Litvanya'daki Ponar Ormanı'nda 2. Dünya Savaşı sırasında Yahudi esirlerin Alman ordusundan kaçabilmek için kaşıklarla kazdıkları bir tünel bulundu.
Tünelin, Nazilerin, öldürdükleri kişilerin cesetlerini ortadan kaldırmak için zorla çalıştırdıkları savaş esirlerince kazılmış olduğu biliniyor.
Naziler fiziksel olarak çalışabilir durumdaki savaş esirlerini, yaptıkları katliamın izlerini ortadan kaldırmakta kullanıyor, ayakları zincirlerle bağlı esirlere cesetleri yaktırıyorlardı. Bu esirlere "yakma tugayı" deniyordu.
Hitler yönetimindeki Alman ordusu daha sonra bu esirleri de öldürüyordu.
34 metre uzunluğundaki tünelin yeri, petrol aramada da kullanılan özel yeraltı tarayıcılarıyla tespit edildi.
Geceleri, cesetlerin tutulduğu çukurlarda uyumak zorunda bırakılan esirler, kaşıklarla tünel kazmaya başladı.
3 ay süren gizli kazı sonunda, 15 Nisan 1944 gecesi, 40 esir tünelden kaçma girişiminde bulundu.
Sesleri duyan Nazi subayları tüneli bularak kaçan esirlere ateş açtı. Esirlerden sadece 12'si tünelin sonuna ulaşabildi. Bunlardan da 11'i savaşın sonunu görebildi.
Tünel İsrail, Litvanya, ABD ve Kanada ortak çalışması sayesinde ortaya çıkarıldı.
Keşif çalışmasında yer alan İsrail Tarihi Eser İdaresi'nden Jon Seligman, "Bu tünel, insanoğlunun kapkaralık zamanlardan geçerken bile hayatta kalma arzusunu kaybetmediğinin bir göstergesi" dedi.
Litvanya'nın başkenti Vilnius'un güneybatısında bulunan, Paneriai olarak da bilinen Ponar, 2. Dünya Savaşı öncesi Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerdendi.
1941-1944 yazları arası burada yaklaşık 70 bini Yahudi olmak üzere, 100 binden fazla insanın Naziler tarafından öldürüldüğü tahmin ediliyor.
Alman subayları cesetleri yok etmek için yakıp küllerini toprağa karıştırıyorlardı.
2. Dünya Savaşı'nda Almanların işgal ettiği bölgelerde yaklaşık 11 milyon Yahudi, Sovyet, Polonyalı, Roman ve eşcinsel, Nazi rejimince öldürülmüştü.
İnsanlık tarihindeki en kanlı savaş olan 2. Dünya Savaşı'nda 40 milyonu sivil olmak üzere yaklaşık 60 milyon kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.