Kıbrıs'ta yeni dönem, yeni umut

Kıbrıs’ta Türk ve Rum liderler Derviş Eroğlu ile Nikos Anastasiadis, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik müzakerelerin yeniden başlatılmasına temel oluşturacak bir ‘ortak bildiri' üzerinde uzlaştı. Lefkoşa’da ara bölgede yapılan ve yaklaşık bir buçuk saat süren görüşmenin ardından BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim tarafından okunan metin, liderlerin en kısa sürede çözüm için anlaşmaya varmasını ve bu anlaşmanın iki tarafta ayrı ayrı ve eş zamanlı olarak referanduma götürülmesini öngörüyor.

Metinde müzakerelerin, 'her konuda uzlaşı sağlanmadan hiçbir konuda uzlaşı yoktur' prensibine dayalı olacağı belirtilerek, "Anlaşma, ilgili Güvenlik Konseyi Kararları ve üst düzey anlaşmalarda yer aldığı şekilde siyasi eşitlik temelinde iki toplumlu, iki bölgeli federasyona dayalı olacaktır. ‘Birleşik Kıbrıs', Birleşmiş Milletler'in ve Avrupa Birliği'nin üyesi olarak tek uluslararası hukuki kimliğe ve BM kuruluş anlaşmasına uygun olarak BM'ye üye tüm ülkelerin sahip olduğu, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerden eşit olarak kaynaklanan tek egemenliğe sahip olacaktır" ifadesi de yer alıyor.

Gevşek mi, sıkı mı?

Müzakereler, Ada’nın iki tarafında bağımsız idarî yapılar oluşturulması, ancak dış politikada ortak temsili sağlayacak bir yapı kurulmasını hedefleyecek. İki halk grubunun siyasî eşitliği üzerine kurulu federal bir sistem arayışı konusunda iki taraf da hemfikir. Ancak geçtiğimiz yıllarda müzakereler federasyonun yapısı konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle tıkanmıştı. Rum tarafı iki federal devleti çatısı altında toplayan ve tek bir güçlü merkezî hükümete sahip bir federasyon isterken, Kıbrıslı Türkler büyük ölçüde birbirinden bağımsız iki devletten oluşan gevşek bir konfederasyon hedefliyor.

‘Soyut ve yoruma açık'

Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis, “Umarım bugün, adamız ve halkımızı 40 yıldır ayıran kabul edilemez durumun sonunun başlangıcı olur” derken, sadece Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu kapsamlı çözüm müzakerelerinin uzun bir aradan sonra gecikmeli de olsa yeniden başlamasından memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Ortak açıklamanın soyut ve yoruma açık ifadeler içerdiğini, bu nedenle böyle bir açıklamayla Kıbrıs sorununun çözüldüğünün düşünülemeyeceğini kaydeden Eroğlu, "Biz Kıbrıslı Türkler 1963 ertesinde ortaklık dışına bırakılarak çok önemli bir travma ve çok acılar yaşadık. Bugün hâlâ bu sorunun devam ediyor olmasının bedelini esasen Kıbrıslı Türkler ödemektedir" diye konuştu.

AB'den sürece tam destek

Kıbrıs'ta Türk ve Rum liderlerin ortak bildirisi AB ve Almanya’da memnuniyetle karşılandı. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, hızlı bir çözüm çağrısında bulunarak AB’nin yardıma hazır olduğunu vurguladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, ortak bildiriyi ‘çözümü esas alan müzakereler için sağlam bir temel’ olarak nitelendirerek memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Hükümet sözcüsü Steffen Seibert tarafından yapılan yazılı açıklamada, ‘Almanya’nın, AB’nin bu süreçte daha faal bir rol üstlenmesinden yana olduğu' da kaydedildi.

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier de, ‘Kıbrıs sorununda nihayet yeni bir dinamik oluştuğunu' belirterek, ‘iki liderin bu uzun süreli anlaşmazlıkta, kolay olmayan bir dönemde yeni bir güçle konuyu ele alma yönündeki siyasî cesaretini memnuniyetle karşıladığını' belirtti.