Konuşmadan çok şey anlatan dudaklar

Gökkuşağı renklerine boyanmış kapalı bir dudağı gösteren bir fotoğrafın haberlerde yer alması, dudakların geçmişte neyi simgelediği sorusunu yeniden gündeme getirdi.

Kapalı dudaklar çok şey anlatır. LGBT bayrağının gökkuşağı renklerine boyanmış bir dudak bu hafta haberlerde kullanıldı. Fotoğraf sadece dudaklara odaklandığı için onların sahibi olan kadının gözlerine bakamıyoruz. Bu kadın, geçen yıl Orlando'da bir gece kulübünde öldürülen 49 kişinin birinci yıl anmasına katılmıştı.

Fotoğrafçı, sadece kapalı bu ağız üzerinde dikkati yoğunlaştırarak bakan kişi üzerinde kalıcı ve evrensel bir etki bırakmayı başarıyor. Bu kapalı dudaklar, sessizlik halinde olsa da güçlü bir dayanışma mesajı veriyor.

Fotoğrafın yitirme konusundaki bu sessiz anlatım gücü (ve gökyüzüne uzanan umut emaresi) Modern Resim'den başka bir örnek getiriyor akıllara: Man Ray'in 1934'te yaptığı 'Dudaklar' adıyla da bilinen 'Gözlemevinden Görünüm - Aşıklar' (Observatory Time-The Lovers) adlı yağlıboya resmi.

Esin perisi, modeli ve sevgilisi fotoğrafçı Lee Miller'ın, üç yıl süren fırtınalı ilişkisini 1932'de bitirip Ray'i terk etmesi, efsanevi Sürrealist ressamı derin üzüntüye boğmuştu. Bu ayrılığın ardından Man Ray sanatıyla olan ilişkisini gözden geçirdi.

'Dudaklar' tablosunda Miller'in dudaklarını hayal etmiş, onları mistik bir şekilde bedeninden ayırmış, bir ormanın üzerinde dev bir gökyüzünde resmetmişti.

Bu Ray'in eski sevgilisinin bedenini resimlerinde ilk parçalara ayırışı değildi. Miller terk ettikten sonraki aylarda onun bir göz fotoğrafını, bir metronomun hareket eden koluna yerleştirmiş ve en ünlü eserlerinden birini ortaya çıkarmıştı: Object To Be Destroyed (Yok Edilecek Nesne). Ray, metronomun kolu üzerinde düzenli bir şekilde gidip gelen göze sürekli bakarak kalp acısından kurtulacağını sanıyordu.

Aşıklar tablosunda ise Ray, yitirme duygusundan kurtulmak için bu eseri yaratma çabasına girişmişti. Yıllar boyunca her gün bir fırça darbesiyle bu dudaklara dokunuyor, sanki acısını bu yolla resme aktarıyordu.

Sonunda Ray ve Miller aşklarını değilse de dostluklarını onarmayı başarmış, ömürlerinin sonuna kadar yakın bir ilişki içinde olmuşlardı.

Bu hafta Orlando'da ortaya çıkan fotoğrafla yan yana konduğunda Ray'in 'Dudaklar'ı, vücudun bu parçasının taşıdığı duygusal gizemi, hiçbir şey söylenmeden en fazla anlam taşıma özelliğini hatırlatıyor.