Kanser ilacını vücut geliştirmek için alıyorlar; eczanelerde stoklar yetmiyor
Sağlık Bakanlığı’nın ithalatına izin vermesine rağmen meme kanseri hastalarının kullandığı tamoksifen etken maddeli ilacın bulunmasında sıkıntılar devam ediyor. İlacı stoklayan hastalar ile ilacı amacı dışında kullanan vücut geliştirmeciler nedeniyle piyasadaki ilaç stokları yetersiz kalıyor. Bu durumdan faydalananlar ise ücrestsiz olması gereken ilacın, Avrupa ülkelerinden kaçak getirterek 170, 220, 250 liradan satıyor. Bu konuyla ilgili konuşan eczacılar aynı ilacı vücut geliştirme sporcularının da tükettiğini belirtterek, “Zaten sayılı geliyor. Onlar da isteyince veriyoruz. Çok olduğu zamanlarda salonlar sporcuları kutu kutu için alıyor” dedi.
Hürriyet'ten Mesude Erşan'ın haberine göre, hormona duyarlı meme kanseri hastalarının, ameliyat, kemoterapi ve ışın seansları bittikten sonra, 5-10 yıl daha koruyucu amaçlı tamoksifeni almaları gerekiyor. Aslında ithal edilen ilaçların mevcut hastalara yetebileceği hesaplanıyordu. İlacı ithal eden firmalardan Teva bugüne kadar 75 bin 139 kutu getirdi. Deposuna ulaşan 15 bin adet kutuyu da önümüzdeki hafta piyasaya verecek. Astra Zeneca firması da yılbaşından bu yana 44 bin kutu (eczane verilerini raporlayan IMS sistemine göre) ilacı piyasaya verdi. Ancak aradaki kısa süreli rahatlamalara rağmen sorun bitmedi. Piyasa fiyatı 12 ile 38 lira olan tamoksifen karaborsa da kat kat daha yüksek fiyatla alıcı buluyor.
‘'Rüşvetle geldiği için fiyat yükseliyor'
Bazı eczaneler ilacı reçetesiz vermeyi reddediyor. Ancak bazıları ilacın depolardan 1-2 kutu geldiğini ve hızlı tükendiğini söyleyerek soranlara kaçak ilaç satın almayı öneriyor. Eczacılar aynı ilacı vücut geliştirme sporcularının da tükettiğini belirtterek, “Zaten sayılı geliyor. Onlar da isteyince veriyoruz. Çok olduğu zamanlarda salonlar sporcuları kutu kutu için alıyor” dedi.
Şişli Harbiye’de bir eczanede tamoksifen etken maddeli bir ilaç için 170, diğeri için 220 lira istendi. Geçen ay depodan sadece bir kutu tamoksifen geldiğini söyleyen eczane çalışanı güvendiğini söylediği kaçakçıyı yanımızda aradı, elinde ilaç olup olmadığını sordu. “Gümrüğe, oraya buraya rüşvet verdikleri için fiyat yükseliyor. İsviçre’den getiriyorlar” diyerek fiyat konusundan açıklama yaptı.
Tuzla’da yeni açılan bir hastanenin hemen yanındaki eczanede bir kutu tamoksifen için bu kez 250 lira istendi. 2-3 gün önce söylenmesi halinde getirtebileceklerini belirten eczacı, “Bizim çalıştığımız biri Almanya’dan garantili getiriyor. Bize gelişi pahalı olduğu için bu fiyattan veriyoruz” diye konuştu.
Eczacılar odası: Az geliyor
Tamoksifen yokluğunun birkaç nedeni var. İstanbul Eczacılar Odası Genel Sekreteri Serdar Göksan piyasaya sunulan ilaçların hastaların ihtiyacını karşımaya yetmediğini söyledi. Kaçak ilaçların hangi koşullarda üretildiği ve saklandığının bilinmemesi nedeniyle güvenli de olmadığını belirten Göksan, “Bunların eczaneler kanalıyla satılmaması gerekirdi. Eczanelerin kaçak ilaç satması yasak” dedi.
'Reçetesiz satılmamalı'
Hasta derneği olan Pembe Hanım’ın Genel Sekreteri Seda Kansu, “Tedavinin durması hastalığın yeniden başlaması demek. Bazı hastalar ‘bir daha bulamam’ korkusuyla bulduklarında stokluyorlar. Eczacılar bu ilacı reçetesiz satamamalı. Bulunabilen bir ilacın karaborsası olur mu” dedi.
Östrojenlerini baskılıyorlar
Tamoksifen, östrojenin dokulara bağlanmasını önleyen bir etken madde. Östrojen fazlalığı kas kitlesinin azalmasına yol açıyor. Vücut geliştirme sporu yapanlar da tamoksifenle östrojenlerini baskılıyor. Memelerinin büyümesi ve kaslarının azalmasını engellemeye çalışıyor. Hormonlar ve ilaçların gelişigüzel kullanılması sakıncalı. Tamoksifen de kemik dokusunda mineral kaybı dolasıyla osteoporoza yol açabiliyor.
Bu ay 15 bin kutu daha
İlacın tedarikçisi Teva İlaç’tan aldığımız bilgiye göre firma ağustosun üçüncü haftasından itibaren 15 bin adet kutuyu da piyasaya verecek. Bununla sadece tek bir firmanın yılbaşından bu yana getirdiği ilaç kutusu 285 bini bulacak. Yetkililer, “Adaletli bir dağılımı sağlamak için bölgesel tüketim miktarlarını dikkate alarak ürün dağılımı yapılmasına azami özen gösteriyoruz” açıklaması yaptı.
Bakanlık takibi yetmiyor
Sağlık Bakanlığı ilacın hangi eczanede olduğunun görülmesini sağlayacak “İlacım Nerede” uygulamasını meme kanseri olan hastaların kullanımına da açtı. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, stok yapılmasını önlemek için eczanelere yazı yazarak, reçete başına birer kutu ilaç verilmesini istedi. Hastalar “itsportal.saglik.gov.tr” internet adresindeki, “İlacım Nerede?” bölümünden yaşadığı il ve ilçeyi seçecek, aradığı ilacın ismini yazarak ilacın hangi eczanelerde olduğunu görebiliyor. Ancak genellikle yanıt ‘bulunmadığı’ yönünde oluyor.