Kırmızı bisiklet: Mülteci bir çocuğun hikayesi

Gülin Çavuş*

Mevan Babakar geçtiğimiz hafta Twitter’da bir paylaşım yaparak Hollanda’da 5 yaşında kaldığı mülteci kampında bundan 24 yıl önce ona kırmızı bisiklet veren anlayışlı ve yardımsever bir kamp görevlisini bulmaya çalıştığını belirten bir yardım çağrısında bulundu. Hayatta olup olmadığını, adını ve nerede yaşadığını bilmiyordu.

Elinde sadece bir fotoğraf vardı ve Hollanda’da Zwolle’ye yakın bir kampta karşılaştıklarını biliyordu. Anımsadığı diğer şeyse bisikleti aldıktan sonraki mutluluğu…

Bu tatlı küçük kız çocuğu Mevan

Aslında Mevan çok umutlu başlamadığı bu yardım çağrısının kısa sürede geldiği noktaya inanamadı. Sadece kamp görevlisinin ismini bulmaya çalışarak attığı bu tweet Washington Post, New York Times, Hollandalı haber kanallarına kadar uzandı ve mutlu sonla Mevan’ın kamptaki görevli Egbert’i Almanya’da bulup buluşmasıyla sonuçlandı. Hatta kampta benzer dönemlerde kalan diğer mülteci çocuklarla da sosyal medya sayesinde tanışmış oldu.

Egbert ve Mevan’ın buluşması

Türkiye’den sonra Rusya’ya ve oradan da Hollanda’ye geçen Mevan kamp görevlisini elindeki tek bir fotoğrafla aramaya çalıştı ne yazık ki tanıyan birisi yoktu ve çabalarının sonuçsuz kaldığı o noktada Twitter’da yardım çağrısında bulunmanın ne zararı olabilir ki diyerek tweet attı.

Mevan 29 yaşında Full Fact isimli İngiltere’deki doğrulama platformunda teknoloji uzmanı olarak alanın gelişmesine inanılmaz katkılar koyan ve ilham veren bir kadın. İşi gereği sosyal medyanın genellikle sıkıntılarından bahsetmek zorunda kalsa da bu sefer sosyal medya çocukluğundan hafızasında kalan ve kimliğini oluşturan, onu bugün olduğu kişi yapan hikayenin tamamlanmasına yardımcı oldu.

Dünyanın içerisinde bulunduğu karanlık dönemlerin hafızalarımızı ele geçirmesini engelleyebilecek umut dolu anların olabileceğine ve iyi insanların var olduğuna inanmamızı sağlayabilecek etkileyici hikaye üzerine daha fazla düşünmek gerekiyor.

Mevan 1990’ların başında Irak’taki Körfez Savaşından kaçarak Türkiye, Azerbeycan ve Rusya’dan geçerek Hollanda’daki mülteci kampına ailesiyle birlikte yolculuk etmiş. Ailesi ve Mevan sonrasında Londra’ya geçerek hayatlarını burada sürdürmüşler.

5 yaşındaki kız çocuğunun bu yolculuğu tekrar etmek istemesi Twitter’daki hikayenin de temeli. Mevan mülteci olarak geçtiği yolları takip ederek hem yaşadıklarının zorluğunu aklında tutmak hem de anılarını canlandırmak, onu var eden zorlukları ve iyilikleri tekrar deneyimlemek istedi. İstanbul’da tesadüfen denk gelişimiz sırasında yolculuğunun başlangıcındaydı. Keşke bu değerli yolculuğunda Mevan’la daha fazla zaman geçirme fırsatı yakalamış olabilseydim. Ama Kadıköy Rıhtım’da bankta beni beklediği sırada aklında bu yolculuğun izlerini taşıdığını fark edememiştim.

Aynı yaşta olduğum ve aynı alanda çalıştığım bu ilham verici kadının hikayesi beni çok derinden etkiledi. Dünyadaki insancıl ve yardımsever anların fazlalaşmasıyla nasıl bir fark yaratılabileceğini gösteren kırmızı bisikletin hepimizin hayatına dokunmasını umut ediyorum.

Mevan’a soramadığım sorular öğrenmeye cesaret edemediğim şeyler olduğunun da farkındayım. Soramadıklarım kendi memleketimde yapmam gerekenlerin de cevabı. Acaba ona Türkiye’de bir şans tanınmış mıydı? Ona “kırmızı bisiklet” hediye edecek kadar nazik insanlarla karşılaşmış mıydı? Bugün ülkemizdeki mülteci bir kız çocuğunun ilerde umutla anımsayabileceği anıları olabilecek mi?

Mevan kırmızı bisikleti anlatırken şöyle diyor;

Birilerinin hayatını değiştirmek için bisiklete ihtiyacınız yok. Biraz merhamet, sevgi ve ilgi bir kız çocuğunu teknoloji dünyasında fark yaratan bir kadına dönüştürebilir. Herkesin kendi “kırmızı bisiklet” hikayesi olmasına yardımcı olabilecek cömert davranışlarınızı esirgemeyin lütfen.

*Gülin Çavuş (teyit.org Şef Editörü): ODTÜ ve Binghamton Üniversitesi’nde Küresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde okudu. Yüksek lisans’a ODTÜ Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Bölümü’nde devam ediyor. soL Haber Portalı’nda muhabirlik yaptı. Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’ndan gazetecilik eğitimi aldı. 2017 International Fact-Checking Network Fellow'u seçildi. Açık veri ve veri gazeteciliği ile ilgileniyor.

**Bu yazı ilk olarak Gülin Çavuş'un Medium sayfasında yayımlanmıştır.