Kiracının saltanatı başlamadan bitti

1 Temmuz’da yürürlüğe girecek olan Borçlar Kanunu’nda kiracıları koruyan 10 kritik düzenleme, 8 yıl ertelendi. TBMM kapanmasına 1 hafta kala bu kanunda kiracıları koruyan 10 maddenin yürürlüğünü 2020’ye erteledi. Böylece Hükümet, 1 hafta sonra uygulamaya girecek koruyucu düzenlemelerle ilgili, kiracılara son dakika golü atmış oldu.

Geçen yıl çıkarılan Borçlar Kanunu sayesinde mevzuat tamemen kiracıyı koruyan bir hale getirilmiş, yasanın 1 Temmuz’da yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştı. Yasa, “Kiracılar yaşadı” yorumlarına neden olmuş ve kamuoyundan büyük destek görmüştü. Ancak son dakikada bu düzenlemeler, 2020 yılına ertelendi.

Borçlar Kanunu’nda gece yapılan değişiklik, önceki akşam Plan ve Bütçe Komisyonu’nda gündeme geldi. AKP Manisa Milletvekili Recai Berber ve arkadaşları tarafından TBMM’ye sunulan ve önceki gün Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından kabul edilen torba yasa teklifinde, geçen yıl çıkarılan 11 Ocak 2011 tarihli 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun kiracılarla ilgili toplam 10 maddesinin 8 yıl süreyle ertelenmesi öngörüldü. Ertelenen hükümlerin yerine ise mevcut kira sözleşmelerinde yer alan düzenlemeler uygulanacak. Erteleme, vatandaşların yanı sıra şirketlerin yaptığı sözleşmeleri de kapsayacak.

8 yıl sonra uygulanmasına karar verilen hükümlerin tamamı kiracıların lehine yapılmış düzenlemelerdi. Buna göre, kiranın döviz cinsinden belirlenmesi durumunda 5 yıl süreyle hiçbir şekilde kira artışının söz konusu olamayacak, evsahibine verilen depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini aşamayacak, depozito veya güvence parası vadeli bir tasarruf hesabına yatırılacak, güvence senetlerinin ise bankaya depo edilecekti. Banka güvenceleri ancak iki tarafın rızasıyla veya icra takibinin kesinleşmesi ya da kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebilecekti. Ayrıca kira artışlarının ÜFE’yi geçemeyeceği de hüküm altına alınmıştı. Ancak bu hükümlerin uygulaması 1 Temmuz 2020’ye kaldı.

Geçtiğimiz yıl, 649 maddeden oluşan ve 22 bölüm halinde ‘temel kanun’ olarak görüşülen Borçlar Yasası, partilerin vardığı mutabakat doğrultusunda Genel Kurul’da

‘jet’ hızıyla yasalaşmıştı. 30’ar maddeden oluşan her bölüm 3 dakikada geçmiş, tasarı, yaklaşık 2.5 saatte yasalaşmıştı. Meclis, Adalet Komisyonu’nda ilk kez 2008’de kabul edilen tasarının görüşmelerine, 2009 yılında TBMM Genel Kurulu’nda başlanmış ve ilk 2 bölümünün kabul edilmesinin ardından yarım kalmıştı. Nihayetinde yasa geçen yıl yasalaşmış ve 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştı.

Nele getirecekti?

- Yasaya göre, kiranın döviz cinsinden belirlenmesi durumunda 5 yıl süreyle hiçbir şekilde kira artışı söz konusu olamayacaktı.

- Ev sahibine verilen depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini aşamayacaktı.

- Depozito veya güvence parası mutlaka vadeli bir tasarruf

hesabına yatırılacak böylece enflasyon kaybı kaşanmayacaktı.

- Kira artışlarının ÜFE’yi geçemeyeceği hüküm altına alınmıştı.