Klima alırken ve kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Evlerde, işyerlerinde ve arabalarda klima kullanımı hızla attığını belirten Türkiye Makina Mühendisleri Odası Birliği (TMMOB) klimaların bilinçsiz kullanıldığında sağladığı fayda kadar zarar da verebildiğini söyledi. Yapılan açıklamada klima kullanımının doruğa çıktığı sıcak yaz aylarında klima seçiminden, montaj yerine, kullanımına, bakımına kadar dikkat edilmesi gereken birçok konuya değinildi
İşte Türkiye Makina Mühendisleri Odası'ndan yapılan uyarı:
1 - Sağlık açısından özellikle;
• Klimanın sıcaklık ayarı 23 derecenin altına getirilmemeli,
• Nem düzeyi %50 olmalı,
• Klimanın önünde terli oturulmamalı,
• Araç klimaları yüze ve göğse değil, ön cama doğru olmalıdır.
Terli sıcak havadan klimalı ortama girince vücudumuzda aniden buharlaşma meydana gelir. Bu da bel ve boyun kaslarında tutulma ve ağrıya neden olur. Özellikle çocuklar ve yaşlılar aniden soğuk ortama girince vücut dirençleri düşer. Bu da hastalanmalarını kolaylaştırır.
2 - Klima kapasitesi seçimini mutlaka yetkili bir Makina Mühendisi yapmalıdır. Gereğinden fazla kapasitede seçilmiş klima cihazı dur-kalk‘lardan dolayı daha fazla elektrik tüketimine ve ilk kurulum esnasında daha fazla para ödenmesine neden olacaktır.
3 - Klimalarda BTU/h (British Thermal Unit: İngiliz ısı birimi) değeri klimanızın bir saatte ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır. Evlerde 9 bin 600, 12 bin, 14 bin BTU gibi değerlerdeki klimalar kullanılıyor. Bu değeri tespit ederken, klimanın kullanılacağı odanın hacminin kaç metreküp olduğu, coğrafi olarak hangi bölgede olduğu, pencerelerin büyüklüğü ve yönleri, perdeyle panjurla kapalı olup olmadığı, odada kaç kişinin yaşadığı gibi ölçütler değerlendirilecektir.
4- COP, klimaların üzerinde bulunan etiket değerlerinden biridir. Performans Katsayısının İngilizce kısaltması olan COP, cihazın ısıtma verimi hakkında bilgi verir. Klimanızın kışın iyi ısıtma yapmasını istiyorsanız veya yüksek elektrik faturası ödemek istemiyorsanız COP değeri yüksek klima tercih etmelisiniz.
5 - Klima alırken öncelikle klimanın verimliliğine bakılmalıdır. Klimanın verimini belirleyen faktör COP değeridir. Bu değer bütün klimaların etiketlerinde mevcuttur. COP değeri klimada ne kadar büyükse o klima o kadar verimli çalışıyor demektir.
6 - Alacağınız klimaların mutlaka ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk belgeleri olmalıdır.
7 - Klimaların servis hizmetlerini verecek yetkiliye kolaylıkla ulaşılabilmelidir. Yani satış, dağıtım, kurulum gibi hizmetleri standartlaştırılmış, bayilik ağları iyi işleyen firmaların klimaları tercih edilmelidir.
8 - Kullanacağımız klimanın ısıtma ve soğutma kapasitesi binanın yapısına, iç ve dış ortam şartları gibi birçok parametreye bağlıdır ve mutlaka bir Makina Mühendisi tarafından hesaplanmalıdır.
9 - Diğer taraftan ısıtma veya soğutma bakımından yanlış sıcaklık değerlerinde çalışan, iç ünite bakımları, temizlikleri düzenli yapılmayan, ortam içerisinde uygun olmayan hava akımları yaratan klima cihazları sağlık açısından ciddi riskler yaratabilir. Ayrıca taze hava transferi olmayan klima sistemlerinde ortama taze hava girişi olmadığından dolayı ortamın iç hava kalitesi kolaylıkla bozulur. Bu nedenle, kalp, astım gibi hastalıkları olanların bu ortamlarda uzun süre kalmaları tehlikeli olabilir. Klima bir konfor aracıdır, doğru kullanıldığında sağlıklı bir yaşam ortamı oluşmasını sağlar. Özellikle iş ve alışveriş merkezi yönetimleri, işletme masrafını düşürmek amacıyla taze hava oranlarını Yetkili Mühendisler tarafından hesaplanan standardın altına düşürmemelidir. Bu durumda, sürekli aynı kirli hava dolaştırılmış olacağından, sağlığı tehdit eden sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir.
10 - Klima cihazları iç ve dış ortamda değişik hava şartlarına maruz kalan cihazlardır. Cihazların ısı transfer yüzeylerinde meydana gelen kirlenmeler, cihaz performansında düşüklüğe neden olur. Ayrıca, cihaz içerisindeki soğutucu gazın işletme basıncında mevsime göre düzeltme yapılması gerekir. Bu nedenle klima cihazlarında yılda iki sefer bakım yapılması son derece önemlidir. Bakımı yapılmayan klimalar verimi düşecek, enerji sarfiyatı artacaktır.
11 - Ortamın tozluluk derecesine göre filtre temizlik işareti yandığında duvar tipi ve multi sistem klima cihazlarının filtreleri 15 günde bir, tavan tipi klima cihazlarının filtreleri ise yılda bir kez temizlenmelidir. Bu süreler ortamın tozluluk derecesine göre değişebilir. Split ve Multi tip klima cihazlarının ön tarafında yer alan ve havayı temizleyen elektrostatik filtreyi her 3 ayda bir değiştirmelisiniz.
12 - Klimaların temizliğinin periyodik olarak yapılması sağlıklı bir yaşam için şarttır. Bakımı yapılmayan klimalar, ideal filtreleme yapamayacağından toz ve partiküller ortamda kalır, küf mantarları oluşur. Baş ağrısı, sinüzit, kronik yorgunluk, burun kanaması, yüz felci, alerji ve lejyoner, astım gibi hastalıklara neden olur. Split klimalar, mevcut ortamdaki havayı sirküle ederek çalışır. Ortamdaki havaya hapşırık ya da öksürük yoluyla salınan virüs, klimanın çalışma prensibi gereğince, havayı iç ünitenin içinden geçirerek tekrar bulunduğu ortama bırakacağından o ortamın sağlıksız olmasına neden olur. Zamanında değiştirilmeyen filtrelerin, sağlığınızı tehdit edebileceğini, özellikle bundan çocukların ve yaşlıların daha çok etkileneceğini unutmayın.