‘Kordon kanı bankaları alileleri kandırıyor’

T24 - Bebek doğar doğmaz kordon kanının alınıp saklanmasıyla “İleride kök hücre tedavisi gerekirse, işe yarar” tekniği Stanford Üniversitesi Kök Hücre Bölüm Başkanı Prof. Weismann tarafından çürütüldü. Weissman, “Bu yöntem hiçbir işe yaramaz, bankalar aileleri kandırıyorlar” dedi.Kök hücre çalışmalarında büyük gelişmeler kaydedilmesinin ardından tüm dünyada “kök hücre bankaları” yayılmaya başlarken, bu alanda dünyanın en saygın isimlerinden biri olan Stanford Üniversitesi Kök Hücre Biyolojisi Bölüm Başkanı Prof. Irving Weissman’dan önemli bir uyarı geldi. Weissman, kök hücre bankalarının uyguladığı “yeni doğmuş bebeklerin göbek bağının saklanması” yönteminin hiçbir işe yaramadığını öne sürdü. ABD’li bilimadamı “Yeni doğmuş bebekten alınan göbek bağındaki kök hücreler çok küçük bir çocuğun kan üretimini sağlayan özelliğe sahip. Hiçbir işe yaramazAncak kemik, yağ gibi şeylere dönüşmesi imkansız. Bu nedenle kalp, beyin, yetişkin kanı oluşumunda rol oynamaları söz konusu bile değil. Birikimleri şüpheli bazı kişilerin dükkan açar gibi açtığı kök hücre bankalarında gerekli tıbbi şartlar sağlanmıyor. Bu klinikler çocuğunuzun daha sonra önemli bir hastalığa yakalanması durumunda kök hücrelerin tedavide kullanılabileceğini belirterek aileleri kandırıyor. 3 bin, 5 bin dolar vererek çocuğunuzun göbek bağını kök hücre bankasına vermek sizi dolandırmalarından başka bir şey değil” diye konuştu. Kök hücre bankaları ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere giderek yaygınlaşıyor. Bu bankalarda kök hücre saklamanın bedeli yaklaşık 3 bin 600 dolar. Weismann geçen ay deri hücrelerinden beyin hücresi elde etmeyi başardığı çalışmasıyla büyük ses getirmişti. Eksi 196 derecede donduruluyorToplama sonrası yapılacak tetkikler için ayrılan örnekler dışında kalan kordon kanı, nakile kadar saklanılmak üzere bilgisayarlı kademeli dondurucuda soğutulur ve -196\’b0C de sıvı azot tankına aktarılır. Toplanan kordon kanı 75-200 ml arasında değişebilir (ortanca 120 ml). Bu kanın saklanmasında iki farklı yöntem söz konusudur: New York Blood Center’da esas olarak yer darlığından kaynaklanan hücreler ayrılıp tüplerde saklanmakta, yine örnek sayısının çokluğundan kaynaklanarak lojistik nedenlerden kontrollü kademeli dondurma yerine +4\’b0C , -80 \’b0C ve -196 \’b0C aşamalarını uygulamaktadır. ‘İçinde hücre öncüleri var ama tedavi eder mi?’ Ankara Üniversitesi de kordon kanı bankasına sahip kuruluşlardan biri. Üniversitenin resmi internet sitesinde kordon kanı ile ilgli olarak yer alan bilgilerde kanda kök hücre öncülerinin bulunduğu, ancak bunların tedavi amacıyla kullanılacağına dair kanıtların olmadığı belirtiliyor. Üniversitesi Kordon Kanı Bankası’nın görüşleri şöyle; “Son yıllarda giderek artan kordon kanı nakilleri kordon kanı bankacılığını uyaran en önemli faktördür. Ancak bu özel bankacılık sanıldığı kadar kolay olmayıp etik, teknik, maaliyet yönünden özelleşmiş, tecrübeli ve gelişmiş bir alt yapı gerektiren bir gelişmedir. Her ülkenin toplumsal etnik özelliklerinin gerekleri kendi HLA (kordon kanı) bankalarının oluşmasını gerekli kılmaktadır. Ayrıca kordon kanının gerçek sahibinin kim olduğu, ilerde belki kendisine gerekebilecek bir parçasını başkaları için kullanma iznini kimin kullanabileceği, özel kordon kanı bankalarının bu çok kıymetli ürünü sahiplerinin onayı olmadan ticari amaçlar için kullanma girişimleri, bir ürünün gereksinimi olan başka bir kişiye kullanılmamasının etik sakıncaları gibi birçok tartışılan konu bulunmaktadır. Kordon kanında kök hücrelerden daha erken aşamaya ait öncül hücrelerin bulunduğu, bunların uygun koşullarda uyarılarak kalp, inir,kas,kıkırdak,karaciğer hücresine dönüşebildiği gösterilmiştir. Ancak bu kaynağın henüz insanlarda tedavi amacıyla kullanımına dair kanıtlar mevcut değildir.