Kamu harcama rakamlarında artış: Müteahhitlere 15 milyar TL

Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı “kamu harcama rakamları”, artışı gözler önüne serdi. Buna göre yap-işlet-devret modeliyle “müteahhitlere” bir yılda 15 milyar TL ödendi. Aralık ayında müteahhitlere yapılan ödemelerde yılın rekoru kırıldı.

Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü, kamunun 2018 yılında yaptığı harcamaları açıkladı.

Birgün'den Hüseyin Şimşek'in haberine göre; harcamalardaki büyük artış, tasarruf yapılacağı ifade edilen kalemlerde dahi “ölçünün kaçtığını” gözler önüne serdi. Birçok kalemden Aralık ayında rekor harcamalar yapıldı.

Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2017 yılında “Müteahhitlik giderleri” kaleminde tarihi zirve görüldü. Geçen yıl 9.7 milyar TL ödeme yapılan müteahhitlere bu yıl 15.3 milyar lira aktarıldı. Yılın en yüksek ödemesi 2.5 milyar lira ile Aralık ayında yapılırken müteahhitlere sadece hizmet binaları için 9.3 milyar TL aktarıldı.

En yüksek harcamalar

2018 yılında “Mal ve Hizmet Alımı” harcamaları da hız kesmedi. 57.9 milyar TL ödenek ayrılan harcama kaleminden yıl sonunda yapılan harcama 59 milyar TL’ye çıktı. Hükümetin tasarruf açıklamalarına karşın Aralık ayında mal ve hizmet alımı için 9.2 milyar TL ile yılın en yüksek harcaması yapıldı.

Tüketim malları kaleminden 28.2 milyar TL harcanırken, bu tutarın 8 milyarı enerji, 1.1 milyarı kırtasiye ve 1 milyarı da su ve temizlik harcamalarına gitti.

“Hizmet alımı” kaleminin kamuya yükü daha da arttı. Bu kalemden geçen yıl toplamda 22.6 milyar TL harcandı. 2.8 milyar TL ile en yüksek harcama yine Aralık ayında yapılırken “müşavir firma ve kişiler”e 13.3 milyar TL aktarıldı.

Yeni sistemle birlikte 550’den 600’e çıkan milletvekili sayısının kamuya yükü de arttı. Milletvekili Tedavi ve Sağlık Malzemesi Giderleri kalemi için önceki yıl 11 milyon TL olan harcama tutarı 2018’te 14.6 milyona çıktı.

Devletin geçen yıl yaptığı “istihbarat” harcamaları da dikkati çekici düzeye ulaştı. 905 milyon TL ödenek ayrılan “İstihbarat personeli gideri” kalemi için kamunun 941.7 milyon TL’si harcandı.

Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı operasyonları ile “önem kazanan” güvenlik ve savunmaya yönelik harcamalar 10.1 milyar TL’ye ulaştı. “Savaş teçhizatı” için 3.9 milyar TL harcandı. 2.2 milyar TL’lik mühimmat alımı da yapılan kalemden en yüksek harcama 1.6 milyar TL ile Aralık ayında yapıldı.

Kiracı devlet

Kamunun mallarını “özelleştirerek” elden çıkaran ve “kiralama” yoluna giden AKP’nin bu uygulamasının sonucunda devletin kasasından 1.3 milyar TL çıktı. “Kiralama” kaleminden yapılan bu harcamaların 426 milyon TL’si kiralık araçlar için, 312 milyon TL’si ise hizmet binaları için ödendi. 135 milyon TL’ye uçak kiralanırken 67 milyon TL ise lojman kiralarına gitti. Bu kalemden de en yüksek harcama 181 milyon TL ile Aralık’ta yapıldı.

Hükümet, 2018’de 915 milyonluk taşıt aldı. Aralarında zırhlı olanların da bulunduğu kara taşıtlarına 422 milyon TL harcanırken hava taşıtı alımı için 167 milyon lira ödendi. Bu kalemden en yüksek harcamanın yapıldığı ay 646 milmyon TL ile Aralık ayı oldu.

“Cari transferler” kaleminden bir yılda tam 358 milyar TL harcanırken “görev zararları” için 80 milyar TL devletin kasasından çıktı. Bankalara 3.8 milyar TL aktarılırken SGK’ye de Hazine yardımı olarak 76 milyar TL verildi.

Her seçim dönemi öncesinde “patlama” yaşanan harcama kalemlerinin başında gelen “hane halkına yapılan transferler” kaleminde de Aralık ayı “bolluğu” yaşandı. Buna göre, bu kalemden 12 ayda 42.6 milyar TL harcandı. En yüksek harcama ise 4.8 milyar TL ile ülkenin seçim atmosferine girdiği Aralık ayında yapıldı.

İhlal de gider de arttı

15 Temmuz 2016’da meydana gelen darbe girişiminin ardından artan hak ihlalleri ile birlikte yargının giderleri de arttı. Buna göre 2015 yılında 525 milyon TL harcanan kalemden geçen yıl yapılan harcama tutarı 946.6 milyon TL’ye ulaştı.

Derneklere 700 milyon

AKP döneminde vakıf ve derneklerin de aralarında bulunduğu kuruluşlara kamu kaynaklarının aktarıldığı “Kar amacı gütmeyen kuruluşlara transferler” kaleminde de planlanandan fazla harcama yapıldı. 1.9 milyar TL ödenek ayrılan kalemden yıl sonunda devletin kasasından çıkan tutar 3 milyar TL oldu. Bu tutarın 709 milyon TL’si derneklere aktarıldı.

Temsil ve tanıtım

“Temsil ve tanıtma” kalemi de AKP hükümetlerinin her döneminde olduğu gibi tasarruf ilkelerine uyulmadan kullanıldı. 180 milyon TL olması öngörülen bu kalemden yapılan harcamalar 184.6 milyon TL oldu.

Cenaze ve haberleşme

Geçen yıl 344 milyon TL harcanan “tedavi ve cenaze giderleri”nde de artış dikkati çekti. Hükümetin bu kalemden bir yılda yaptığı toplam harcama 504 milyon TL’ye çıktı. 1.4 Milyar TL de “haberleşme giderleri” için harcanırken en yüksek tutara 295 milyon TL ile Aralık ayında ulaşıldı.