Karınca kolonilerini kandıran sahte kraliçelerin sırrı çözüldü

Fotoğraf:  National Geographic

ABD'li bilim insanları çeşitli karınca türlerine sızarak onların üzerinden "geçinen" sahte kraliçe karıncaların sırrını çözdü.

Rockefeller ve Harvard Üniversitelerinden araştırmacılar, parazit karıncalar diye adlandırılan bu sahte kraliçelerin genetik özelliklerini tespit etti. Araştırmada incelenen akıncı karıncalar, sahte kraliçelerin, yani kraliçe gibi görünen asalakların musallat olduğu yaklaşık 50 tür arasında.

Bu asalak karıncalar koloninin yiyeceklerini yerken, kendileri yiyecek arama görevlerinden kaçınıyor. Üstelik ürediklerinde yumurtalarından işçi karıncalar değil, kendileri gibi asalak olanlar çıkıyor. Şimdiye dek asalak karıncaların, normalde kraliçesi olmayan kolonilere dışarıdan sızdığı düşünülüyordu. Ancak hakemli bilimsel dergi Current Biology'de yayımlanan yeni araştırmada bunların akıncı karınca kolonilerinde kendiliğinden ortaya çıktığı görüldü.

Independent Türkçe'de yer talan habere göre araştırmanın başyazarı Waring Trible, bulguları, "Karıncaların nasıl asalak hale geldiklerini anlamanın yeni bir yolu" diye nitelendirdi. Ekip, akıncı karıncalar arasında hızla mutasyona uğrayan bir "süper-genin" bu asalakların görüntüsünü değiştirdiğini ve onları kraliçeye benzettiğini ortaya koydu.

Keşif, laboratuvardaki şaşırtıcı bir gözlemin ardından geldi. Trible ve ekibi, gözlemledikleri akıncı karınca kolonisi içinde sahte bir kraliçenin doğumuna tanıklık etti. Dikkat çeken karıncayı koloninin geri kalanından ayırıp özel olarak inceleyen ekip, onun kanatlara sahip olduğunu gördü. Aynı durum başka kolonilerdeki asalaklarda da tespit edildi. Kanatlar, birçok kraliçe karıncanın tipik özelliği. Ancak akıncı karıncaların normalde ne kanatları ne de kraliçeleri olmuyor.

Trible, "Bu kanatlı dişileri görmek şoke edici, çok çarpıcıydı. Hemen bunun genetik bir şey olduğunu düşündüm." dedi. Toplamda 10 bin karınca kolonisini inceleyen Trible ve meslektaşları, 14 sahtekar kraliçe buldu. Bunların yavrularının da her zaman kanatlı asalaklar olduğu saptandı.

İleri analizler, sahtekar kraliçelerin mutasyona uğramış bir süper-genin iki kopyasını birden taşıdığını ortaya koydu. Diğer karıncalar bunların yalnızca birer kopyasına sahip olabiliyordu. Bu nedenle araştırmacılar, tespit ettikleri asalakları "mutant karınca" diye de niteliyor.