Kırgız lider: Ölü sayısı 10 kat fazla olabilir

T24- Kırgızistan'daki geçici hükümetin başkanı Roza Otunbayeva, geçen hafta Özbek ve Kırgızlar arasında şiddete sahne olan Oş ve Celalabad kentlerini ziyaret ediyor.

Otunbayeva ülkenin güney kesiminde yerel liderlerle bir araya geldi ve hastanelerdeki yaralılarla görüştü.

Otunbayeva, Oş'un merkezindeki başlıca meydanda halka seslenerek ne olduğunu ilk ağızdan öğrenmek için kentte olduğunu, kentin yeniden ayağa kaldırılması için gereken her şeyin yapılacağını söyledi.

Otunbayeva, geçici hükümetin duruma yaklaşımı konusundaki eleştirileri ve müdahalede geç kalındığı suçlamalarını ise reddetti.

Kırgız yetkililer Nisan ayında Kurmanbek Bakiyev'in devrilmesiyle sonuçlanan gösterilerden bu yana asayişi sağlamakta güçlük çekiyor.

Ülkede son 20 yılda yaşanan en ciddi etnik şiddet olaylarında resmi rakamlara göre 200'e yakın kişi yaşamını yitirdi.

Geçici yönetimin lideri, Rus gazetesi Kommersant'a yaptığı açıklamada ise ölü sayısının sanılandan 10 kat daha fazla olabileceğini söyledi.

Otunbayeva'ya göre cenazeleri hemen kaldırma geleneği dolayısıyla, tam bir veri edinmek imkansız.

Ülkedeki yardım kuruluşları da daha önce aynı yönde açıklamalar yapmıştı.

Bir hafta içinde yaklaşık 400 bin Özbek şiddet dolayısıyla evlerini terkederek komşu Özbekistan'a kaçmak zorunda kaldı.

Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü, geçen cuma günü başlayan olaylardan etkilenenlerin toplam sayısının 1 milyonu bulabileceğine inanıyor.

ABD'den soruşturma çağrısı

Bölgenin nüfus dengeleri bir haftada alt üst oldu.Amerika Birleşik Devletleri'nin Asya'dan sorumlu en üst düzey elçisi Robert Blake de oluşturulan mülteci kamplarını incelemek üzere Özbekistan'ın Andican kentine gitti.

Blake, gerginliğin nasıl başgösterdiğini ele almak üzere bir soruşturma açılması çağrısında bulundu.

Amerikalı elçi daha sonra Bişkek'e geçerek Kırgız yetkililerle görüşecek.

Kırgızistan olayların başında Rusya'dan barış gücü desteği istemişti. Bu talebe olumlu yanıt vermeyen Moskova, bunun yerine şiddetin bastırılmasına destek olmak üzere teknik destek ve teçhizat desteği vereceğini açıklamıştı.

Gerek Rusya'nın gerekse ABD'nin ülkede üsleri bulunuyor.

İnsani kriz

Kızılhaç bölgedeki durumu 'muazzam bir kriz' olarak niteliyor ve temel ihtiyaçlardan yoksun olduklarını kaydediyor.

Kuruluş, bölgeye bir miktar yardımın ulaşmaya başladığını, çatışmaların durulmasıyla Oş çevresinde kaçan mültecilere ulaşma imkanı bulduklarını belirtiyor.

Yardım görevlisi Severine Chappaz, korku ve güvensizliğin yanısıra gıda, su ve sığınaktan yoksun olan bu kişilerin çok büyük sıkıntı altında yaşadığını söyledi.

Muhabirler, olayların ilk başladığı yer olan Oş kentine gergin bir sükunetin hakim olduğunu ve çatışmaların yaşandığı sokaklarda şimdi askerlerin devriye gezdiğini aktarıyor.

Kızılhaç, tecavüz vakaları yaşandığını duyduklarını ve Oş'ta bazı askerlerin gıda yardımlarını yağmaladığının bildirildiğini açıkladı.

Uluslararası Kriz Grubu'nun Orta Asya Proje Direktörü Paul Quinn-Judge, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'ten BBC'nin sorularını yanıtladı ve insani durumun çok daha kötüleşebileceğini söyledi.

Güney Kırgızistan'ın Oş ve Celalabad kentlerinde Özbek asıllıların başlarına korkunç şeyler geldiğini anlattıklarını belirten Paul Quinn-Judge, bu kişilerin yakın zaman içinde evlerine geri dönmek isteyeceklerini hiç sanmadığını dile getirdi.