırtılan aort damarının yerine suni damar takılan sinema oyuncusu ve sunucu Oya Aydoğan ile gündeme gelen aort yırtılması konusunda bilgi verdi. Stres ve tansiyonun aort damarı yırtılmasında etkili olduğunu söyleyen Yerebakan, “Oya Hanım’ın durumu dünyada bir ilk değil. Temelde görülen aort yırtığının en temel dinamiğinin yükselen tansiyondur. Öksürükler esnasında göğüs boşluğundaki hava değişimi düşük hava basıncına sebep oluyor ve içinden geçen aort damarının duvarındaki basıncın artmasına, aortun gerginleşmesine, ve esnekliğinin azalmasına sebep oluyor" dedi.
Aort yırtılması nedir?
Yerebakan, aotr yırtılması nedir sorusuna şöyle cevap veriyor: "Büyük lokmalarla tıkanma sonucu aort yırtıkları tıp literatüründe fazlaca yerini almaktadır. Sadece patates değil, turşunun bile sebep olduğu aort yırtıklarını makalelerde okuyoruz.
Burada durum biraz teknik ve basınçlı kaplar mantığı ile inceleniyor. Hava yolunu tıkayıcı bir madde sıkıştırdığında onu atmak için doğal olarak öksürüyoruz işte bu öksürmenin göğüs kafesimizin ortasında yer alan kalbin art yükünü değiştirerek kalbin ana basınç kaynağı bölgelerini zorladığı tespit edilmiş.
İşte bu öksürükler esnasında göğüs boşluğundaki hava değişimi düşük hava basıncına sebep oluyor ve içinden geçen aort damarının duvarındaki basıncın artmasına, aortun gerginleşmesine, ve esnekliğinin azalmasına sebep oluyor. Yani yırtılmak için tüm zemin hazırlanıyor. Ve devam ettiğinde iç katman bütünlüğü bozularak yırtılma gerçekleşebiliyor.
Hava yolu sıkışıklığı ve otomatikman aortanın bu denli hassaslaştığı anda bir de nefes alamamanın getirdiği stresi ve tansiyon yüksekliğini…
Bu durum oldukça trajik sonuçlara sebep olabilir ki Oya Hanım’da bunu tüm Türkiye yaşayarak gördü.
Bu basınç; dengelerinin değiştiği, dokuların eskimeye başladığı 60’lı yaşlardan sonra daha fazla görülüyor. Bu sebeple bu yaşlarda risk daha fazla oluyor."
"Stres ve tansiyon ve hatta İstanbul trafiği Aort’ın baş düşmanı!"
"Sadece öksürük değil ciddi trafik stresleri bile bu tip yırtıklara sebep olabilir" diyen, Yerebakan, "Bir Cuma akşamı İstanbul köprü trafiğinde saatlerce kalan bir beyefendinin damarının yırtılması ve Cuma gecesi geçmeyen göğüs ağrısı ile kliniğimize başvurmasının ardından sabah saatlerinde aort damarının yırtıldığını tespit edip ameliyat etmiştik. Bu bilgi trafikte herkesin aklında bulunsun" dedi.
Temelde görülen aort yırtığının en temel dinamiğinin yükselen tansiyon olduğunu ifade eden Yerebakan, sözlerini şöyle tamamladı:
"Her fırsatta söylüyoruz tansiyon sessiz katildir, bir gün hastalıkla kapınızı çaldığında canınızı almak için bile gelmiş olabilir. Beklenen insan ömrü ile igili yapılan araştırmalar bizlere tansiyonunu bilmenin ve onu dengede tutmanın insan ömrüne 10 yıl eklediğini gösteriyor. Bence hem tansiyonunuzu kontrol edin hem de şimdiden damarlarınızın esnekliğini arttırmak için kendinize egzersiz yaptırırken asıl onları esnekleştirin diyorum."
Ne olmuştu?
Yeşilçam'ın yıldız isimlerinden Oya Aydoğan 7 Mayıs akşamı aort damarı yırtılınca hastaneye kaldırıldı. Acil olarak Ulus’taki Liv Hospital hastanesine kaldırılan Aydoğan, 12 saat süren ameliyatın ardından yoğun bakıma alındı.