Kamu Güvenliği Müsteşarı, Öcalan'a "Güvenlik güçlerinin hükümet üzerinde baskısı var" mı dedi?
Çözüm süreci kapsamında Ocak 2015'te HDP'nin İmralı Heyeti ile Abdullah Öcalan'ın İmralı'daki görüşmelerinde hazır bulunan devlet yetkililerinin görüşlerinin de yer aldığı tutanaklar ortaya çıktı. 9 Ocak 2015'te Başbakan Ahmet Davutoğlu ile görüşen İmralı Heyeti'nin hükümetin tutumuna dair izlenimlerini Öcalan'a aktardığı tutanaklarda, "Öcalan çözüm için attıkları adımları sıralarken devletin hiçbir şey yapmadığını" öne sürüyor ve Kamu Güvenliği Müsteşarı Muhammed Dervişoğlu'na hasta tutsakların serbest bırakılmamasına yönelik eleştiride bulunuyor. "İsrail bile bir askerin bırakılmasında yüzlerce insanı serbest bıraktı” diyen Öcalan'a, iddiaya göre Dervişoğlu şöyle cevap veriyor:
“Ben burada son çıkarılan çerçeve yasayla birlikte müzakerenin görevlisiyim. Güvenlik güçlerinin hükümet üzerine baskısı var. Kamu düzeni, başbakan için olmazsa olmaz."
ANF'den Amed Dicle'nin haberine göre, Mezopotamya Yayınları tarafından basılan ‘Demokratik Kurtuluş ve Özgür Yaşamı İnşa’ (İmralı Notları) kitabında 3 Ocak 2013 tarihinden 14 Mart 2015 tarihine kadar DBP-HDP heyetlerinin Öcalan ile yaptığı görüşmelerin tutanaklarına yer verildi.
Kitapta Öcalan ile devlet heyeti arasındaki görüşmelerin tutanakları bulunmuyor. Zira bu tutanaklar sadece devlet arşivinde var. Ama HDP Heyeti ile yapılan her görüşmede hazır bulunan devlet yetkililerinin sohbete dâhil olduğu zamanlar da tutanaklara geçirilmiş.
ANF'de yer alan habere göre tutanaklara yansıyan görüşmelerden bazı diyaloglar şöyle:
KGM Dervişoğlu Öcalan’ı masaya davet ediyor, yemek yeniliyor ve masadaki yemeğe ilişkin biraz sohbet yapıldıktan sonra Öcalan, ‘’Evet, süreyi de dikkate alarak bu ilk önemli toplantıyı başlatmakta fayda var" diyerek söze giriyor. Bunun üzerine KGM Dervişoğlu; “Mütevazı bir toplantı masasında oturmuş olabiliriz. Ancak toplantı tarihi bir görüntüyle başlıyor. Bu biraz bizden kaynaklı bir durumdur. Yukarıda geniş heyetlerin toplantı yapabileceği toplantı salonundaki çalışmalar devam ediyor” diyor. (Erdoğan’ın sonradan inkâr ettiği masa sonraki görüşmelere kadar hazır oluyor.) Dervişoğlu’ndan sonra Öcalan, “Heyetler genişlerse burası fiziki olarak yetmeyecek. Ancak bugünkü toplantı önemlidir, belirleyicidir” tespitini paylaşıyor.
Bu ilk toplantıda yönteme ilişkin karşılıklı tartışmalar yapıldıktan sonra, tarafların atılması gereken adımları hakkında bilgilendirmelerde bulunuluyor. 9 Ocak 2015 tarihindeki bu toplantıdan birkaç gün önce HDP Heyeti, Başbakan Ahmet Davutoğlu ile bir görüşme gerçekleştiriyor. Bu görüşmede Yalçın Akdoğan, Efkan Ala ve Muhammed Dervişoğlu da hazır bulunuyor. HDP’liler bu görüşmenin içeriğini Öcalan’a aktardıktan sonra Öcalan, şöyle bir soru soruyor: ‘’Bir kararlılık var mı? Mesela başbakanla yaptığınız görüşmede bir kararlılık gördünüz mü? Heyet olarak düşünceniz nedir?” HDP heyetinin verdiği yanıt şöyle:
“Heyet olarak ortak görüşümüzdür. Bu konuda hükümetin bizce net tutumu yoktur. Tam bir kararlılıktan bahsetmek bir risktir. Kamu düzeni meselesine çok takmış durumdalar, bunu her şeyin önüne getirme durumları var.” Sırrı Süreyya Önder’in HDP heyeti adına yaptığı bu aktarımdan sonra Dervişoğlu söze girerek şu müdahalede bulunuyor:
‘’Orada başbakan bu işin sorumlusu olarak size bir kararlılık ifade etmedi mi? Müzakerelere geçilmesine bir sakınca yoktur demedi mi?”
Önder “Evet görüşmede kararlı olduklarını, müzakereye geçilebileceğini söyledi” diye yanıt veriyor.
Öcalan, bu ikili diyalogdan sonra şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Evet başbakanın niyeti ile ilgili bir şey demeyeceğim. Ancak çok romantik bir başbakanla karşı karşıyayız. Yeterince deneyimi yok ve yüzeysel yaklaşma durumu var. KGM’nin burada olması benim için de önemlidir. Demokratik özerklik nedir, açıklayacağız. Kamu güvenliğini açıklığa kavuşturacağız. Yerel özerklik, güvenlik nedir, bu konularda kavram ve kuram açıklığına ihtiyaç var. Kürt reformasyonu, demokratikleşme, yerel demokrasi, belediyeler, seçim, tüm bunları burada kavram ve kuram düzeyinde ele alacağız.”
Öcalan, özetlediğimiz uzun bir değerlendirmeden sonra çözüm için 1993’te Özal ile başlayan süreçleri hatırlatıyor, çözüm niyetlerinin başbakana aktarılmasını istedikten sonra şu tespitte bulunuyor:
‘’Bizim geçmişte de niyetimiz vardı. Özal’la yaptık, fakat Özal öldürüldü. Şimdi de binlerce provokasyon var. Bunu Başbakana ve Yalçın’a (Akdoğan) anlatın. Davutoğlu çok deneyimsiz, tarihi bilmiyor, Yalçın da bilmiyor. Yüzeysel hatta çıkar temelli yaklaşıyor.”
Tutanakların devamında Öcalan çözüm için attıkları adımları sıralarken devletin hiçbir şey yapmadığını örnekleriyle sıralıyor. Bu sırada Dervişoğlu PKK’den rahatsızlığını şu cümlelerle ifade ediyor:
‘’Kandil bu telsizle bizim duyacağımız şekilde ‘yapmayın’ diyor ama alttan da haber gönderip Cizre’deki gençlere ‘yapın’ diye talimat veriyor. Herkesin bu konuda samimi olması gerekiyor."
Öcalan'ın bu eleştiriye yanıtı şu oluyor: “İşte bunun için PKK ile iletişim kanalı önemlidir diyorum. Müzakerelerde bu temelde dokuz kanal açılmak zorunda.”
Öcalan, konuşmasının devamında hükümetin atması gerektiği adımları atmadığını sıralıyor. Bunun üzerine Dervişoğlu şu yorumu yapıyor:
“Tüm bu değerlendirmelerinizde olumlu yapılmış olan hiçbir şeyden bahsetmiyorsunuz. Bir Öcalan imajı adeta yeniden oluştu. Daha önceki değerlendirmelerden çok farklı olarak burada yürütülen çalışmalarla bugün kamuoyu sizi çok farklı değerlendiriyor.”
Öcalan bu düşünceye de şöyle yanıt veriyor:
"Biz burada her şeyi yaptık. Benim dediklerim çok net. Tek bir tane hasta tutuklu bile bırakmadınız. Bu konuda bile adım atmadınız. İsrail bile bir askerin bırakılmasında yüzlerce insanı serbest bıraktı.”
Dervişoğlu hasta tutsak meselesine hiç değinmeden şöyle konuşuyor:
“Ben burada son çıkarılan çerçeve yasayla birlikte müzakerenin görevlisiyim. Güvenlik güçlerinin hükümet üzerine baskısı var. Kamu düzeni, başbakan için olmazsa olmaz. Somut olarak Kandil’e bir mesajınız yok mu?”
Öcalan’ın bu soruya yanıtı şöyle oluyor: “Kamu düzeni için atı arabanın arkasına değil önüne koymak lazım. Oysa siz arabayı atın önüne koymamızı istiyorsunuz.”
Dervişoğlu bir başka sorusu ise şu:
“Bu toplantıdan çıktıktan sonra, başbakan bana sorduğunda somut olarak ne var diyebilirim?”
Öcalan, başbakana mesajının şöyle iletilmesini istiyor:
“Başbakana deyin ki, kamu düzeninin oturmasında tarihi rol oynayacağız. Fakat bu, bu toplantıda olmaz. Son toplantıda iyi bir çağrı yapacağız. İki haftaya kadar benim bir süreye ihtiyacım var. Zaman ve mekanizmayı iyi işletmemiz lazım. Efkan beye de söyleyin, bu gözaltı ve tutuklamalar kabul edilir değil.”
Bu diyaloglar 9 Ocak 2015’te oldu. Ve tam 25 gün sonra HDP ile devlet heyeti tekrar İmralı Adası’na giderek görüşmelerde bulundu.
4 Şubat 2015’te yapılan görüşme, sonradan inkâr edilen İmralı'daki 'yeni masa' etrafında gerçekleşti. Görüşmenin başlangıcında Kamu Güvenliği Müsteşarı Dervişoğlu, Öcalan’a aktarmak istediği üç hususun olduğunu söyledi. Bu bölüm, tutanaklara kelimesi kelimesine şöyle geçti:
“Bir, çözüm sürecinin ruhuna aykırı olan gelişmeler var. İki, güvenlik güçlerinin operasyonel süreçlerine hükümet direnç gösteriyor. Üç, önümüzdeki toplantı için buraya İzleme Heyeti de gelecek.” KGM bu aktarımlarla, daha önceki görüşmelerde isimleri bile konuşulan İzleme Heyeti’nin devlet tarafından kabul edildiğini teyit ediyordu. Burası önemli bir nokta çünkü devletin tepesindeki daha sonra ‘İzleme Heyeti’ yok diye açıklamada bulunmuştu. KGM’nin aktardığı bu hususlardan sonra Öcalan, şöyle bir değerlendirmede bulunuyor: ‘’Evet, bugünkü toplantının önemli olduğunu tekrar vurgulayalım. Bugünkü geldiğimiz noktayı 55 yıllık bir maratonun kısa bir soluk arası olarak değerlendiriyorum. Bu masa maratonda bir moladır. Kaygılarım devam ediyor. Benim için yer ya da masanın biçimi değil kurulması önemlidir. Bu bir ilke masasıdır. Devletin ve toplumun demokratik geleceği için tam bir ilke masasıdır. İlkenin özelliği, ilkeden taviz verilmez anlayışıdır. Hükümet veya bizimkiler ne kadar farkındalık gösterir, bilemem. Ama benim kendi eylemlerim masanın devrilmemesi için oldu, bundan sonra da öyle olacak.’’ Bu görüşmeden 23 gün sonra 27 Şubat’ta bir toplantı daha oldu. Bu toplantıda da; Dolmabahçe’de açıklanacak deklarasyonun içeriği konuşuldu. Devlet heyeti ve HDP Heyeti, Dolmabahçe açıklamasından sonra 14 Mart’ta tekrar İmralı’ya gittiler. Orada ‘İzleme Heyeti’nde yer alacak isimler netleştirildi. Müzakerelerin içeriği ve biçimi belirlendi. Öcalan, heyete “Bir sonraki görüşmeye İzleme Heyeti olmadan gelmeyin” dedi. Ve sonunda Erdoğan, “İzleme Heyeti yok, masa yok” diyerek görüşmeleri sonlandırdı. 5 Nisan’da HDP Heyeti, sadece 7 Haziran seçimlerini konuşmak üzere İmralı Adası’na gitti. Ve ondan sonra da, Öcalan ile tüm iletişim kanalları kapatıldı.