Kamu İstihdam Raporu: Her 10 kamu işçisinden 9'u erkek!

T24 Haber Merkezi

DİSK Genel İş Sendikası tarafından her yıl düzenli olarak yayımlanan Kamu İstihdam Raporu açıklandı. Raporda şu tespitlerde bulunuldu:

- Türkiye’de kamu harcamaları yetersiz!

- Türkiye’de kamu istihdamı, OECD ülke ortalamasından düşük!

- Her 100 kişiden 85’i özel sektörde, 15’i kamu sektöründe istihdam ediliyor!

- Kamu işçiliğinde cinsiyet eşitsizliği hakim, her 10 işçiden 9’u erkek, yalnızca 1’i kadın.

- Belediyelerde temel istihdam biçimi “belediye şirket işçiliği” oldu!

Genel-İş Sendikası’nca hazırlanan Kamu İstihdam Raporu’nda bu yıl, 2017-2018 ve 2019 Mayıs ayı döneminde kamu istihdamında yaşanan değişimler güncel veriler ışığında ayrıntılı olarak incelendi. Araştırmada öne çıkan başlıklar şöyle:

Türkiye’de kamu harcamaları yetersiz!

Ülkemizde kamu harcamaları yıllar içerisinde azalmıştır. Türkiye’de GSYH içerisinde genel kamu harcamalarının oranı yüzde 33,1, OECD ülkeleri ortalamasında ise % 40,9'dur. Birçok Avrupa ülkesinde bu oranın OECD ortalamasının çok üstüne olduğu görülmektedir. Türkiye’de bu oranın yüzde 30’larda olması kamu harcamalarına GSYH’dan ayrılan payın yeterli olmadığını göstermektedir.

Türkiye’de kamu istihdamı, OECD ülke ortalamasından düşük!

Toplam istihdam içerisinde kamu istihdamı oranı OECD üye ülke ortalamasında yüzde 18,1’dir.  Fransa’da bu oran OECD ortalamasının üzerinde ve yüzde 21,4 iken Almanya’da yüzde 10,6’dır. İspanya ve Portekiz’de ise yüzde 15 civarındadır. Türkiye’de ise bu oran, OECD üye ülke ortalamasından oldukça altında olup yüzde 12,4’tür. Bu durum kamuda istihdamın,  diğer ülkelere göre düşük olduğunu göstermektedir.

Her 100 kişiden 85’i özel sektörde, 15’i kamu sektöründe istihdam ediliyor!

2018 yılında kamuda çalışanların oranı yüzde 15,1 iken özel sektörde çalışanların oranı yüzde 84,9’dur. Toplam istihdam içerisinde özel sektörün payı, kamu sektörünün 5,5-6 katıdır ve çalışma hayatında her 100 kişiden sadece 15’i kamu sektöründe çalışmaktadır.  

Kamu işçiliğinde cinsiyet eşitsizliği hakim, her 10 işçiden 9’u erkek, yalnızca 1’i kadın

Kamu istihdamının yüzde 38,48’i kadınlardan, yüzde 61,52’si ise erkeklerden oluşmaktadır[1].Yani kamuda istihdam edilen her 10 kişinin 6’sı erkek, 4’ü kadındır. Bununla birlikte cinsiyete dayalı işbölümü kamu istihdamında da görülmektedir. Kamuda işçi[2] olarak istihdam edilenlerin yüzde 91’i erkek, yüzde 9’u kadındır.

Belediyelerde temel istihdam biçimi “Belediye Şirket İşçiliği” oldu!

Belediyelerde istihdamı değerlendirdiğimizde, en fazla istihdam artışının belediye şirket işçiliğinde olduğunu görmekteyiz. Belediyelerde, belediye şirket işçiliğine göre güvenceli bir çalışma biçimi olan “sürekli işçilik” ise azalmıştır.

Genel İş Sendikası, Kamu İstihdam Raporu’nda taleplerini ise şöyle sıraladı:

1. Kamuda sözleşmeli, geçici, ücretli, taşeron gibi, her ne ad altında olursa olsun güvencesiz istihdama son verilmesilidir.
2. Başta belediye şirket işçileri, sözleşmeli personel, taşeron işçiler olmak üzere güvencesiz istihdam edilen tüm kamu çalışanlarının kadroya geçirilmelidir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’ndaki norm kadro sınırlamaları kaldırılmalıdır.
3. OHAL KHK’leri ile herhangi bir hukuki delil ve mahkeme kararı olmadan işinden ekmeğinden edilen tüm kamu çalışanları işine iade edilmelidir.
4. Kamuya alımlarda eşitsizliği artıran, torpilin, kayırmanın, kadrolaşmanın önünü açan mülakat, sözlü sınav, güvenlik soruşturması uygulamasına son verilmelidir.
5. Eşit iş yapan kamu çalışanları arasında mali, sosyal, özlük farklılıklarının giderilmelidir.
6. Kadınların kamuda sürekli ve güvenceli işlerde daha çok istihdam edilmelidir.
7. Diğer kamu işçilerine ödenmesi kararlaştırılan 2018 yılı ilave tediyeleri belediye şirketlerine geçişi yapılan işçilere verilmelidir. 6772 sayılı Kanun belediye şirket işçilerini de kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.
8. Kamuya geçişi yapılan işçiler için KHK ile getirilen sendikal hak kısıtlamaları kaldırılmalı; işçi sendikaları 6356 sayılı Kanun’a göre serbest toplu sözleşme sürecini işletmeye başlamalıdır. 9. Bu süreçte işçilerin ücretine YHK sözleşmesine dayalı olarak yapılan yüzde 4 artışa ek olarak ücretler en azından Hazine ve Maliye Bakanı tarafından ilan edilen 2018 enflasyon hedefi oranında yani yüzde 24,5 oranında artırılmalıdır.

[1] Aralık 2018 verisidir.

[2] Sürekli işçi+ Sürekli işçi kapsam dışı + Geçici İşçi.